Trwa ładowanie...

Gorączka - stan podgorączkowy a gorączka. Funkcje gorączki

Avatar placeholder
08.09.2022 17:33
Gorączka
Gorączka (123rf)

Gorączka to sygnał, że organizm dziecka doświadcza wewnętrznej walki z wirusami, chorobami. Ta naturalna reakcja organizmu potrafi przynieść wiele złego, ale i wiele dobrego dla małego człowieka. Jakie są objawy gorączki? Co oznacza 40 stopni gorączki? Jakie są domowe sposoby na jej zwalczenie? Od ilu stopni jest stan podgorączkowy? Czy zbijać gorączkę?

spis treści

1. Jaka jest rola gorączki?

Gorączka - definicja mówi nam, że to stan, w którym czujemy się źle, jednak jest to nasz sojusznik w walce z drobnoustrojami. Choć czasem może być niebezpieczna i trzeba szybko ją obniżyć, to mechanizm, który ją wywołuje, ma chronić organizm.

Jaka jest prawidłowa temperatura? Prawidłowa temperatura człowieka wynosi 36,6 stopnia. Wyższa niż zwykle temperatura ciała zazwyczaj informuje nas, że w organizmie dzieje się coś złego. Podwyższona temperatura to reakcja na działanie jakiegoś szkodliwego czynnika i sygnalizuje gotowość do obrony, dlatego gorączka świadczy o dobrej pracy systemu immunologicznego.

Zobacz film: "Za co lekarze przyznają punkty w skali Apgar?"

Zazwyczaj przy gorączce zapominamy o tym jednak, skupiając się na złym samopoczuciu i bólach mięśni czy głowy. Tego typu objawy to najbardziej odczuwalne objawy gorączki. Im jest wyższa, tym szybciej i gwałtowniej się rozwija choroba i tym bardziej odczuwalne mogą być jej symptomy.

Gorączka i dreszcze z nią związane to naturalny proces samoobrony organizmu. Gdy temperatura człowieka jest podwyższona, zmniejsza się stężenie żelaza oraz cynku w osoczu, co hamuje rozwój bakterii chorobotwórczych.

Jeśli mamy 38 - 39 stopni gorączki, mechanizmy odpornościowe są pobudzone do większej aktywności: zwiększa się metabolizm, dzięki czemu organizm łatwiej i szybciej pozbywa się toksyn. Jeśli temperatura nie przekracza tego poziomu, nie powinno się jej od razu zwalczać, chyba że powoduje bardzo złe samopoczucie.

Pozytywne strony, gdy pojawia się wysoka temperatura u człowieka:

  • wzrost aktywność krwinek białych, co wpływa na podniesienie się ciał odpornościowych,
  • hamowanie aktywności wirusów i bakterii,
  • wykorzystując ww. czynniki zwalczanie choroby.

Korzyści płynące z wystąpienia gorączki przejawiają się nieprzyjemnymi symptomami. Jakie są objawy gorączki?

  • ogólne złe samopoczucie chorego,
  • zwiększona utrata płynów i w związku z tym zwiększone zapotrzebowanie na płyny,
  • podwyższona temperatura ciała,
  • zwiększona częstotliwości pracy serca i oddechów,
  • uczucie zimna, dreszcze, ochłodzenie kończyn,
  • brak apetytu.

Nie zawsze i nie u wszystkich dzieci pojawia się gorączka. Dzieci z niedojrzałym lub wadliwie funkcjonującym ośrodkiem termoregulacji mogą nie przejawiać choroby przez gorączkę. Ponadto należy pamiętać, że gorączka nie jest jedynym i podstawowym objawem pojawienia się choroby u dziecka. Dlatego tak ważna jest ogólna obserwacja pociechy i jego zachowania. Należy szczególnie zwrócić uwagę na:

  • ogólne samopoczucie,
  • wygląd dziecka,
  • nawiązywanie kontaktu z bliskimi,
  • ocenę świadomości,
  • poziom łaknienia i spożywania napojów.

2. Przyczyny gorączki

Jakie są przyczyny gorączki? Co wywołuje gorączkę? Wysoka temperatura ciała stymuluje naturalną odporność organizmu, gdy zostanie zaatakowany przez drobnoustroje. Stan podgorączkowy oraz gorączka to objawy zaliczane do tzw. objawów ogólnoustrojowych, które dotyczą całego organizmu.

Oznacza to w praktyce, że jeśli zakażenie wystąpi w konkretnym miejscu (np. obrębie gardła), zwykle pojawiają się objawy miejscowe, typowe dla danej choroby oraz ogólnoustrojowe.

Z jednej strony podwyższona temperatura, jako ogólnoustrojowy objaw to cenny sygnał alarmowy, z drugiej jest objawem ogólnym, który może wskazywać na wiele różnych chorób.

Przyczyna gorączki to nie musi być choroba - może wynikać przekonania organizmu o istnieniu choroby, co czasem może utrudniać diagnostykę. Może pojawić się także gorączka z przemęczenia lub gorączka o nieznanej przyczynie.

Utrzymująca się sama gorączka bez innych objawów może być wynikiem chorób autoimmunologicznych, w których organizm jest przekonany, że potrzebne antygeny są dla organizmu groźnymi patogenami.

Zaliczamy do nich również reakcje alergiczne - alergia to także błędne uznanie nieszkodliwego czynnika za niebezpieczny - przed którym organizm musi się bronić i ostrzegać organizm wyższą temperaturą - w tym przypadku może pojawić się nagła gorączka.

Gorączka - stan podgorączkowy a gorączka. Funkcje gorączki
Gorączka - stan podgorączkowy a gorączka. Funkcje gorączki

Gorączka to sygnał, że organizm dziecka doświadcza wewnętrznej walki z wirusami, chorobami. Ta naturalna

przeczytaj artykuł

3. Stan podgorączkowy a gorączka

Gorączka - od ilu stopni się ją stwierdza? Normalna temperatura człowieka to 36,6 stopni C, a w powszechnej opinii każda wartość ponadto to już gorączka. Bardzo często, gdy zobaczymy 37 stopni gorączki, stwierdzamy, że to stan podgorączkowy - co robić? Zaczynamy się niepokoić i sięgamy po doraźne środki zbijające temperaturę.

Jednak nieznacznie podwyższona temperatura niekoniecznie musi oznaczać chorobę. Często zadajemy sobie pytanie: stan podgorączkowy - ile stopni musi mieć? Warto wiedzieć, że utrzymująca się temperatura 37 stopni - to często odpowiedź na dobowy rytm temperatury, stąd też, gdy jest lekko podwyższona, nie warto sięgać po leki, ponieważ może być to właściwa temperatura człowieka.

Stan podgorączkowy u dorosłych nieobciążonych chorobami przewlekłymi nie będzie zbytnim obciążeniem dla organizmu.

Wyjątek stanowią osoby starsze, cierpiące na nowotwory lub choroby układu nerwowego. Wysoka gorączka u dorosłych, u dzieci cierpiących na wyżej wymienione schorzenia lub gorączka u starszej osoby może być bardzo niebezpieczna.

Należy też pamiętać, że w przypadku dzieci bardzo często mamy do czynienia z temperaturą wyższą niż 36,6 stopnia, z uwagi na podwyższony metabolizm, dlatego w tym wieku jest to normalna temperatura człowieka, bardzo często pojawia się temperatura u dziecka 37 stopni.

4. Gorączka - wpływ na organizm

Jaki wpływ ma gorączka na organizm? Dużo zależy od tego, ile może trwać gorączka. Długo utrzymująca się gorączka:

  • osłabia organizm - wysoka temperatura ciała, choć hamuje rozwój rozwój zakażenia, mocno osłabia organizm; ciepło wytwarzane jest przede wszystkim w mięśniach szkieletowych, co wpływa osłabiająco na ich wytrzymałość (przez co zwiększa się ich napięcia, mogą pojawić się również dreszcze); dodatkowo osłabiająco wpływa przyspieszona akcja serca;
  • przyspiesza metabolizm - zależnie od rodzaju chorobotwórczych bakterii i wirusów oraz właściwości organizmu chorego, przemiana materii może zwiększyć się nawet o kilkadziesiąt procent; szacunkowo wraz ze wzrostem temperatury ciała o 1 stopień metabolizm przyspiesza o 14 proc.;
  • spowolnienie trawienia - podczas walki z chorobą zmniejsza się automatycznie aktywność układu pokarmowego; zwalnia trawienie i przyswajanie tłuszczy; gry wraca prawidłowa temperatura, tempo przemiany tłuszczy zwiększa się, a następnie wraca do swojej równowagi;
  • pochłania energię - z uwagi na wolniejszą pracę układu pokarmowego, podczas gorączki organizm korzysta z zasobów glikogenu, zmagazynowanego w wątrobie - źródłem energii są więc węglowodany;
  • magazynuje wodę - zazwyczaj wysoka gorączka oznacza intensywne pocenie się - organizm stara się zatrzymać wodę, magazynując ją w tkankach podskórnych, powodując opuchliznę - następuje zatrzymanie soli w organizmie, zwiększa pragnienie; gdy minie stan gorączkowy nadmiar wody usuwany jest przez nerki.

5. Rodzaje gorączki

Gorączki dzielą się w zależności od wysokości temperatury:

  • 37 - 38 stopni gorączki - stan podgorączkowy;
  • 38 - 38,5 stopni gorączki - gorączka nieznaczna;
  • 38,5 - 39,5 stopnia gorączki - gorączka umiarkowana;
  • 39,5 - 40,5 stopnia gorączki - gorączka znaczna;
  • 40,5 - 41,0 stopni gorączki - gorączka wysoka;
  • powyżej 41 stopni gorączki - hiperpireksja.

Gorączki dzielimy również na tory gorączkowe:

  • gorączka ciągła;
  • gorączka trawiąca (jej skrajna odmiana to gorączka hektyczna);
  • gorączka zwalniająca;
  • gorączka przerywana;
  • gorączka przelotna;
  • gorączka przewrotna;
  • gorączka nieregularna.

Warto wspomnieć również o gorączce mózgowej, która powstaje wskutek uszkodzenia ośrodka termoregulacji w mózgu. Gorączka mózgowa pojawia się zwykle w przebiegu poważnych schorzeń neurologicznych jak np. choroba Alzheimera czy choroba Parkinsona. Jeśli pojawi się gorączka mózgu, rokowania nie są korzystne - jest to zagrożenie zdrowia, a nawet życia pacjenta.

Gorączka w ciąży. Kiedy reagować?
Gorączka w ciąży. Kiedy reagować?

Gorączka w ciąży może stanowić zagrożenie dla przyszłej mamy i rozwoju dziecka, dlatego długo utrzymująca

przeczytaj artykuł

6. Postępowanie w czasie gorączki

Gdy pojawia się wysoka temperatura organizmu, warto wiedzieć, co zrobić i z jaką temperaturą do szpitala:

  • upewnij się, że miejsce, w którym przebywa dziecko, jest bezpieczne;
  • zapewnij maluchowi wodę - gorączka i pocenie się może prowadzić do odwodnienia;
  • jeśli masz dostęp do leków przeciwgorączkowych, a dziecko nie jest na nie uczulone, możesz mu je podać;
  • jeśli temperatura osiągnie 40 stopni, dzwoń do lekarza;
  • możesz schłodzić malucha poprzez chłodne okłady z mokrych ręczników lub za pomocą kąpieli - ważne, aby różnica temperatur nie była zbyt duża, aby nie doznał szoku termicznego.

7. Gorączka - leki przeciwgorączkowe

Długa gorączka u dziecka może być bardzo wyczerpująca. Częstym dylematem gdy gorączka nie spada, jest to, co wybrać w jej leczeniu - paracetamol czy ibuprofen. Nie ma jednej odpowiedzi na to pytanie, ponieważ wpływ na rodzaj podanego leku ma wiele czynników.

Przede wszystkim należy się zastanowić, co jest przyczyną gorączki. Jeśli jest spowodowana stanem zapalnym, lepszym rozwiązaniem będzie ibuprofen, ponieważ wykazuje działanie przeciwzapalne. W innej sytuacji nie ma znaczenia, który lek zostanie podany.

Drugą ważną kwestią jest tolerancja organizmu na dany lek. Nie wszyscy mogą przyjmować obydwa preparaty, do każdego z nich w dołączonej ulotce wymienione są przeciwskazania, niektóre preparaty nie mogą być podawane ciężarnym i kobietom karmiącym piersią.

Warto wiedzieć, że paracetamol i ibuprofen mają niezwykle podobną skuteczność w leczeniu gorączki, podobny jest także ich czas działania, obydwa są dostępne bez recepty. W przypadku dzieci można podawać obydwa preparaty naprzemiennie. Niespadająca gorączka w nocy może nie dać maluchowi spać, dlatego warto zadbać, aby ją zawczasu zbić.

Czasem może pojawić się niewysokagorączka bez innych objawów. Jeśli nie przekracza 39 stopni nie powinniśmy się tym zbytnio martwić - w takich sytuacjach najlepiej położyć dziecko do łóżka, aby wypocił chorobę. Podobnie, jeśli pojawi się wysoka gorączka bez innych objawów u dorosłego - należy chorego położyć do łóżka i dbać, aby wypijał odpowiednią ilość płynów - tak powinno wyglądać zbijanie gorączki u dorosłych.

8. Jak zmierzyć temperaturę u dzieci?

Kolejną istotną informacją o gorączce jest jej prawidłowe mierzenie temperatury i odczytywanie wyniku. Jej zmienność zależna jest od wielu czynników:

  • pory dnia – rano, tj. od 4:00 do 8:00 wykazuje najniższą prawidłową temperaturę ciała, a wzrost następuje w przedziale 16:00-18:00,
  • aktywności fizycznej,
  • płci,
  • temperatury otaczającego powietrza,
  • wieku, tj. u niemowląt występuje nieco wyższa niż u małych dzieci czy dorosłych,
  • sposobu mierzenia, tj. w dole pachowym (mało precyzyjna) - prawidłowa temperatura to 36,4°C; temperatura w odbycie do 3 r. ż. -prawidłowa temperatura to 37,0°C; w uchu (odpowiednia dla wieku 3-5 r. ż.) - prawidłowa temperatura to 36,6°C; w jamie ustnej (powyżej 5 r. ż.) - prawidłowa temperatura to 36,6°C; a także metodą termometrii błony bębenkowej w podczerwieni (skuteczność metoda dyskusyjna).

Monitorowanie zmian ciepłoty ciała powinno być mierzone jednym sposobem.

9. Diagnozowanie gorączki

We wszystkich wyżej wymienionych przypadkach, gdy pojawia się długotrwała gorączka, należy podjąć szybkie działania w celu zdiagnozowania przyczyny pojawienia się stanu gorączkowego. Wykonuje się przesiewowe badania laboratoryjne i radiologiczne oraz podejmuje się terapię antybiotykową.

W pozostałych sytuacjach stan gorączkowy to głównie objaw pojawienia się łagodnego wirusa, wymagającego podjęcia podstawowych kroków w celu jego szybkiego zniwelowania (obserwacja, stosowanie się do zaleceń lekarskich, jak i prawidłowa pielęgnacja).

Pamiętać również należy, że zbyt długie utrzymywanie się gorączki (np. gdy gorączka utrzymuje się tydzień) zmniejsza poziom łagodności wystąpienia zakażenia wirusem, co w konsekwencji może być przyczyną bakteryjnych zakażeń dróg oddechowych, układu moczowego, kostnego, ośrodkowego układu nerwowego, chorób reumatycznych, nowotworowych. Aż 10-20 % pozostaje nieustalone.

Walka z chorobą bywa trudna i żmudna, wymaga czasami dużej pracy organizmu, może pojawiać się nawracająca gorączka. Jednak dobrze zdiagnozowana przyczyna jej wystąpienia powoduje, że w przeciągu do 5 dni objawy chorobowe zanikają.

Sama gorączka bez innych objawów potrafi być niebezpieczna. U osób ze zdiagnozowaną cukrzycą lub inną chorobą przewlekłą, a także u tych ze zmniejszoną odpornością, gorączka może doprowadzić do sepsy lub innej poważnej choroby.

Inną grupą najbardziej narażoną na niebezpieczeństwo, z uwagi na wystąpienie gorączki, są niemowlęta do 2. miesiąca życia. Ich organizm nie wykształcił w sobie jeszcze mechanizmów obronnych niezbędnych do walki z gorączką. U każdego jednak przekroczenie 41 stopni może doprowadzić nawet do śmierci.

10. Domowe sposoby na gorączkę

Gorączka - jak zbijać temperaturę? Co na gorączkę? Gdy samopoczucie dziecka w trakcie trwania gorączki zacznie się obniżać, a kontakt z lekarzem jest z jakichkolwiek względów niemożliwy, gorączkę należy leczyć przez zwiększenie ilości płynów (w celu uniknięcia odwodnienia), zapewnienie ciepła (koce, kołdra, ciepłe pomieszczenie) i bezpieczeństwa, a także przez podanie leku przeciwgorączkowego (w sytuacji, gdy gorączka osiągnie wysokość 39°C lek należy podać automatycznie).

Jeżeli nastąpi obniżenie temperatury, a ogólne samopoczucie malucha będzie nadal osłabione, konieczne jest wezwanie lekarza. Innym sposobem zmniejszenia gorączki jest zastosowanie kąpieli ochładzającej. Jednakże źle przygotowana może być przykrym doświadczeniem dla pacjenta, a jej efekt nie jest w pełni skuteczny.

Można go zwiększyć przez wcześniejsze podanie leku przeciwgorączkowego, a następnie schłodzić ciało dziecka temperaturą niższą jedynie o 1-2°C od temperatury ciała. Zamiast zanurzania chorego w schłodzonej wodzie poleca się stosowanie wilgotnych okładów na ciało.

Co na gorączkę u dorosłego? Gorączka u dorosłego jest mniej groźna niż u dziecka, jednak jej również nie powinno się lekceważyć, ponieważ zbyt wysoka i przedłużająca może mieć także zgubny wpływ na zdrowie i życie człowieka. Gorączka bez innych objawów u dorosłego powinna skłonić do położenia się do łóżka i wypocenia atakującej choroby.

Polecane dla Ciebie
Pomocni lekarze