Skolioza - objawy i podział skoliozy, przyczyny, leczenie

Skolioza to trójpłaszczyznowe skrzywienie kręgosłupa, które ujawnia się głównie u dzieci. W zależności od stopnia zaawansowania objawy mogą się różnić, ale im bardziej pogłębiona skolioza tym większe pochylenie do przodu i nasilone objawy skoliozy. Przyczyny skoliozy u dzieci mogą być różne, ale większość z nich jest nieznanego pochodzenia. Leczenie skoliozy zależne jest od stopnia zaawansowania choroby. W ciężkich przypadkach wymagane jest leczenie operacyjne skoliozy.

1. Skolioza - objawy i podział skoliozy

Widoczne objawy skoliozy obejmują:

• wygięcie kręgosłupa na bok w części piersiowej;
• bark przesunięty ku górze i do przodu;
• asymetria trójkątów taliowych;
• przemieszczenie jednego z bioder ku górze i do przodu;
• garb żebrowy tj. wystająca klatka piersiowa z jednej strony;
• wyboczenie tułowia;
• wał lędźwiowy;
• cofnięcie jednej piersi u dziewcząt, w wyniku czego optycznie ulega ono zmniejszeniu.

Wraz z postępowaniem skoliozy następuje coraz większe pochylenie postawy do przodu. Przy obecnych objawach skoliozy pojawia się bardzo często trudność we właściwym dopasowaniu odzieży.
[gallery id="552ce44c9a26b63f508b4567" title="Najpopularniejsze choroby i problemy wieku dziecięcego"]

Skolioza może być dzielona ze względu na różnego rodzaju czynniki, m.in. wiek, w którym się pojawia, wielkość kąta skrzywienia, ilość łuków czy jej przyczynę.

Podział skoliozy ze względu na wiek:

• skolioza wczesnodziecięca – od 1/2 do 3 roku życia
• skolioza dziecięca – od 3 do 8 roku życia
• skolioza młodzieńcza – występuje w okresie pokwitania.

Podział skoliozy ze względu na ilość łuków to skolioza jedno-, dwu- lub wielołukowa. Może być także skolioza piersiowa, lędźwiowa lub szyjna.

Podział skoliozy ze względu na wielkość kąta skrzywienia:

Wyróżnia się tutaj kilka podziałów ze względu na metodę pomiaru, jednak najbardziej uznawany jest podział skolioz wg Grucy, przy wykorzystaniu metody diagnostycznej Cooba:

• I stopień – do 30°
• II stopień – od 30 do 60°
• III stopień – od 60 do 90°
• IV stopień – powyżej 90°

2. Skolioza - przyczyny

Większości występujących skolioz u dzieci, ok. 80%, to skoliozy idiopatyczne, a więc takie, których przyczyna powstawania nie jest znana.

Skoliozę można podzielić także ze względu na przyczynę, na:

• skoliozę czynnościową;
• skoliozę strukturalną.

Skolioza czynnościowa, inaczej funkcjonalna, to wada postawy, która dotyczy jednej płaszczyzny, głównie jest to boczne skrzywienie kręgosłupa i przy usunięciu czynnika ją wywołującego jej objawy ustępują.

Skolioza strukturalna jest to skrzywienie kręgosłupa w trzech płaszczyznach:

• czołowej – boczne skrzywienie kręgosłupa;
• strzałkowej – lordoza lub kifoza;
• poziomej – rotacja i torsja kręgów.

Wśród skolioz strukturalnych możemy wyróżnić skoliozy kostnopochodne, nerwopochodne czy mięśniowopochodne. Część z nich to wrodzone skoliozy wynikające z zaburzenia w rozwoju płodu.

Do chorób w przebiegu, których pojawia się skolioza zaliczamy, m.in.:

• dystrofia mięśniowa;
• mózgowe porażenie dziecięce;
• mielodysplazja;
• choroba Scheuermanna;
• choroba Marfana;
• choroba Ehlersa-Danlosa;
• kostniejące zapalenie mięśni;
• wrodzona łamliwość kości;
• choroba Heinego – Medina;
• inne.

Niekiedy mówi się także o skoliozach jatrogennych, a więc takich, które powstały jako powikłanie zabiegów operacyjnych, naświetlania czy oparzenia klatki piersiowej.

3. Skolioza - leczenie

Badania diagnostyczne skoliozy są bardzo różne, jednak podstawowym jest badanie radiologiczne kręgosłupa. Wykonywany jest niekiedy także test Rissera, który służy do oceny dojrzałości kostnej kręgosłupa. Stosowane są również:

• jądrowy rezonans magnetyczny,
• badanie USG,
• tomografię komputerową 3D.

Do innych testów pomocniczo wykonywanych przy szczegółowej diagnostyce skoliozy, zalicza się m.in. test Bertranda, którego celem jest wykazanie różnic w obu stronach tułowia, test ścienny Degi – rozpoznanie ograniczenia ruchomości w obrębie stawów ramienno-barkowych, czy test Thomasa, który ma na celu wykrycie przykurczu zginaczy stawu biodrowego, a także wiele innych badań.

Leczenie skoliozy zależne jest od postaci skoliozy i jej zaawansowania. Gimnastyka korekcyjna pozwala na wyleczenie skoliozy czynnościowej. Stosowane są różnego rodzaju metody rehabilitacyjne. W głębszych skoliozach, tj. gdy kąt skrzywienia jest większy niż 20° konieczne jest założenie gorsetu ortopedycznego. Jego zadaniem jest zatrzymanie postępującego skrzywienia kręgosłupa. W przypadku, gdy skolioza jest bardzo zaawansowana, tj. kąt skrzywienia powyżej 40° stosowane jest leczenie operacyjne skoliozy. Polega ono głównie na wstawienie specjalnych śrub i prętów, które podtrzymują w odpowiedni sposób kręgosłup.