Rozwój emocjonalny dziecka w wieku przedszkolnym
Jeśli rozwój emocjonalny dzieci w wieku przedszkolnym przebiega prawidłowo, są one w stanie wyrazić podstawowe uczucia i nazwać je. W tym etapie rozwoju emocje dzieci są związane z daną sytuacją i mogą gwałtownie się zmieniać, gdy dziecko zaczyna wykonywać inną czynność. Rozwój dziecka w okresie przedszkolnym polega na rosnącej internalizacji emocji i uzyskaniu kontroli nad odczuciami. W miarę jak przedszkolaki zdobywają nowe umiejętności językowe i poznawcze, uczą się panować nad emocjami i używać języka do wyrażenia odczuć.
1. Rozwój dziecka w wieku przedszkolnym
Emocje trzylatków i czterolatków są wyraźnie widoczne. W jednej chwili dziecko może śmiać się ze śmiesznych min wykonywanych przez kolegę, a w następnej płakać, ponieważ ten sam kolega pokazał mu język. W tym wieku rozwój dziecka polega na stopniowym zrozumieniu różnych emocji, które odczuwa. Jednak dzieci mają jeszcze trudności z kontrolowaniem uczuć i nazywaniem ich. Ich emocje są blisko związane z tym, co dzieje się w danej chwili, dzieciom trudno jest natomiast oddzielić uczucia od czynności. Jeśli czują coś, wyrażają to. Kiedy chcą czegoś, próbują to zdobyć. Kontrolowanie impulsów i odkładanie nagrody na później to dla nich niemałe wyzwanie. Charakterystycznym elementem rozwoju dziecka czteroletniego jest ciekawość, która często prowadzi do kłopotów. Kiedy dwoje dzieci ma wspólny cel, na przykład zbudowanie budowli z tych samych klocków, konflikt jest nieunikniony. Rozwój społeczny dziecka w wieku przedszkolnym to także umiejętność rozwiązywania takich sporów w sposób społecznie akceptowalny.
2. Rozwój trzylatka i czterolatka
Trzylatki odczuwają emocje w ekstremalny sposób. Jeśli są zdenerwowane, niekiedy mają atak gniewu i okazują go, na przykład poprzez niszczenie przedmiotów. Kiedy są szczęśliwe, zaczynają się śmiać lub popiskiwać z zadowolenia. Nawet najdrobniejsze wydarzenie może spowodować, że będą zanosić się od śmiechu. Ponadto w tym wieku dzieci zaczynają odczuwać lęki, które są w stanie zidentyfikować. Trzylatki zwykle nie chcą spać przy zgaszonym świetle lub chodzić do piwnicy. Podobają się im natomiast książki o potworach, które potwierdzają ich wiarę w istnienie strasznych postaci. Takie opowieści pozwalają oswoić lęki. Ponadto trzyletnie dziecko ciężko znosi rozłąkę z rodzicami, nawet kiedy ci zaprowadzają je do przedszkola. Dla czterolatka jest to dużo prostsze, szybko uspokaja się po wyjściu któregoś z opiekunów.
Czterolatki zaczynają rozumieć, że wyrażanie silnych emocji może mieć wpływ na innych. Jeśli dziecko jest konsekwentnie karane za złe zachowanie, uczy się zależności pomiędzy tym, co zrobiło a karą, na przykład zabraniem na jakiś czas ulubionej zabawki. Na tym etapie rozwoju dziecka zaczyna ono rozwijać poczucie humoru. Czterolatek może śmiać się tylko po to, aby inni też wybuchnęli śmiechem. Ponadto bawią go czynności wykonywane przez dorosłych. Jednak najśmieszniejsze dla czterolatków są słowa związane z defekacją. W tym wieku dzieci zaczynają także rozumieć, na czym polegają dowcipy. Charakterystyczne dla czterolatków jest wielokrotne powtarzanie tego samego żartu i śmianie się z niego za każdym razem. Jeśli chodzi o lęki, dzieci zaczynają rozumieć różnicę pomiędzy rzeczywistością a bajkami lub snami.
Rozwój dziecka w wieku przedszkolnym to także dostrzeganie, że inne osoby także doświadczają emocji. Zaczyna pojawiać się wówczas empatia i zrozumienie cudzych uczuć.
3. Rozwój dziecka pięcioletniego
Rozwój dziecka w okresie przedszkolnym na etapie piątego roku życia charakteryzuje się początkami kontroli nad emocjami i nazywaniem ich. Ponadto pięciolatki stopniowo oddzielają uczucia od czynności, co pozwala im wyrażać emocje w sposób, który jest społecznie akceptowalny. Typowa dla dzieci w tym wieku jest umiejętność czekania na swoją kolej, także podczas rozmowy. Poza tym pięciolatki przyswajają sobie zachowania, na które jest przyzwolenie społeczne. Jeśli chcą coś dostać, proszą o to, zamiast brać bez pytania. Także ich wrodzona ciekawość jest nieco utemperowana, podobnie jak agresja fizyczna i wybuchy gniewu. Pięciolatki lepiej radzą sobie ze słownym wyrażaniem emocji, co często prowadzi do tak zwanego „przezywania” kolegów, których nie lubią. Ponadto dzieci w tym wieku znają większą liczbę uczuć i są w stanie je nazwać.
Rozwój dziecka w wieku przedszkolnym jest niezwykle interesujący. Dzieci stopniowo uczą się radzić sobie z emocjami i kontrolować je. Jeśli rozwój dziecka w okresie przedszkolnym przebiega prawidłowo, łatwiej jest mu odnaleźć się w rzeczywistości szkolnej, a następnie w dorosłym życiu.