Chorobliwa zazdrość – objawy, przyczyny i postępowanie
Chorobliwa zazdrość to wyczerpujące uczucie, które niszczy nie tylko relację, ale i jednostkę. Definiuje się ją jako frustrację wywołaną pragnieniem, by mieć coś, co posiadają inni lub obsesyjną myślą o potencjalnej zdradzie partnera. Kiedy można mówić o chorobliwej zazdrości w związku? Czy istnieją sposoby na chorobliwą zazdrość?
1. Co to jest chorobliwa zazdrość?
Chorobliwa zazdrość to frustrujące, spalające i destrukcyjne uczucie, które – zwłaszcza w dłuższej perspektywie – może mieć negatywny wpływ zarówno na odczuwającą ją osobę, jak i związek czy relacje, w które wchodzi. Może nawet skutkować chorobą psychiczną.
Czym jest zazdrość? Według specjalistów to uczucie pojawiające się w sytuacji frustracji, która wynika z potencjalnego zagrożenia zaspokajania potrzeb lub konfrontacji z aktualnym brakiem ich zaspokajania. To jednocześnie bardzo skomplikowana emocja, będąca kompilacją przytłoczenia, niepewności, strachu, wątpliwości i zagubienia.
Czy zazdrość zawsze jest zła? Przecież odczuwa ją pewnie każdy. Okazuje się, że gdy zazdrość nie jest przesadna i szybko mija, nie musi być zła. Bywa bowiem inspiracją i bodźcem do pozytywnej konkurencji oraz podjęcia działań ukierunkowanych na realizację planów, spełnienie marzenia czy zaspokojenie ambicji. O chorobliwej zazdrości mówi się, gdy pojawiają się frustracja, złość, irytacja, gniew, a nawet agresja.
2. Jakie są przyczyny chorobliwej zazdrości?
Patologiczna zazdrość bardzo często odczuwana jest przez osoby o niskim poczuciu wartości, które są niepewne siebie, patrzą w przyszłość z lękiem i obawą, mają problem z zaufaniem. Jak przekonują specjaliści, zwykle jest to konsekwencja przeżyć i doświadczeń z dzieciństwa (z rodzicami bądź najbliższymi opiekunami).
Chorobliwa zazdrość może być również symptomem problemów natury psychicznej, takich jak problemy z samokontrolą, osobowość borderline, zespół stresu pourazowego, lęk, zaburzenie afektywne dwubiegunowe, schizofrenia czy dysfunkcje seksualne, alkoholizm i zespół Otella (rozpoznaje się go, gdy pacjenci nadużywający alkoholu przejawiają skrajną zazdrość).
3. Chorobliwa zazdrość w związku – objawy
Bolączką wielu osób jest chorobliwa zazdrość w związku. Jest to stan, w którym dana osoba jest przekonana, że jej partner jest niewierny, przy czym nie ma dowodu na poparcie oskarżenia, choć intensywnie ich szuka.
Objawem chorobliwej zazdrości w relacji partnerskiej jest:
- próba kontrolowania drugiej osoby, na przykład poprzez sprawdzanie, z kim, gdzie i jak spędza czas; szpiegowanie partnera w internecie (sprawdzanie aktywności w social mediach),
- potrzeba stałego kontaktu (np. częste dzwonienie, używanie komunikatorów),
- sprawdzanie korespondencji mailowej czy wiadomości w telefonie, przeszukiwanie odzieży, portfela czy torby,
- problem z zaufaniem partnerce czy partnerowi,
- wypominanie spotkań z innymi, robienie wymówek i wzbudzanie poczucia winy z tego powodu,
- szantażowanie emocjonalne w celu kontrolowania zachowania,
- częste podejrzewanie zdrady,
- izolowanie partnera od rodziny, znajomych i przyjaciół.
Chorobliwa zazdrość – choroba
Chorobliwa, obsesyjna zazdrość może mieć poważne konsekwencje. Nie tylko wpływa destrukcyjnie na związek i relacje (częste kłótnie i pretensje oraz napięcie mogą skutkować rozstaniem), ale i wywołuje objawy chorobowe.
Kumulowanie trudnych emocji, przy nieumiejętności radzenia sobie z nimi, może być przyczyną zaburzeń psychosomatycznych. To między innymi napięciowe bóle głowy i migreny, bezsenność lub problemy ze snem, duszności, ból w klatce piersiowej, ból pleców, zaburzenia jelitowe, świąd, zmiany ciśnienia tętniczego krwi, ataki paniki, bóle brzucha i biegunki, tycie bądź chudnięcie (zajadanie stresu lub chudnięcie przez brak apetytu).
4. Jak radzić sobie z chorobliwą zazdrością w związku?
Aby sobie pomóc, trzeba najpierw rozpoznać problem. Jak to zrobić? Przede wszystkim zastanowić się nad swoimi uczuciami. Pomóc mogą także różne narzędzia (np. chorobliwa zazdrość test, który polega na udzielaniu odpowiedzi na różne pytania. Im więcej jest na „tak”, tym większe jest ryzyko patologicznej zazdrości) oraz rozmowa ze specjalistą.
Patologiczna zazdrość potrafi skomplikować życie, ale i zniszczyć związek. Co robić? Specjaliści przekonują, że najważniejsze jest odzyskanie kontroli i stosowanie różnych sposobów pomagających radzić sobie z problemem. Pomóc może:
- praktykowanie medytacji,
- uważność,
- otwarta komunikacja z partnerem na temat uczuć, obaw, ale i oczekiwań,
- przejmowanie kontroli nad lękami i niepewnością,
- spędzanie czasu na łonie natury,
- praktykowanie jogi,
- odwracanie uwagi od toksycznych myśli. Sprawdza się słuchanie muzyki, czytanie książki, oglądanie filmu bądź serialu, ale i sprzątanie.
W sytuacji, gdy chorobliwa zazdrość wywołuje dyskomfort i niszczy związek, warto porozmawiać z psychologiem, który udzieli porady bądź skieruje na psychoterapię.
