Lektury w liceum i technikum - obowiązkowe i uzupełniające w zakresie podstawowym i rozszerzonym

Wraz z rozpoczęciem roku szkolnego 2021/2022 zmienił się kanon lektur w liceum oraz technikum. Lista lektur dla szkoły średniej składa się z dzieł klasyki polskiej i światowej, jak również pozycji z literatury współczesnej. Które lektury są obowiązkowe w szkole średniej dla wszystkich uczniów, a które dla uczniów realizujących program rozszerzony? Które utwory należą do lektur uzupełniających o obydwu przypadkach?

Lektury w liceum i technikum to w większości wybitne dzieła polskie i światoweLektury w liceum i technikum to w większości wybitne dzieła polskie i światowe
Źródło zdjęć: © Adobe Stock
Ewa Rosiecka

Podstawa programowa z języka polskiego

W aktualnej, obowiązującej od roku szkolnego 2021/2022 podstawie programowej dla 4 - letnich liceów i 5 - letnich techników wyodrębnione zostały treści, które powinni znać wszyscy uczniowie, bez podziału na profil klasy, w której uczą się i na rozszerzenie.

W podstawie tej znajduje się lista lektur obowiązkowych i uzupełniających w zakresie podstawowym oraz lista lektur obowiązkowych i uzupełniających dla tych uczniów, którzy realizują program rozszerzony.

Lektury obowiązkowe dla liceum i technikum - zakres podstawowy

Wśród lektur obowiązkowych dla każdego ucznia liceum i technikum w zakresie podstawowym:

  • Sofokles, Antygona;
  • Psalmów, Apokalipsy wg św. Jana;
  • Horacy, wybrane utwory;
  • Homer, Iliada (fragmenty), Odyseja (fragmenty);
  • Kwiatki świętego Franciszka z Asyżu (fragmenty);
  • Pieśń o Rolandzie (fragmenty);
  • Dante Alighieri, Boska komedia (fragmenty);
  • Biblia, w tym fragmenty Księgi Rodzaju, Księgi Hioba, Księgi Koheleta, Pieśni nad Pieśniami, Księgi
  • Jan Parandowski, Mitologia, część I: Grecja;
  • Gall Anonim, Kronika polska (fragmenty);
  • Piotr Skarga, Kazania sejmowe (fragmenty);
  • William Szekspir, Makbet, Romeo i Julia;
  • Molier, Skąpiec;
  • Jan Kochanowski, wybrane pieśni, w tym: Pieśń IX ks. I, Pieśń V ks. II; psalmy, w tym Psalm 13, Psalm 47; tren IX, X, XI, XIX; Odprawa posłów greckich;
  • Ignacy Krasicki, Hymn do miłości ojczyzny, wybrane satyry;
  • Jan Chryzostom Pasek, Pamiętniki (fragmenty);
  • Bogurodzica, Lament świętokrzyski (fragmenty), Legenda o św. Aleksym (fragmenty), Rozmowa Mistrza Polikarpa ze Śmiercią (fragmenty);
  • Cyprian Kamil Norwid, wybrane wiersze;
  • Franciszek Karpiński, wybór sielanek i liryki religijnej;
  • Zygmunt Krasiński, Nie-Boska komedia;
  • Adam Mickiewicz, Oda do młodości; wybrane ballady, w tym Romantyczność; wybrane sonety z cyklu Sonety krymskie oraz inne wiersze; Konrad Wallenrod, Dziady cz. III;
  • Juliusz Słowacki, Kordian; wybrane wiersze, w tym Grób Agamemnona (fragmenty), Testament mój;
  • Henryk Sienkiewicz, Potop;
  • Eliza Orzeszkowa, Gloria victis;
  • wybrane wiersze następujących poetów: Jan Kasprowicz, Kazimierz Przerwa-Tetmajer, Leopold Staff;
  • Bolesław Prus, Lalka, Z legend dawnego Egiptu;
  • Stanisław Wyspiański, Wesele;
  • Fiodor Dostojewski, Zbrodnia i kara;
  • Adam Asnyk, wybór wierszy;
  • Stefan Żeromski, Rozdziobią nas kruki, wrony…, Przedwiośnie;
  • Władysław Stanisław Reymont, Chłopi (tom I – Jesień);
  • Witold Gombrowicz, Ferdydurke (fragmenty);
  • Tadeusz Borowski, Proszę państwa do gazu, Ludzie, którzy szli;
  • Gustaw Herling-Grudziński, Inny świat;
  • wybrane wiersze następujących poetów: Bolesław Leśmian, Julian Tuwim, Jan Lechoń, Maria Pawlikowska-Jasnorzewska, Kazimiera Iłłakowiczówna, Julian Przyboś, Józef Czechowicz, Krzysztof Kamil Baczyński, Tadeusz Gajcy;
  • Albert Camus, Dżuma;
  • George Orwell, Rok 1984;
  • Hanna Krall, Zdążyć przed Panem Bogiem;
  • wybrane wiersze następujących poetów: Stanisław Baliński, wybrane wiersze z okresu emigracyjnego, Kazimierz Wierzyński, wybrane wiersze z okresu emigracyjnego, Czesław Miłosz, wybrane wiersze, w tym z tomu Ocalenie, oraz Traktat moralny (fragmenty), Tadeusz Różewicz, Miron Białoszewski, Jarosław Marek Rymkiewicz, Wisława Szymborska, Zbigniew Herbert, wybrane wiersze, w tym z tomów Pan Cogito oraz Raport z oblężonego Miasta, Halina Poświatowska, Stanisław Barańczak, Jan Polkowski, Wojciech Wencel;
  • Sławomir Mrożek, Tango;
  • Marek Nowakowski, Raport o stanie wojennym (wybrane opowiadanie), Górą „Edek” (z tomu Prawo prerii);
  • Andrzej Stasiuk, Miejsce (z tomu Opowieści galicyjskie);
  • Antoni Libera, Madame;
  • Józef Mackiewicz, Droga donikąd (fragmenty);
  • Olga Tokarczuk, Profesor Andrews w Warszawie (z tomu Gra na wielu bębenkach);
  • Jacek Dukaj, Katedra (z tomu W kraju niewiernych);
  • Ryszard Kapuściński, Podróże z Herodotem (fragmenty);
  • wybrane utwory okresu stanu wojennego;
  • powojenna piosenka literacka – wybrane utwory Jacka Kaczmarskiego, Wojciecha Młynarskiego, Agnieszki Osieckiej oraz wybrane teksty Kabaretu Starszych Panów, a także utwory w wykonaniu Ewy Demarczyk.

Lektury uzupełniające dla liceum i technikum - zakres podstawowy

Wśród lektur uzupełniających dla liceum i techników w zakresie podstawowym znajdują się:

  • Dzieje Tristana i Izoldy (fragmenty);
  • Sofokles, Król Edyp;
  • Giovanni Boccaccio, Sokół;
  • Mikołaj Rej, Żywot człowieka poczciwego (fragmenty);
  • Wespazjan Kochowski, Psalmodia polska (wybór psalmów);
  • Kronika Książąt Polskich, oprac. Jerzy Wojtczak- -Szyszkowski;
  • Mikołaj z Wilkowiecka, Historyja o chwalebnym Zmartwychwstaniu Pańskim (fragmenty);
  • Miguel de Cervantes y Saavedra, Przemyślny szlachcic Don Kichote z Manczy (fragmenty);
  • Ignacy Krasicki, Monachomachia (fragmenty);
  • Stanisław Trembecki, Franciszek Kniaźnin, wybrane utwory;
  • Wacław Potocki, Transakcja wojny chocimskiej (fragmenty z części I);
  • Jędrzej Kitowicz, Opis obyczajów za czasów panowania Augusta III (fragmenty);
  • Andrzej Frycz Modrzewski, O poprawie Rzeczypospolitej (fragmenty);
  • Julian Ursyn Niemcewicz, Powrót posła;
  • George Byron, Giaur (fragmenty);
  • Stanisław Staszic, Przestrogi dla Polski (fragmenty);
  • Aleksander Fredro, Śluby panieńskie;
  • Juliusz Słowacki, Beniowski (fragmenty), Listy do Matki (fragmenty);
  • Eliza Orzeszkowa, Nad Niemnem;
  • Adam Mickiewicz, Dziady cz. IV;
  • Johann Wolfgang Goethe, Cierpienia młodego Wertera (fragmenty), Faust (fragmenty);
  • Maria Konopnicka, wybór wierszy;
  • Henryk Sienkiewicz, Listy z podróży do Ameryki (fragmenty);
  • Witold Pilecki, Raport Witolda;
  • Zofia Nałkowska, Granica;
  • Tadeusz Peiper, wybór wierszy;
  • Stefan Żeromski, Echa leśne, Ludzie bezdomni;
  • Joseph Conrad, Lord Jim;
  • Zofia Nałkowska, Przy torze kolejowym (z tomu Medaliony);
  • Kazimierz Moczarski, Rozmowy z katem (fragmenty);
  • Anna Kamieńska, Anna Świrszczyńska, Julia Hartwig, Stanisław Grochowiak, Ryszard Krynicki, Edward Stachura, Adam Zagajewski, wybór wierszy;
  • Wiesław Kielar, Anus mundi;
  • Tadeusz Różewicz, Kartoteka;
  • Zofia Kossak-Szczucka, Pożoga. Wspomnienia z Wołynia 1917–1919;
  • Jan Józef Szczepański, Święty;
  • Józef Czapski, Na nieludzkiej ziemi (fragmenty);
  • Stanisław Lem, Wizja lokalna;
  • Leopold Tyrmand, Dziennik 1954 (fragmenty);
  • John Ronald Reuel Tolkien, Władca pierścieni. Drużyna pierścienia;
  • Jarosław Iwaszkiewicz, wybrane opowiadanie;
  • Samuel Beckett, Czekając na Godota;
  • Friedrich Dürrenmatt, Wizyta starszej pani;
  • Eugène Ionesco, Lekcja.

Lektury obowiązkowe dla liceum i technikum - zakres rozszerzony

  • Arystofanes, Chmury;
  • Wergiliusz, Eneida (fragmenty);
  • św. Augustyn, Wyznania (fragmenty);
  • François Rabelais, Gargantua i Pantagruel (fragmenty);
  • Platon, Państwo (fragmenty);
  • św. Tomasz z Akwinu, Summa teologiczna (fragmenty);
  • Arystoteles, Poetyka, Retoryka (fragmenty);
  • Michel de Montaigne, Próby (fragmenty);
  • Franz Kafka, Proces (fragmenty);
  • Jan Kochanowski, Treny (jako cykl poetycki);
  • Juliusz Słowacki, Lilla Weneda;
  • wybrane utwory poetyckie z romantycznej literatury europejskiej, w tym wybrane wiersze angielskich poetów jezior;
  • William Szekspir, Hamlet;
  • Stanisław Wyspiański, Noc listopadowa;
  • Michaił Bułhakow, Mistrz i Małgorzata;
  • Cyprian Kamil Norwid, Bema pamięci żałobny rapsod, Fortepian Szopena, Czarne kwiaty (fragmenty), Promethidion (fragmenty);
  • realistyczna lub naturalistyczna powieść europejska (Honoré de Balzac, Ojciec Goriot lub Charles Dickens, Klub Pickwicka, lub Mikołaj Gogol, Martwe dusze, lub Gustaw Flaubert, Pani Bovary);
  • Stanisław Ignacy Witkiewicz, Szewcy;
  • Tadeusz Konwicki, Mała Apokalipsa;
  • Jorge Luis Borges, wybrane opowiadanie;
  • Bruno Schulz, wybrane opowiadania z tomu Sklepy cynamonowe;
  • Janusz Głowacki, Antygona w Nowym Jorku;
  • Sławomir Mrożek, wybrane opowiadania;
  • wybrane eseje następujących autorów: Jerzy Stempowski, Gustaw Herling-Grudziński, Zbigniew Herbert, Zygmunt Kubiak, Jarosław Marek Rymkiewicz (co najmniej po jednym utworze);
  • wybrane teksty z aktualnych numerów miesięczników oraz kwartalników literackich i kulturalnych.

Lektury uzupełniające dla liceum i technikum - zakres rozszerzony

  • Pedro Calderon de la Barca, Życie snem;
  • Tomasz Morus, Utopia (fragmenty);
  • Erazm z Rotterdamu, Pochwała głupoty (fragmenty);
  • Aldous Huxley, Nowy wspaniały świat;
  • Wolter, Kandyd, czyli optymizm (fragmenty);
  • Jean-Jacques Rousseau, Nowa Heloiza (fragmenty);
  • wybrane utwory epickie okresu romantyzmu: Józef Ignacy Kraszewski, Stara baśń, Victor Hugo, Nędznicy, Edgar Allan Poe, wybrane opowiadanie, Henryk Rzewuski, Pamiątki Soplicy (fragmenty);Władysław Stanisław Reymont, Chłopi (tom II – Zima);
  • Gabriela Zapolska, Moralność pani Dulskiej;
  • Florian Czarnyszewicz, Nadberezyńcy;
  • Umberto Eco, Imię róży;
  • Julian Stryjkowski, Austeria;
  • Wiesław Myśliwski, Widnokrąg;
  • Bohumil Hrabal, wybrane opowiadania;
  • Krystyna Lubieniecka-Baraniak, Gdy brat staje się katem;
  • Ferdynand Antoni Ossendowski, Mocni ludzie, Ludzie, zwierzęta, bogowie;
  • Zofia Kossak-Szczucka, Błogosławiona wina;
  • wybrany dramat polski i obcy z XX lub XXI wieku;
  • wybrana powieść polska i obca z XX lub XXI wieku;
  • wybrane wiersze poetów polskich i obcych;
  • Jan Paweł II, Przekroczyć próg nadziei (fragmenty), Tryptyk rzymski, Pamięć i tożsamość (fragmenty), Fides et ratio (fragmenty);
  • Paweł Zuchniewicz, Ojciec wolnych ludzi. Opowieść o Prymasie Wyszyńskim;
  • Karol Wojtyła, Przed sklepem jubilera; \24) Stefan Wyszyński, Zapiski więzienne.
Wybrane dla Ciebie
Odkryli jedną z możliwych przyczyn poronień. Naukowcy wskazali na rolę metabolizmu
Odkryli jedną z możliwych przyczyn poronień. Naukowcy wskazali na rolę metabolizmu
Gorączka bez objawów? Eksperci tłumaczą, co może się za tym kryć
Gorączka bez objawów? Eksperci tłumaczą, co może się za tym kryć
Kobiety w patowej sytuacji. Odstawienie tych leków przed ciążą zwiększa ryzyko tycia
Kobiety w patowej sytuacji. Odstawienie tych leków przed ciążą zwiększa ryzyko tycia
Emoji jako wołanie o pomoc. KidsAlert ujawnia ukryty język dzieci w internecie
Emoji jako wołanie o pomoc. KidsAlert ujawnia ukryty język dzieci w internecie
Dwulatek po hipotermii wrócił do zdrowia. "Cud zespołowej pracy"
Dwulatek po hipotermii wrócił do zdrowia. "Cud zespołowej pracy"
Przełomowe wytyczne dotyczące cukrzycy w ciąży. 27 kluczowych rekomendacji WHO
Przełomowe wytyczne dotyczące cukrzycy w ciąży. 27 kluczowych rekomendacji WHO
Dwa produkty dla dzieci wycofane z dużych sieciówek. Stanowią realne zagrożenie
Dwa produkty dla dzieci wycofane z dużych sieciówek. Stanowią realne zagrożenie
Liczba dzieci z nadciśnieniem się podwoiła. Eksperci alarmują
Liczba dzieci z nadciśnieniem się podwoiła. Eksperci alarmują
Barwniki w żywności zagrażają zdrowiu dzieci. Naukowcy alarmują o skali problemu
Barwniki w żywności zagrażają zdrowiu dzieci. Naukowcy alarmują o skali problemu
Oglądanie TV a późniejsze objawy ADHD. Brytyjczycy doszli do ciekawych wniosków
Oglądanie TV a późniejsze objawy ADHD. Brytyjczycy doszli do ciekawych wniosków
Finlandia uczy tego już przedszkolaków. Dlaczego Polska powinna wziąć z niej przykład?
Finlandia uczy tego już przedszkolaków. Dlaczego Polska powinna wziąć z niej przykład?
Autyzm a COVID-19. Naukowcy odkryli powiązanie, wyniki są niepokojące
Autyzm a COVID-19. Naukowcy odkryli powiązanie, wyniki są niepokojące