Ludzie bezdomni - streszczenie i charakterystyka Tomasza Judyma

Głównym bohaterem utworu Stefana Żeromskiego jest młody lekarz, Tomasz Judym, który wraca z Paryża do Warszawy. W ojczyźnie przekonuje się, jak głęboka bieda panuje wokół. Na spotkaniu lekarzy u cenionego doktora Czernisza wygłasza wykład na temat nowoczesnych sposobach zachowania higieny w domach i szpitalach. Zauważa, że lekarze nie dostrzegają potrzeb najuboższych. Apeluje do swoich zawodowych kolegów, by pomogli mu ich wesprzeć. Ci jednak nie są zainteresowani udzielaniem wsparcia biednym.

Judym rozpoczyna własną praktykę lekarską, jednak pacjenci nie zgłaszają się do jego gabinetu. Doktor nie ma pieniędzy, pożycza gotówkę od brata. Ostatecznie decyduje się opuścić stolicę i przyjąć posadę lekarza w ośrodku uzdrowiskowym w Cisach. Spotyka tam poznaną wcześniej w Luwrze Joannę Podborską.

Mężczyzna zakochuje się w Natalii Orszeńskiej. Jej jednak wpadł w oko Karbowski, jeden z kuracjuszy. Ostatecznie wyjeżdża z nim i biorą ślub.

Judym oddaje się pracy. Jest bardzo ceniony i lubiany przez pacjentów. Stara się unowocześnić szpital. Chce też pomóc mieszkańcom wsi, zwłaszcza tym najuboższym. Nie zyskuje jednak aprobaty właścicieli uzdrowiska i rządzących.

Brat Tomasza, Wiktor, za przesłane od brata pieniądze wyjeżdża do Szwajcarii, by tam podjąć pracę. Nie chce już wracać do Polski.

W Cisach dochodzi do wypadku. Przez zaniedbanie do rzeki spuszczony został szlam, przez co okoliczni mieszkańcy zaczynają chorować na febrę. Za tę sytuację Judym wini dyrektora ośrodka, Węglichowskiego, oraz Krzywosąda.

Tomasz Judym zostaje zwolniony. Opuszcza Cisy i za namową dawnego znajomego przyjmuje posadę lekarza fabrycznego w Zagłębiu. Tam odwiedza go Joanna Podborska, która wyznaje mężczyźnie miłość i zapewnia go, że mają te same priorytety: razem mogą nieść pomoc biednym i słabszym. Kobieta planuje otworzyć mały szpital. Deklaruje też, że chciałaby założyć rodzinę.

Judym odrzuca miłość Joanny. Jest zdania, że musi spłacić dług, jaki ma wobec społeczeństwa, co wymaga od niego pełnego zaangażowania.

Tomasz Judym to główny bohater "Ludzi bezdomnych". Miał bardzo trudne dzieciństwo, jednak był na tyle zdeterminowany, że podjął naukę. Ambitny, bardzo dobrze wykształcony (uczył się w Paryżu). Nosił w sercu pozytywistyczne wartości. Bliska była mu zwłaszcza praca u podstaw oraz praca organiczna. Chciał wspierać najbiedniejszych, poprawiając ich warunki bytowe oraz umożliwiając dostęp do opieki zdrowotnej. Mało kto jednak go popierał. Nie zyskał aprobaty w środowisku lekarzy.

Wspierał finansowo swojego brata. Dbał o innych. Zmagał się jednak z samotnością. Darzył uczuciem Joannę Podborską i choć ona odwzajemniała uczucie, lekarz nie zdecydował się na związek. Chciał w pełni oddać się pracy.