Odwodnienie u niemowląt
Odwodnienie jest stanem zagrażającym życiu dziecka. Najczęściej występuje jako powikłanie biegunek oraz wymiotów, które są wynikiem zakażenia bakteryjnegolub wirusowego. W stanach wymagających nawadniania należy podawać dzieciom preparaty nawadniające lub wodę i herbatę.
1. Co to jest odwodnienie?
Organizm niemowlęcia w 80% składa się z wody, która jest niezbędna do życia, pełni bowiem w organizmie wiele funkcji. Stanowi środowisko dla reakcji biochemicznych, jest niezbędna do trawienia, wchłaniania pokarmów, przesuwania mas kałowych. Ponadto warunkuje prawidłową pracę mózgu oraz funkcjonowanie układu krążenia. Odwodnienie jest to stan spowodowany obniżeniem zawartości wody w organizmie o 5%. Niedobór wody zaburza pracę wielu układów: krążenia, nerwowego, pokarmowego, mięśniowego oraz wydalniczego.
Objawy odwodnienia u dzieci dają charakterystyczny obraz:
- apatia, osłabienie,
- zwolnienie reakcji na bodźce zewnętrzne,
- brak apetytu,
- nudności,
- wzdęty brzuch,
- spadek napięcia gałek ocznych,
- obniżenie napięcia mięśni szkieletowych – wiotkie ciało,
- sucha skóra i błony śluzowe w jamie ustnej,
- zmniejszenie ilości wydalanego moczu,
- brak łez,
- przyspieszona praca serca,
- spadek ciśnienia krwi,
- śpiączka.
Odwodnienie jest procesem, który bardzo szybko występuje u dzieci. Może rozwinąć się w ciągu kilku godzin. W przypadku stwierdzenia powyższych objawów należy zgłosić się jak najszybciej do lekarza.
2. Przyczyny odwodnienia
U zdrowych niemowląt przyczynę odwodnienia w okresie letnim może stanowić niskie spożycie napojów. Latem, organizm niemowląt traci więcej wody w wyniku intensywnego pocenia, który stanowi jeden z mechanizmów ochrony przed przegrzaniem. Najczęstszą przyczyną odwodnienia są jednak biegunki lub wymioty występujące podczas zakażenia wirusami (rotawirusy) lub bakteriami (salmonella, gronkowce). W wyniku biegunki i wymiotów następuje utrata wodyoraz elektrolitów - jonów sodu, potasu, magnezu, chloru. Ich niedobór zaburza pracę serca oraz funkcje mózgu, stanowiąc bezpośrednią przyczynę zagrożenia życia.
3. Postępowanie w odwodnieniu
Podczas biegunki lub wymiotów niemowlę, które jest karmione naturalnie, należy dostawiać do piersi, aby zapobiec odwodnieniu. Ponadto, w pokarmie znajdują się przeciwciała, które wspomagają zwalczanie zakażenia drobnoustrojami. Dzieciom starszym oraz karmionym mlekiem modyfikowanym należy podawać przegotowaną wodę lub lekko osłodzoną herbatkę w małych ilościach - po łyżeczce, ale często - co 5 minut, by nie dopuścić do odwodnienia. W aptekach są dostępne bez recepty preparaty do nawadniania doustnego, które dostarczają dzieciom nie tylko wodę, ale również elektrolity.
Jeżeli wystąpi biegunka, można dziecku podać preparat HiPP ORS 200, który jest do nabycia w aptekach. To gotowy do spożycia kleik marchwiowo-ryżowy, który nie tylko nawadnia, ale również dostarcza niezbędne składniki odżywcze. Preparat jest przeznaczony dla dzieci powyżej 4 miesiąca życia. W przypadku przedłużającej się biegunki, trwającej dłużej niż jeden dzień, należy koniecznie skonsultować się z lekarzem.