Płaczliwość dziecka - przyczyny, jak uspokoić dziecko i jak reagować?

Płaczliwość dziecka może być frustrująca dla rodziców i szkraba. Opiekunowie chcą chronić maluchy przed przykrością, dyskomfortem, lękami, ale czasami mimo wileu starań, dzieci płaczą bezustannie. Płacz dziecka to podstawowy komunikat dla otoczenia, że maluchowi jest źle, że czegoś się boi albo coś je boli. Może świadczyć o różnych stanach emocjonalnych dziecka, być reakcją na zmiany w otoczeniu, trudności w rodzinie, ale też informować o dolegliwościach chorobowych albo rozwoju infekcji. Dlaczego dziecko płacze? Płaczliwe dziecko - jakie są tego przyczyny? Jak uspokajać płaczące dzieci?

1. Kiedy niemowlę zwykle zaczyna płakać?

Dlaczego dzieci płaczą? Płacz to naturalny sposób komunikacji niemowlęcia i małego dziecka. Niemowlęta zaczynają płakać od pierwszych dni życia, a płacz jest ich głównym sposobem wyrażania potrzeb, ponieważ nie potrafią jeszcze używać słów.

Zdrowy noworodek może płakać około 1 do 3 godzin dziennie (choć może się wydawać, że dziecko ciągle płacze) i jest to zupełnie zrozumiałe, nie oznacza niepokojących zmian w rozwoju dziecka.

2. Jakie są najczęstsze przyczyny płaczu u niemowląt?

Zobacz film: "Kiedy rozpocząć trening czystości?"

Niemowlęta płaczą z różnych przyczyn, w tym z powodu:

• głodu;
• mokrej pieluszki;
• bólu;
• uczucia samotności lub niepokoju;
• zbyt wielu bodźców;
• senności;
• ząbkowania lub kolki;
• gdy jest im za zimno lub za ciepło.

Często płacz jest też sposobem na wyrażenie zmęczenia lub niezadowolenia. Może się zdarzyć również, że noworodek płacze bez konkretnej przyczyny - dzieje się tak u około 80-90 proc. dzieci, które mają napady płaczu trwające od 15 minut do nawet godziny.

Z czasem dzieci mogą skojarzyć fakt płaczu z wystąpieniem zainteresowania ze strony rodzica - w takim przypadku płacz może być świadomie traktowany jako sposób zwrócenia na siebie uwagi.

3. Czy istnieją różnice w płaczu między niemowlętami a starszymi dziećmi?

Płacz niemowląt jest podstawowym sposobem komunikacji i jest trudniejszy do zrozumienia niż płacz starszych dzieci, które potrafią już używać słów i wyrażać swoje potrzeby w sposób werbalny. Łatwiej jest im artykułować potrzeby, co nie oznacza jednak, że kilkulatki przestają płakać.

4. Jakie mogą być powody płaczu u starszych dzieci?

Starsze dzieci mogą płakać z powodu:

• różnych emocji, takich jak złość, smutek, frustracja, czy lęk;
• bólu lub dyskomfortu;
• konfliktów i nieporozumień z rówieśnikami lub dorosłymi;
• ze zmęczenia lub głodu.

Ponadto małe dzieci, razem z rozwojem świadomości oraz wyobraźni mogą płakać ze strachu np. przed rozstaniem z rodzicami, lękiem przed obcymi lub z powodu tzw. buntu.

Może się wydawać, że np. 2-letnie dziecko płacze bez powodu, jednak może być to po prostu upust nagromadzonych emocji dziecka, zmęczenie lub po prostu dyskomfort.

Nie powinniśmy się denerwować również, gdy dziecko płacze z byle powodu, ponieważ dla malucha przyczyna jego płaczu z pewnością nie była błaha.

Przeciętny dwulatek lub trzylatek bardzo wiele rozumie, ale ciągle potrzebuje wsparcia rodziców, poczucia troski, bezpieczeństwa, miłości i zrozumienia.

Bez zainteresowania jego problemami, rodzice nie będą w stanie mu pomóc, a maluch poczuje się odrzucony i zdezorientowany, dlatego zawsze należy reagować na płacz dziecka i starać się mu zaradzić.

5. Kiedy należy martwić się zbyt częstym lub nietypowym płaczem dziecka?

Jeśli dziecko na wszystko reaguje płaczem, płacz trwa długo, jest intensywny lub towarzyszą mu inne niepokojące objawy, takie jak gorączka czy zmiany w zachowaniu, warto skonsultować się z lekarzem. Nietypowy płacz może być oznaką problemów zdrowotnych.

6. Jakie techniki zastosować, aby uspokoić płaczące niemowlę?

Jeśli nasze niemowlę płacze, nie powinniśmy zostawiać go samego - może to mieć to negatywny wpływ na jego dalszy rozwój. Szybka reakcja nie sprawi, że maluch w przyszłości będzie mało samodzielny, ponieważ dzieje się zupełnie na odwrót. Niezwykle ważne jest, aby zapewnić płaczącemu dziecku bliskość i czułość.

Jak uspokoić płaczące dziecko? Zwykle nie jest to łatwe zadanie, jednak istnieje kilka sposobów, które możemy wypróbować i sprawdzić, czy będą skuteczne w przypadku naszego dziecka:

• niektóre niemowlęta uspokajają się, gdy są noszone lub bujane w kołysce, niektóre dzieci wyciszają się w czasie przejażdżki samochodem;
• jeśli dziecko lubi się kąpać, możemy je uspokoić dzięki relaksującej kąpieli w ciepłej wodzie;
• na niektóre dzieci uspokajająco działa śpiew rodzica - warto wybrać jedną melodię, ponieważ większość niemowląt lubi powtórki;
• dobrym sposobem na uspokojenie w przypadku części niemowląt jest tzw. biały szum - monotonne dźwięki suszarki lub odkurzacza sprawiają, że maluchy się uspokajają;
• na większość dzieci uspokajająco działa spacer na świeżym powietrzu;
• zaspokojenie odruchu ssania poprzez przystawienie do piersi lub smoczek także może pomóc w uspokojeniu malucha;
• warto wprowadzić regularny rozkład dnia - rutyna daje dzieciom poczucie bezpieczeństwa i sprawia, że ich życie jest wolne od chaosu.

Ponadto niektóre dzieci uspokajają się, gdy rodzic ciasno owinie je w kocyk lub w kołderkę - czują się wtedy jak w brzuchu mamy.

7. Czy można zapobiegać płaczliwości u dziecka?

Co zrobić, jeśli dziecko jest nerwowe i płaczliwe? Nie można całkowicie zapobiec płaczliwości u dziecka, ponieważ jest to naturalny sposób komunikacji, jednak jest kilka możliwości, z których możemy skorzystać, by pomóc dziecku zwalczyć stres:

• pozwól dziecku wypłakać się, gdy już jest zdenerwowane - gdy maluch zaczyna płakać, oznacza to, że jest już bardzo przepełniony emocjami; jeśli w tym momencie upomnisz dziecko, żeby nie płakało, zdenerwowanie zwiększy się, podobnie jak ilość łez; zamiast tego powinniśmy pozwolić dziecku w komforcie przegrupować się emocjonalnie, skupić na pozytywach;
• sprawdź, czy nieświadomie nie pogarszasz płaczliwości - niektóre dzieci płaczą, ponieważ są przekonane, że to jedyny sposób na zdobycie niepodzielnej uwagi rodziców lub nauczycieli; w takiej sytuacji staraj się poświęcić dziecku dodatkową uwagę, gdy zachowuje się w sposób przez Ciebie akceptowalny;
• pokaż dziecku alternatywy dla płaczu - gdy maluch skupia się na emocjach w danej sytuacji, to napędza jego płacz; jeśli uznasz jego intensywne uczucia, pomożesz dziecku skupić się na zachowaniu, które doprowadziło to zaistniałego problemu; porozmawiaj z maluchem, co innego mógł zrobić, zamiast wybuchnąć płaczem; możecie pobawić się w odgrywanie ról, by dziecko mogło poćwiczyć jedno z nowych podejść w podobnej sytuacji.

8. Jakie znaczenie ma rodzicielska obecność w redukowaniu płaczu u dziecka?

Obecność rodzica jest bardzo istotna w zmniejszaniu płaczliwości u dziecka. Maluchy potrzebują poczucia bezpieczeństwa i bliskości, dlatego ważne, aby rodzice byli dostępni, kiedy dziecko ich potrzebuje. Przytulanie, rozmowa i okazywanie miłości pomagają uspokoić dziecko.

9. Kiedy należy zasięgnąć porady lekarza w sprawie płaczącego dziecka?

Jeśli jesteśmy zaniepokojeni płaczem malucha, szczególnie jeśli jest on nietypowy, dziecko cały czas płacze lub towarzyszą mu inne objawy, warto skonsultować się z pediatrą. Lekarz może pomóc zidentyfikować przyczyny płaczu i wykluczyć ewentualne problemy zdrowotne.

Warto skonsultować się także w sytuacji, gdy starsze dziecko, np. 10-latek ciągle płacze, dziecko reaguje płaczem na zwrócenie uwagi lub gdy dziecko reaguje płaczem na niepowodzenia. Pomocny może być w takiej sytuacji psycholog dziecięcy, który określi przyczynę takiego stanu i wskaże, w jaki sposób z dzieckiem postępować, by wyeliminować problem.

10. Jakie są typowe etapy rozwoju związane z płaczliwością u dzieci?

Płacz jest naturalnym etapem rozwoju niemowląt i małych dzieci. Z czasem, wraz z rozwojem mowy i umiejętności komunikacyjnych, dzieci płaczą coraz mniej i częściej wyrażają swoje potrzeby werbalnie. Płaczliwość zmniejsza się w miarę, jak dziecko dorasta i uczy się radzić sobie ze swoimi emocjami.

Pamiętajmy jednak, że każde dziecko jest inne, Ważne, aby być cierpliwym i wrażliwym na potrzeby dziecka oraz szukać wsparcia i porady, gdy jest to potrzebne.