24 tydzień ciąży - zmiany w organizmie, proces ciąży, rozwój dziecka

Pod koniec 24 tygodnia ciąży waga dziecka to około 600 g, a wzrost 30 cm i waży około 600 gramów. Jego ciało intensywnie rośnie i przybiera około 90 gramów tygodniowo. Ewentualne rozwiązanie ciąży na tym etapie uznawane jest już za przedwczesny poród, a nie poronienie. 24 tydzień ciąży - który to miesiąc? Jak się czuje przyszła mama?

1. Rozwój dziecka w 24 tygodniu ciąży

24 tydzień ciąży to okres, w którym proporcje ciała dziecka zbliżają się do tych, jakie będzie miało przy urodzeniu. To 6 miesiąc i drugi trymestr ciąży. Dziecku rosną włosy i paznokcie. Dojrzewają narządy wewnętrzne. W płucach wytwarzają się oskrzeliki, które będą pośredniczyć w wymianie gazowej po urodzeniu, podczas oddychania.

Meszek płodowy i maź płodowa obficie pokrywają skórę i chronią ją przed zmacerowaniem przez sole mineralne zawarte w płynie owodniowym.

Wytwarzają się wiązadła stawowe, stabilizujące pracę stawów, co stanowi przygotowanie do poruszania się poza macicą wypełnioną płynem owodniowym. Szkielet intensywnie kostnieje – tkanka kostna zastępuję chrząstkę. Dziecko magazynuje substancje potrzebne po urodzeniu: wapń, żelazo i białka.

Zobacz film: "Jak twój maluszek rozwija się w brzuchu?"

Od tego czasu wzrasta częstotliwość, siła i amplituda ruchów oddechowych (rytmicznego kurczenia się i rozkurczania klatki piersiowej, przypominających ruchy towarzyszące oddychaniu) oraz ruchów ssania.

Pod koniec tego tygodnia otwiera się szpara powiekowa. Gałka oczna porusza się w górę, w dół, na boki. Reakcja na silne światło jest coraz bardziej wyraźna.

Dzięki rozwiniętemu błędnikowi, dziecko jest już świadome swego położenia wewnątrz macicy i jego ewentualne ruchy są już kontrolowane, służą m.in. przemieszczaniu się na z góry upatrzone przez bobasa pozycje. Ułożenie dziecka w 24 tygodniu ciąży nie jest stałe, ponieważ dziecko ma jeszcze bardzo dużo przestrzeni.

To jedyne w swoim rodzaju uczucie doświadczać świadomych ruchów swojego skarba w brzuszku, pod sercem!

Tabela. Szacowane, średnie wymiary płodu w 24 tygodniu ciąży. Omówienie skrótów z tabeli znajduje się w artykule Biometryczne wymiary płodu.

Wymiar (mm)	Średnia	5 centyl	95 centyl
CHL	295	268	322
BPD	60	50	70
OFD	79	72	86
HC	221	206	236
AC	190	172	208
FL	43	39	47
Masa (g)	670	524	816

Szczególnie intensywnie rozwija się układ nerwowy, zwiększa się ilość komórek nerwowych i ich połączeń. Ośrodkowy układ nerwowy jest z każdym tygodniem coraz bardziej skomplikowaną strukturą i przyjmuje coraz to nowe funkcje.

Wygląd dziecka też się zmienia i coraz bardziej upodabnia do tego, jaki będzie miało w trakcie porodu.

2. Zmiany w organizmie w 24 tygodniu ciąży -

Twój brzuch robi się coraz większy. Dno macicy znajduje się teraz na wysokości pępka. Nie tylko dzidziuś rośnie, otacza go też coraz większa ilość płynu owodniowego. Waga mamy w 24 tygodniu ciąży może wzrosnąć. Ma to związek z intensywniejszym rozwojem dziecka, wód płodowych i łożyska.

W 24 tygodniu ciąży brzuch w dalszym ciągu będzie swędział, pojawiać się będą rozstępy na skórze oraz ból w pachwinach, spowodowany naciąganiem więzadeł, na których zawieszona jest macica.

Jednocześnie ruchy dziecka w 24 tygodniu ciąży stają się coraz gwałtowniejsze i silniejsze. Z czasem staną się wolniejsze i bardziej regularne.

W dalszym ciągu będziesz miała zmienne nastroje, będziesz zapominać o ważnych spotkaniach i innych terminach, będziesz mieć również trudności ze skupieniem uwagi.

Na tym etapie ciąży typowym objawem jest wzrost apetytu. Twój dzidziuś rośnie i robi się naprawdę głodny. Wzrost apetytu w ciąży może być na tyle silny, że będziesz budzić się w nocy z chęcią odwiedzenia lodówki.

Do pewnego stopnia musisz spełniać wymagania dziecka i dostarczać organizmowi wartościowego pożywienia w dawkach większych niż przed ciążą czy w pierwszym trymestrze.

Pamiętaj: ciąża nie jest odpowiednim momentem na odchudzanie, nawet jeśli wyjściowo byłaś nieco „przy kości”. Z drugiej strony, nie folguj sobie – unikaj słodyczy, słonych przekąsek czy tłustych dań typu fast food.

Pamiętaj też o właściwym nawodnieniu organizmu – częste wizyty w toalecie mogą Cię skłaniać do ograniczania przyjmowania płynów, co jest dużym błędem.

Pomijając bezpośrednie zagrożenie dla dziecka, nawet niewielkie odwodnienie nasilić może takie niekorzystne objawy jak skurcze łydek czy hemoroidy.

Zapewne wyglądasz kwitnąco. Zaokrągliłaś się na twarzy, w oczach mężczyzn jesteś teraz bardziej kobieca. Możesz też prawdopodobnie dostrzec zagęszczenie włosów.

Spowodowane jest ono zmianami hormonalnymi w 24 tygodniu ciąży. Te włosy, które normalnie by ci wypadły, w czasie ciąży nie wypadają i w efekcie masz gęstsze włosy niż kiedykolwiek. Jednak twoja radość nie będzie trwała długo.

Po porodzie wszystkie te włosy, utrzymywane przez hormony na głowie, wypadną w dość krótkim czasie, co może być dla ciebie dość traumatycznym przeżyciem – każde mycie włosów będzie się kończyło zapchaniem odpływu prysznica przez wypadające włosy.

Pamiętaj wtedy, że to są właśnie te włosy, które powinny były wypaść wcześniej, ale ciąża je zatrzymała na kilka dodatkowych miesięcy.

3. 24 tydzień ciąży - proces ciąży

Między dwudziestym czwartym a dwudziestym ósmym tygodniem ciąży twój lekarz prowadzący ciążę zleci ci wykonanie testu tolerancji glukozy, który służy do wykrycia cukrzycy ciążowej.

Jest to zaburzenie, które dotyka od 2 do 5% kobiet w czasie ciąży (wg niektórych źródeł nawet 8%). Schorzenie to polega na nieprawidłowej gospodarce glukozą w organizmie kobiety w ciąży.

Podczas ciąży hormony, wydzielane w dużych ilościach przede wszystkim przez łożysko, powodują mobilizację glukozy do krwi w organizmie kobiety. Zjawisko to ma na celu zapewnienie wystarczającej ilości energii dla rozwijającego się dziecka.

Jeśli zawiodą mechanizmy neutralizujące nadmierną ilość cukru w organizmie matki, rozwija się właśnie cukrzyca ciążowa.

Kobiety, których dotknęło to schorzenie, mają zwiększone ryzyko rozwinięcia cukrzycy w przyszłości, niezależnie od ciąży. Często ciąża stanowi mechanizm ujawnienia się cukrzycy u matki, która to choroba pojawiłaby się w ciągu kilku lat, gdyby matka w ciążę nie zaszła.

Jeśli cukrzyca ciążowa zostanie rozpoznana, konieczna będzie odpowiednia dieta, a czasem leczenie insuliną. Nieleczona cukrzyca grozi zaburzeniami rozwoju dziecka i znacznie zwiększoną masą płodu, co może być przyczyną komplikacji w trakcie porodu.

Cukrzyca może też czasem doprowadzić do zmniejszonej masy płodu (hipotrofii).

Wykazano również, że dzieci kobiet z cukrzycą, która nie jest prawidłowo kontrolowana (wysokie poziomy cukru, głównie z powodu nieprzestrzegania przez matkę diety), mają w przyszłości, w dorosłym życiu, zwiększone ryzyko miażdżycy i jej powikłań, takich jak udar mózgu czy zawał serca!

Bardzo ważne jest więc skrupulatne przestrzeganie diety cukrzycowej, tak aby glikemia (poziom glukozy we krwi), którą pacjentki z cukrzycą ciążową sprawdzają zwykle cztery razy dziennie glukometrem, nie przekraczała norm zarówno na czczo, jak i po posiłkach.

Przy prawidłowej diecie notuje się w ciąży niewielkie przyrosty masy ciała, a czasem wręcz jej spadek, pożądany szczególnie w przypadku otyłych ciężarnych.

Ciąża powikłana cukrzycą wymaga wnikliwej obserwacji i niekiedy wcześniejszego jej rozwiązania, na pewno zaś nie należy zwlekać z rozwiązaniem dłużej niż do terminu porodu.

Jeśli poród nie rozpocznie się samoistnie do ukończenia czterdziestego tygodnia, lekarz zwykle decyduje o indukcji (wywołaniu) porodu.

Podczas ciąży wykonuje się również dodatkowe badanie USG w trzecim trymestrze, mające na celu ocenę masy płodu.

Tabela. Odpowiednie postępowanie przy wystąpieniu cukrzycy ciężarnych.

| Postępowanie w przypadku wystąpienia cukrzycy | Znaczenie | | Codzienna kontrola poziomu cukru glukometrem. | Weryfikuje prawidłowy poziom cukru, stanowi wskazówkę przy układaniu diety i ewentualnym leczeniu insuliną. | | Poranna kontrola ciał ketonowych w moczu (opcjonalnie). | Obecność ciał ketonowych wskazuje na niedostateczne odżywienie, jest to wskazówka do modyfikacji diety. | | Odpowiednia dieta. | Odpowiednia dieta może obniżyć poziom cukru i zredukować potrzebę leczenia insuliną. | | Leczenie insuliną. | W ciężkich przypadkach cukrzycy konieczne jest regularne podawanie insuliny. |

Nieleczona cukrzyca w ciąży dodatkowo sprzyja rozwinięciu się cukrzycy w kilka lat po urodzeniu dziecka oraz jej cięższemu przebiegowi w ewentualnych kolejnych ciążach.

Jeśli stwierdzono u ciebie cukrzycę w ciąży, powinnaś bezwzględnie stosować się do wskazań lekarza. Przestrzegaj zaleconej diety, odżywiaj się regularnie, w małych ilościach.