Ferdydurke - bohaterowie, opis fabuły
"Ferdydurke" to jedna z ciekawszych pozycji w polskiej literaturze. Opublikowana w 1938 roku powieść została uznana za utwór wybitny jeszcze przed II wojną światową. Motywy z niej, takie jak np. dorabianie komuś gęby czy upupianie, na stałe przeniknęły do życia codziennego. O czym jest ta powieść pozornie pełna niedorzeczności i absurdu? Kto jest jej autorem? Sprawdź!
1. Kto napisał "Ferdydurke"?
Powieść "Ferdydurke" napisał polski powieściopisarz, dramaturg i nowelista Witold Gombrowicz. Jego twórczość cechuje głęboka analiza psychologiczna człowieka, analiza jego interakcji z innymi ludźmi, problem niedojrzałości, poczucie absurdu i krytyka romantyzmu.
W ostatnich latach życia został trzykrotnie nominowany do literackiej Nagrody Nobla, czym zyskał dużą sławę, jednak ostatecznie nagrody tej nie otrzymał. Mimo to jego twórczość to jedne z najczęściej tłumaczonych dzieł polskich autorów.
Gombrowicz nie wyjaśnił nigdy, co oznacza tytuł jego dzieła "Ferdydurke". Badaczom udało się jednak ustalić, że pochodzi on najprawdopodobniej od nazwiska jednego z bohaterów książki amerykańskiego powieściopisarza, Sinclaira Lewisa pt. „Babbitt” - w polskim tłumaczeniu nosi on imię Ferdy Durkee.
2. Bohaterowie "Ferdydurke"
Główny bohater powieści to niedojrzały emocjonalnie, trzydziestoletni pisarz, Józef Kowalski, który przeżywa przymusowy powrót do szkoły.
Inni bohaterowie Ferdydurke to:
- Pimko - nauczyciel polskiego;
- Pylaszczkiewicz - inaczej nazywany Syfonem, jeden z uczniów, który zgadza się z wizją niewinnej młodzieży, prymus;
- Miętalski - inaczej nazywany Miętusem, przywódca licznej bandy chłopców, sprzeciwiających się przyjętemu przez grono pedagogiczne obrazowi niewinnej młodzieży;
- Pani Młodziakowa - pani inżynierowa, "dość otyła, lecz inteligentna i uspołeczniona, z bystrym i bacznym wyrazem twarzy, członkini komitetu dla ratowania niemowląt lub zwalczania plagi żebraniny dziecięcej w stolicy”;
- Wiktor Młodziak - inżynier, uświadomiony urbanista, który kształcił się w Paryżu i stamtąd przywiózł dryg europejski”, „pozbawiony przesądów czerstwy pacyfista i wielbiciel naukowej organizacji pracy”;
- Zuta Młodziakowa - szczera, naturalna, wysportowana i zgrabna, Pimke stawia ją za wzór młodości;
- Pani Hurlecka - "ciotka cioteczno- cioteczna Józefa" - jej matka była cioteczną siostrą ciotki ciotki mamy Józefa; mieszkała razem z mężem Konstantym w dworku szlachecki w Blimowie; pomimo tego, że wie ile lat ma Józef, wciąż traktuje go jak małe dziecko.
3. O czym jest "Ferdydurke"?
Powieść rozpoczyna się, gdy dorosły, trzydziestoletni Józio budzi się z poczuciem wewnętrznej niedojrzałości. Wtedy pojawia się profesor Pimko, który wierzy w niewinność młodzieży i zabiera bohatera znowu do szkoły. Józef poznaje w niej dziwnych, lecz bardzo wymagających nauczycieli oraz kolegów z klasy.
Józef zamieszkuje na stancji u pozującej na bardzo nowoczesną rodzinę Młodziaków i zakochuje się w ich dorastającej córce Zucie. Postanawia pokazać ich prawdziwe twarze, wyrwać ich z zakłamania i formy, w którą się oblekli.
W dalszej części powieści Józio razem z kolegą Miętusem wyrusza na wieś, gdzie szukają niewinności i mają zamiar bratać się z parobkami. Niestety rzeczywistość pokazuje, że parobcy nie są gotowi do bratania się z wyższymi kastami społecznymi.
Tezę tę potwierdza spokrewniona z Józiem, mieszkająca na wsi rodzina Hurleckich. Również oni mają swoją formę ("przyklejoną gębę"), do której się dopasowali.
Kultywując ziemiańskie tradycje, są zupełnym przeciwieństwem państwa Młodziaków: wuj to hulaka, ciotka zaś upupia opowieściami o rodzinnych powiązaniach. Córka państwa Hurleckich zaś pozuje na panienkę z dobrego domu.
4. Jakie jest przesłanie "Ferdydurke"?
Powieść ta zawiera elementy socjologii, psychologii i filozofii. Nadrzędnym celem przyświecającym jej powstaniu jest zdemaskowanie tego, że każdy człowiek przez całe swoje życie jest uwikłany w formę. Wciąż robi i mówi to, czego oczekują od niego inni, wyrwanie się z niej zaś, pozbycie się przypisanej do siebie "gęby" jest niezwykle trudne.
