„Odprawa posłów greckich” – streszczenie w punktach

Prolog

Antenor wygłasza monolog. Słuchają go greccy posłowie. Trojańczyk ubolewa nad sytuacją swojej ojczyzny. Potępia zachowanie Aleksandra, który sprowadził do miasta Helenę.

Epeisodion I

Na scenę wkracza Aleksander. Próbuje namówić Antenora, by opowiedział się za pozostaniem Heleny podczas miejskiej rady. Ten jednak odmawia i mówi, że od przyjaźni, która ich łączy, ważniejsza jest sprawiedliwość.

Stasimon I

Chór ubolewa nad nierozsądnymi decyzjami młodych ludzi, którzy zamiast kierować się rozumiem, ulegają namiętnościom. A to z kolei ma wpływ na losy ojczyzny.

Epeisodion II

Helena rozmawia z opiekunką. Obawia się, że jeśli jej mąż, Menelaos, odbierze ją z Troi, umrze z jego rąk. Żałuje zdrady. Kobieta pesymistycznie patrzy w przyszłość. Uważa, że życie człowieka pełne jest nieszczęśliwych chwil. Z kolei opiekunka uważa, że te są potrzebne, by móc docenić szczęście.

Stasimon II

Pieśń chóru zaczyna się od słów: „Wy, który pospolitą rzeczą władacie”. Podmiot liryczny mówi, że rządzący powinni mieć na względzie przede wszystkim dobro kraju.

Epeisodion III

Poseł przybywa do Heleny i opiekunki, by zdać relację z rady. W czasie jej trwania Priam, król Troi, powiedział, że choć bardzo kocha syna, na sercu leży mu przede wszystkim los ojczyzny. Aleksander chciał przekonać wszystkich, by pozwolili zostać Helenie, tłumacząc, że to dar od Afrodyty. Antenor uważa inaczej: postuluje, by kobieta wróciła do męża, bo w przeciwnym razie wybuchnie wojna, w której zginie wielu niewinnych ludzi. Swoją opinię wyraża też Ikeaton, który namawia do wojny z Grecją. Postuluje, by oddać Helenę w zamian za porwaną przez Greków Medeę. Większość radnych chce właśnie takiego rozwiązania. Priam, choć nie jest temu przychylny, ulega.

Epeisodion IV

Greccy posłowie przybywają do Troi. Ulisses potępia Trojańczyków za to, że ściągają na siebie zagładę. W podobnym tonie wyraża się Menelaos, mąż Heleny i król Sparty.

Stasimon III

Pieśń zaczyna się apostrofą do łodzi, którą Aleksander popłynął do Sparty i na której przypłynął z Heleną. Utwór stanowi zapowiedź klęski Troi.

Epeisodion V

Antenor rozmawia z Priamem. Przygotowują się do wojny, która niebawem ma się rozpocząć. Na scenę wchodzi blada i przerażona Kasandra, córka Priama. Nieszczęśliwie w niej zakochany Apollo obdarzył ją darem prorokowania, ale sprawił też, że nikt dziewczynie nie wierzy. Kasandra przepowiada śmierć swojego brata, Hektora. Jego ciało ma być wleczone wokół murów Troi po przegranej bitwie z Achillesem. Ojciec będzie o nie prosił Greka. Wieszczka wspomina też o koniu trojańskim i śmierci Achillesa.

Epilog

Priam uważa swoją córkę za obłąkaną i nie wierzy w jej widzenie. Na scenę wchodzi rotmistrz z greckim żołnierzem, który przybył wraz z innymi pod mury Troi pod dowództwem Agamemnona, brata Menelaosa. Priam chce przygotować się do wojny, ale przeciwny dotąd zbrojnym działaniom Antenor sugeruje, by zaatakować od razu.

Jan Kochanowski zestawia w utworze dwie racje: rozwagę i odpowiedzialność za los państwa oraz własne interesy i emocje. Autor rozważa kwestie moralno-polityczne, stąd „Odprawę posłów greckich” można uznać za dramat ponadczasowy, uniwersalny.

Poeta z Czarnolasu zauważa, że ludzie znajdujący się na szczytach władzy nie mogą kierować się prywatną i namiętnościami. Za ich decyzjami zawsze powinien stać rozsądek i dobro państwa, którym rządzą. Zostaną bowiem za to rozliczeni przed Bogiem.

Kochanowski bardzo ciekawie wykreował też postaci dramatu. Priama uczynił władcą słabym, nieudolnym, krótkowzrocznym. Nie może sam podejmować decyzji, musi liczyć się ze zdaniem parlamentu. Nad dobro państwa stawia interes syna. Z kolei Aleksander kieruje się prywatą i własnym dobrem. Liczą się tylko jego uczucia. Nie zważa na dobro ogółu. Jego przeciwieństwem jest Antenor, który w utworze jest głosem rozsądku i mądrości.

Dzieło Kochanowskiego to historia o tragedii państwa, której można było uniknąć. To dowód na to, że nierozsądne zachowania władzy mogą doprowadzić do klęski państwa.