Techniki oddechowe
Oddychamy w sposób naturalny, nieświadomie, nawet w czasie snu. Podczas porodu sposób oddychania ma bardzo istotne znaczenie – łagodzi bóle porodowe, dotlenia dziecko i pomaga skutecznie przeć. Wiele kobiet jest zdziwionych, że w czasie ciąży musi nauczyć się niejako od nowa oddychać, by „usprawnić” poród. Znajomość technik oddechowych w czasie porodu pozwala na rozluźnienie mięśni i zrelaksowanie. Można się ich nauczyć pod koniec trzeciego trymestru ciąży razem z partnerem, np. w szkole rodzenia albo od położnej. Stres, nerwy i napięcie w czasie akcji porodowej czasami skutecznie przeszkadzają w pracy mięśni oddechowych. Jak oddychać, by złagodzić ból porodowy?
Techniki oddechowe
Techniki oddechowe podczas porodu
Istnieje wiele metod oddychania, które pozwalają w naturalny sposób zredukować nieco poziom bólu odczuwanego podczas porodu. Czasami pod wpływem stresu i zdenerwowania, a także z powodu boleści ciężarne zapominają o tym, czego uczyły się w szkołach rodzenia, dlatego warto, by partnerzy wspierali swoje kobiety i trzymając je za rękę, przypominali, jak prawidłowo oddychać. W fazie porodu warto oddychać przeponą, czyli tzw. torem brzusznym. Oto niektóre techniki oddechowe stosowane podczas porodu:
- głęboki i spokojny oddech przeponą – z tej techniki może skorzystać kobieta w czasie całego porodu, kiedy prosi o znieczulenie zewnątrzoponowe. Sposób oddychania torem brzusznym polega na tym, że nabieramy powietrza przez nos tak, by klatka piersiowa się nie ruszała, a pracowały mięsnie przepony (brzuch powinien unieść się do góry), a następnie powoli i spokojnie wydychamy powietrze ustami, co powoduje, że brzuch stopniowo opada. Wydech powinien być dłuższy niż wdech. Oddychanie torem brzusznym bardzo dobrze dotlenia maluszka. Z tej techniki można korzystać na początku akcji porodowej, kiedy skurcze nie są jeszcze aż tak bardzo nasilone;
- przyspieszony oddech przeponą – kiedy skurcze porodowe są częstsze i mocniejsze, można oddychać torem brzusznym, ale nieco szybciej. Wdech powinien być krótszy i nieco płytszy, a wydech szybszy, ale nadal dłuższy od fazy wdechowej. Kobiety instynktownie przestawiają się w czasie porodu na ten tryb oddychania, niejako w sposób naturalny, podyktowany fazami skurczów;
- oddychanie przeponowe z podziałem wydechu na cztery części – kobieta nabiera powietrza nosem, rozprężając brzuch, a następnie wpuszcza je przez usta za pomocą czterech rytmicznych wydechów tak, jakby chciała zdmuchnąć płomień świeczki;
- oddychanie przez usta – techniki oddechowe tylko przez usta stosuje się, kiedy skurcze pojawiają się naprawdę często i są intensywne. Wyróżnia się dwa rodzaje technik oddechowych przez usta – tzw. „piesek” i tzw. „ciuchcia”. Metoda na pieska polega na nabieraniu i wypuszczaniu powietrza przez lekko rozchylone usta. Wdechy i wydechy są bardzo krótkie i płytkie, a brzuch tylko lekko drga. Natomiast w tzw. „ciuchci” usta należy ułożyć w dzióbek, jak do gwizdania i wykonywać rytmiczne, szybkie wdechy i wydechy, by brzuch lekko unosił się i opadał.
Techniki oddechowe fazy parcia
W czasie skurczów partych kobiety najczęściej nabierają powietrza do klatki piersiowej, kumulując je w górnych partiach ciała i nie wykorzystują wytworzonego ciśnienia do „napierania” na mięśnie tłoczni brzusznej, by pomóc sobie w rodzeniu. To jest podstawowy błąd, bowiem parcie staje się mało skuteczne, a ponadto kobiecie i dziecku grozi niedotlenienie.
Jakie techniki oddechowe najlepiej zastosować w fazie parcia?
- Technika Valsalvy – czyli tzw. „napieranie powietrzem”. Polega na tym, że w czasie skurczu kobieta oddycha bardzo szybko i płytko, a kiedy nadchodzi kulminacja skurczu partego należy nabrać dużo powietrza do brzucha, nie wydychać i pozostać w bezdechu na około 10 sekund. Powietrze powinno zostać skierowane na mięśnie dna macicy w dół kanału rodnego, otwierając mięśnie pochwy, krocza i zwieracza odbytu. Następnie wypuszcza się powietrze, szybko wdycha nową porcję tlenu do brzucha i w bezdechu prze się ponownie, wykonując przynajmniej trzy próby. Formą techniki Valsalvy jest parcie na końcu wydechu – sposób wykorzystywany przez ciężarne podczas porodu znieczulonego.
- „Gaszenie świeczek” – technika wykorzystywana w fazie rodzenia się główki dziecka. Kobieta wówczas powinna zaprzestać parcia i zacząć oddychać przez usta, wykonując serię krótkich wydechów. Alternatywą dla „gaszenia świeczek” może być oddychanie przypominające parskanie konia.
Wiele kobiet bagatelizuje sposoby oddychania w czasie porodu, twierdząc, że w czasie akcji porodowej i tak o wszystkim zapomną i nie będą w stanie zastosować się do sugestii, które przedstawiono im na zajęciach w szkole rodzenia. Znajomość technik oddechowych pomaga jednak złagodzić ból porodowy w sposób naturalny i uchronić maluszka przed niedotlenieniem.
Źródła
- Ćwiek D., (red.), Szkoła rodzenia, PZWL, Warszawa 2010, ISBN 978-83-200-3949-8
- Sanjay D., Metody łagodzenia bólu podczas porodu, PZWL, Warszawa 2008, ISBN 978-83-200-3833-0
