Ból zatokowy u dzieci

Jesienią i zimą łatwo o infekcję. Najczęściej wywołują ją wirusy. Niektóre z jej objawów, jak choćby ból zatokowy, są bardzo uciążliwe.

Ból głowy związany z zapaleniem zatok bywa intensywny. Opisywany jest jako świdrujący, przeszywający, tętniący. Dokucza najczęściej rano, nasila się w pozycji leżącej, przy pochylaniu i unoszeniu głowy. Jest też intensywniejszy przy kichaniu, podczas kaszlu i próby opróżnienia nosa oraz w czasie wysiłku. Obejmuje najczęściej górną część twarzy (czoło, nasadę nosa), może także być odczuwany w okolicy oczu. Warto dodać że: Dzieci rzadko skarżą się na ból w okolicy twarzy lub ból głowy, choć rano niekiedy występuje niebolesny obrzęk okolicy oczodołów. Dziecko nie zawsze wygląda na ciężko chore, a gorączka, jeżeli w ogóle wystąpi, nie jest wysoka.

Zatoki to wypełnione powietrzem przestrzenie w przedniej części twarzoczaszki. Gdy zgromadzi się w nich wydzielina, która nie ma możliwości swobodnie spływać do nosa, tworzy się stan zapalny. Jeśli jest ostry, pojawia się zatokowy ból głowy. Osoby dorosłe najczęściej są w stanie dokładnie go zlokalizować (ból pojawia się w obrębie zajętej zatoki), ale dzieci mogą mieć z tym problem. Gdy mówią, że boli je czoło lub oko, można podejrzewać, że zainfekowane zostały zatoki czołowe. Jeśli skarżą się na ból u nasady nosa, najpewniej stan zapalny powstał w zatoce szczękowej.

1. Leczenie zatokowego bólu głowy

Niezależnie od lokalizacji bólu, dla poprawy samopoczucia naszej pociechy trzeba go wyeliminować. Jako że ma on związek ze stanem zapalnym, należy sięgnąć po niesteroidowy lek przeciwzapalny. U dzieci stosuje się ibuprofen, który jest bezpieczny dla dziecka. Szukaj leków z ibuprofenem, które działają już po 15 minutach i aż do 8 godzin.

Infekcji zatok najczęściej towarzyszy też katar. Może być ropny lub wodnisty. By zminimalizować ten objaw, warto stosować wodę morską. Starsze dzieci mogą płukać jamę nosową solą fizjologiczną. Zalegającą w zatokach wydzielinę pomogą również rozrzedzić inhalacje, które dodatkowo ułatwią oddychanie. Można wdychać parę wodną z dodatkiem soli lub ziół, np. rumianku, tymianku, szałwii, skrzypu polnego.

Objawy zapalenia zatok ustępują najczęściej samoistnie w ciągu 5-7 dni. Dzieciom katar może jednak towarzyszyć nawet dwa tygodnie, podobnie jak kaszel nasilający się w nocy. Wywołuje go spływająca po tylnej ścianie gardła wydzielina. Gdy objawy utrzymuja się ponad 5-7 dni należy udać się do pediatry.

2. Bakterie czy wirusy?

Zapalenie zatok najczęściej ma etiologię wirusową. Zdarza się jednak, że dochodzi do nadkażenia bakteryjnego. Rozpoznaje się je, gdy:

• katar i niedrożność nosa trwają dłużej niż 10 dni,
• kaszel nasila się w nocy,
• po okresie ustąpienia objawów lub ich zmniejszenia, pojawiają się ponownie,
• gorączka powyżej 39°C utrzymuje się przez ponad 3 dni,
• ból w okolicy oczodołu nasila się.

Gdy lekarz podejrzewa bakteryjne zapalenie zatok, może zdecydować się na rozpoczęcie antybiotykoterapii. Nie zawsze jest to konieczne, bo w wielu przypadkach objawy ustępują samoistnie. Jeśli jednak choroba dotyka małe dziecko, strategia wyczekiwania jest stosowana rzadko.

3. Przewlekłe zapalenie zatok

Objawy zapalenia zatok, choć w mniejszym natężeniu, mogą utrzymywać się nieprzerwanie przez co najmniej 12 tygodni. W takiej sytuacji infekcja przechodzi w stan przewlekły, w dodatku trudny do leczenia. Pierwotną przyczyną przewlekłego zapalenia zatok są najczęściej nieprawidłowości w budowie anatomicznej, m.in. skrzywienie przegrody nosa, u dzieci zaś – przerost migdałka gardłowego. Tak długie utrzymywanie się objawów choroby może też mieć związek z alergią, zaburzeniami odporności lub refluksem żołądkowo-przełykowym.

U dzieci przewlekłe zapalenie zatok objawia się najczęściej blokadą nosa, bólem głowy. Pojawić się mogą sińce pod oczami oraz objawy nieco mniej charakterystyczne, m.in. brak apetytu, ból brzucha, drażliwość.