Kalendarz małżeński

Kalendarzyk małżeński, inaczej tzw. metoda kalendarzowa albo metoda Ogino-Knausa, to naturalna metoda planowania rodziny. Opiera się na długotrwałym i systematycznym zapisie długości cyklów miesiączkowych kobiety. Aby kalendarzyk małżeński był wiarygodną metodą ustalania dni płodnych w cyklu, potrzebna jest wcześniejsza, przynajmniej roczna, obserwacja cyklów menstruacyjnych. Metoda kalendarzowa za podstawę obliczania dni płodnych bierze spostrzeżenie, że od momentu owulacji do końca cyklu mija mniej więcej 14 dni. Czas przed jajeczkowaniem jest zaś czasem zmiennym i niepewnym co do płodności lub niepłodności kobiety.

1. Metoda kalendarzowa Ogino-Knausa

Metoda naturalnego planowania rodziny Ogino-Knausa opiera się na założeniu, że u zdrowej kobiety cykl menstruacyjny przebiega prawidłowo, tzn. jest regularny z dokładnością do jednego dnia, a jajeczkowanie (owulacja, uwolnienie komórki jajowej z jajnika do jajowodu) przypada na połowę cyklu. Na podstawie metody kalendarzowej można wyznaczyć szczyt płodności kobiety, czyli dzień jajeczkowania. Przy wyznaczaniu okresu płodności kobiety w cyklu należy wziąć również pod uwagę czas przeżycia komórki jajowej i możliwość przetrwania plemników w drogach rodnych kobiety. Ze względu na to, że w śluzie płodnym plemniki mogą przeżyć nawet 3-5 dni, za okres płodny uważa się 5 dni przed owulacją. Czas płodności kobiety w cyklu rozszerza się również na 3-4 dni po owulacji. Metodę Ogino-Knausa nie należy traktować jako metody antykoncepcji.

2. Obliczanie dni płodnych

Po uwzględnieniu możliwości występowania u kobiety cyklów dłuższych i krótszych od zaobserwowanych otrzymuje się poniższy schemat obliczania dni płodnych w cyklu.

Zobacz film: "Wyznaczanie dni płodnych"

Jeśli chcesz określić pierwszy dzień płodny w cyklu, od liczby dni najkrótszego w ciągu minionych dwunastu miesięcy cyklu odejmij 20, np. najkrótszy cykl: 26 dni ---> 26-20=6

Pierwszym dniem płodnym w cyklu jest szósty dzień cyklu miesiączkowego.

Jeśli chcesz określić ostatni dzień płodny w cyklu, od liczby dni najdłuższego w ciągu minionych dwunastu miesięcy cyklu odejmij 11, np. najdłuższy cykl: 29 dni ---> 29-11=18

Ostatnim dniem płodnym w cyklu jest osiemnasty dzień cyklu miesiączkowego.

Przy regularnych cyklach menstruacyjnych nie ma żadnych zmian. Po prostu od liczby dni cyklu odejmujesz 20 – wtedy otrzymujesz pierwszy dzień okresu płodnego, a po odjęciu od liczby dni cyklu 11 wyznaczasz ostatni dzień okresu płodnego w cyklu. Według kalendarzyka małżeńskiego, dni płodne w cyklu regularnym, to przypuszczalnie:

• 26-dniowy cykl – od szóstego do piętnastego dnia cyklu,
• 28-dniowy cykl – od ósmego do siedemnastego dnia cyklu,
• 29-dniowy cykl – od dziewiątego do osiemnastego dnia cyklu,
• 30-dniowy cykl – od dziesiątego do dziewiętnastego dnia cyklu,
• 31-dniowy cykl – od jedenastego do dwudziestego dnia cyklu.

Gdy cykle w ciągu obserwacji rocznej są nieregularne – wahają się między 26 a 31 dniami – dni płodne w każdym cyklu należy liczyć od szóstego do dwudziestego dnia cyklu miesiączkowego.

3. Skuteczność kalendarzyka małżeńskiego

Czynniki, które mogą podważać wiarygodność i trafność obliczeń, to: przeziębienie i gorączka, problemy ze snem, bezsenność, przemęczenie, nieprzestrzeganie rytmu dobowego (np. praca zmianowa), spożywanie alkoholu, zażywanie antybiotyków, stres, przejściowe zaburzenia hormonalne, zmiana klimatu. W celu podniesienia skuteczności metody kalendarzowej, naturalne planowanie rodziny dodatkowo opiera się na metodzie Billingsów czy na mierzeniu temperatury ciała. Wskaźnik Pearla dla kalendarzyka małżeńskiego wynosi 14-40.

Metoda kalendarzowa polecana jest dla kobiet doświadczonych w obserwacji cyklu lub dla tych, dla których nieplanowana ciąża nie stanowi problemu. Lekarze polecają łączenie kalendarzyka małżeńskiego z obserwacją innych objawów okresu płodnego w cyklu kobiety.

Na dni płodne w cyklu wskazują m.in. takie objawy, jak: obecność śluzu szyjkowego w pochwie, obrzęk i bolesność piersi, wrażliwość brodawek, ból w podbrzuszu, skok podstawowej temperatury ciała o kilka kresek, plamienie owulacyjne.

4. Zalety i wady kalendarzyka małżeńskiego

Niewątpliwą zaletą kalendarzyka małżeńskiego jest brak ingerencji w ciało kobiety. Ta metoda planowania rodziny jest całkowicie naturalna i nie niesie ze sobą żadnych zdrowotnych skutków ubocznych. Mogą nią posługiwać się wszystkie kobiety, ponieważ nie wiąże się z przeciwwskazaniami czy uprzedzeniami światopoglądowymi. Jest to metoda tania, która uczy dyscypliny i systematyczności w obserwacji własnego ciała. Kalendarzyk małżeński może służyć do naturalnego planowania ciąży – wtedy nacisk kładzie się na współżycie w okresie dni płodnych.

Kalendarzyka małżeńskiego nie poleca się kobietom, które:

• nie mają stałego partnera seksualnego,
• lubią częsty i spontaniczny seks,
• nieregularnie miesiączkują,
• mają problemy ze snem i nie dosypiają,
• wstają w nocy do dziecka,
• karmią piersią,
• ukończyły 40. rok życia,
• weszły w okres premenopauzy,
• są zestresowane,
• nie znają rocznego stanu obserwacji cyklów przed rozpoczęciem stosowania metody.

Tylko systematyczność w obserwacji cyklów pozwala na skuteczne stosowanie kalendarzyka małżeńskiego.