Trwa ładowanie...

Obrzęki. Przyczyny, rodzaje, leczenie

Obrzęki nóg mogą być spowodowane długotrwałym staniem lub siedzeniem
Obrzęki nóg mogą być spowodowane długotrwałym staniem lub siedzeniem (Adobe Stock)

Obrzęki, potocznie nazywane opuchlizną, powstają w wyniku nagromadzenia się płynu w tkankach organizmu. Mogą towarzyszyć chorobom nerek, serca lub alergiom, jak również wynikać z fizjologii człowieka. Jakie są rodzaje obrzęków? Jakie są przyczyny obrzęków i jak z nimi skutecznie walczyć? Czy obrzęki mogą wpływać na rozwój dziecka w trakcie ciąży?

spis treści

1. Czym są obrzęki?

Obrzęk (wysięk, przesięk) powstaje, gdy płyn znajdujący się we krwi oraz w chłonce wypływa z naczynia krwionośnego i gromadzi się między komórkami. Opuchnięte miejsce wygląda inaczej niż zdrowa część ciała - jest jaśniejsze i błyszczy się, a delikatny ucisk palcem tego miejsca, trwający co najmniej 5 sekund, pozostawia po zwolnieniu uścisku wgniecenie.

2. Przyczyny obrzęków

Obrzęki występują najczęściej w wyniku:

Zobacz film: "Cukrzyca ciążowa"

Mogą być skutkiem:

  • prowadzenia niezdrowego trybu życia;
  • prowadzenia auta przez wiele godzin;
  • niedoboru sny;
  • nadużywania alkoholu.

Najczęściej występują:

  • w okolicy krzyżowej;
  • na twarzy (np. pod oczami, na powiekach);
  • na kończynach dolnych.

2.1. Czy obrzęki mogą być objawem poważniejszych schorzeń?

Obrzęki mogą być spowodowane poważniejszymi chorobami, takimi jak:

Zakrzepica żylna – wszystko co musisz wiedzieć
Zakrzepica żylna – wszystko co musisz wiedzieć [6 zdjęć]

Zakrzepica występuje pod kilkoma postaciami. Może dotyczyć żył głębokich, żył powierzchniowych, zatorów

zobacz galerię

2.2. Czy dieta i styl życia mają wpływ na skłonność do obrzęków?

Tryb życia oraz sposób odżywiania mogą znacząco wpływać na skłonność do występowania obrzęków.

Czynniki, które mogą podnieść prawdopodobieństwo ich wystąpienia, to m.in.:

  • niski poziom nawodnienia;
  • niewielka aktywność fizyczna;
  • stosowanie niektórych leków;
  • obciążenie nóg;
  • otyłość;
  • stosowanie używek (papierosy, alkohol);
  • nadmierne spożywanie soli.

Modyfikacja trybu życia i odżywiania się może zmniejszyć występowanie obrzęków.

3. Rodzaje obrzęków

W zależności od czynnika, który spowodował powstanie obrzęku, wyróżniamy:

  • obrzęki alergiczne - występują w okolicach jamy ustnej, oczu; atakują tkankę podskórną i skórę w jej głębszych warstwach; mogą pojawić się także na rękach i narządach płciowych; szczególnie groźny jest obrzęk błon śluzowych nosa lub krtani;
  • obrzęki pochodzenia sercowego lub zastoinowego - wywołane są zwykle niewydolnością krążenia i upośledzonym odpływem krwi z odwodu do serca prawego, co sprawia, że ciśnienie żylne podwyższa się; zwykle występują w okolicach kostek, na nogach i podudziach;
  • obrzęki pochodzenia nerkowego - najczęściej występują u chorych na nadczynność lub niedoczynność tarczycy;
  • obrzęki charłacze (obrzęki głodowe) - spowodowane są niedożywieniem; występują w jamie brzusznej, jamie opłucnowej oraz w mosznie.

4. Jakie są różnice między obrzękami wynikającymi z problemów zdrowotnych a obrzękami fizjologicznymi?

Różnice między obrzękami powstałymi na skutek problemów zdrowotnych a obrzękami naturalnymi obejmują:

  1. Przyczynę wystąpienia obrzęku
  • obrzęki fizjologiczne są wynikiem normalnych procesów fizjologicznych zachodzących w organizmie;
  • obrzęki związane z problemami zdrowotnymi wynikają z chorób lub zaburzeń.
  1. Lokalizację obrzęku
  • obrzęki naturalne mogą występować w różnych miejscach, w zależności od przyczyny, np. obrzęki związane z długotrwałym staniem pojawiają się na nogach, podczas gdy obrzęki powstałe pod wpływem gorąca mogą objawiać się jako opuchlizna dłoni i stóp;
  • lokalizacja obrzęków spowodowanych chorobą może być związana z przyczyną danego schorzenia, np. obrzęki związane z niewydolnością serca często występują w okolicach kostek, nóg i brzucha, podczas gdy obrzęki wynikające z niewydolności nerek mogą przejawiać się m.in. w postaci opuchnięcia wokół oczu.
  1. Trwałość obrzęku
  • fizjologiczne obrzęki zwykle znikają po ustaniu przyczyny, np. po odpoczynku lub po zakończeniu ciąży;
  • obrzęki związane z problemami zdrowotnymi mogą być trwałe lub nawracające, w zależności od przyczyny choroby i skuteczności leczenia.

5. Obrzęki w ciąży

Obrzęki często występują u kobiet w ciąży i mogą mieć pewien wpływ na rozwój dziecka oraz samopoczucie matki.

Obrzęki w ciąży zwykle pojawiają się w okolicach kostek, nóg i stóp, ale mogą również dotyczyć rąk, twarzy i innych obszarów ciała.

Choć zazwyczaj są normalnym objawem związanym z procesem ciąży, to w niektórych przypadkach mogą świadczyć o poważniejszych problemach zdrowotnych, takich jak m.in. nadciśnienie w ciąży, które może z kolei prowadzić do groźnego dla matki i dziecka stanu przedrzucawkowego. Warto w takiej sytuacji zasięgnąć porady lekarskiej.

6. Kiedy należy skonsultować się z lekarzem z powodu obrzęków?

Powinniśmy skonsultować się z lekarzem, gdy obrzęki:

  • pojawiły się nagle, szczególnie na twarzy, szyi, rękach, nerkach lub jamie brzusznej - mogą być objawem poważnych problemów zdrowotnych, takich jak alergia, infekcja lub niewydolność narządów;
  • są trwałe lub nawracające - mogą być symptomem choroby przewlekłej, takiej jak niewydolność serca lub niewydolność nerek;
  • są bolesne lub towarzyszą im inne objawy, takie jak duszność, ból w klatce piersiowej, problemy z oddychaniem, zawroty głowy, zaburzenia rytmu serca, bóle głowy lub zaburzenia widzenia;
  • są związane z zakażeniem, takim jak zapalenie skóry, zapalenie tkanki podskórnej lub zakażenie dróg moczowych;
  • są związane z urazem lub operacją.

W przypadku wystąpienia obrzęków, które nie ustępują w ciągu kilku dni lub którym towarzyszą inne niepokojące objawy, powinniśmy skonsultować się z lekarzem w celu ustalenia przyczyny i odpowiedniego leczenia.

7. Leczenie i radzenie sobie z obrzękami

Jak leczyć obrzęki? Oto kilka metod stosowanych w zależności od przyczyny wystąpienia obrzęku:

  • masaż limfatyczny;
  • farmakoterapia;
  • rehabilitacja;
  • stosowanie lekkostrawnej diety;
  • używanie specjalnych maści i żelów na obrzęki po urazach;
  • usunięcie z najbliższego otoczenia alergenów, które spowodowały obrzęk;
  • stosowanie rajstop uciskowych i przeciwżylakowych;
  • leczenie choroby podstawowej.

8. Domowe metody łagodzenia obrzęków

Wśród domowych metod zmniejszania obrzęków możemy wymienić:

  • unoszenie kończyn powyżej poziomu serca;
  • spożywanie odpowiedniej ilości wody;
  • ograniczenie spożycia soli;
  • unikanie długotrwałego stania lub siedzenia;
  • ograniczenie używek;
  • regularną aktywność fizyczną;
  • noszenie odpowiedniej odzieży i obuwia.

Rekomendowane przez naszych ekspertów

Następny artykuł: Bóle kręgosłupa w ciąży
Polecane dla Ciebie
Pomocni lekarze