Sepsa - przyczyny, objawy, leczenie, czynniki ryzyka
Sepsa (posocznica) to ostra reakcja organizmu na infekcję wywołaną przez wirusy, bakterie lub grzyby. Jakie posocznica daje objawy?
1. Co to jest sepsa?
Co to jest sepsa? Nie jest to choroba, a jedynie zespół objawów. Nie można się nią zarazić, jednak zakazić się można chorobotwórczymi drobnoustrojami, które u pewnych osób (najczęściej osłabionych, przewlekle chorych) mogą wywołać zakażenie, prowadzące do wystąpienia zespołu ogólnoustrojowej reakcji zapalnej.
Światowa Organizacja Zdrowia wskazuje, że na całym świecie aż 7 proc. zgonów wśród najmłodszych pacjentów spowodowanych zostało przez sepsę. Jest to zatem poważny problem zdrowotny.
2. Sepsa: przyczyny
Sepsę najczęściej wywołują meningokoki i pneumokoki.
Meningokoki to niezwykle groźne drobnoustroje. Na wystąpienie inwazyjnych chorób meningokokowych najbardziej narażone są dzieci (od 3. miesiąca życia do 5 lat) ze względu na ich jeszcze nie w pełni rozwinięty układ odpornościowy.
Meningokoki bardzo łatwo się rozprzestrzeniają. Żyją w wydzielinie jamy nosowo-gardłowej, a ich nosicielami jest blisko 10 proc. ludzi. Poza organizmem człowieka bakteria ta szybko ginie. Zakażeniu sprzyjają niektóre zachowania - picie z jednego kubka, pocałunki, wspólne używanie sztućców.
3. Objawy inwazyjnej choroby meningokokowej
Uwagę rodziców powinny zwrócić objawy, takie jak:
- gorączka,
- zmęczenie,
- wymioty,
- zimne dłonie i stopy
- dreszcze,
- silne bóle mięśni, stawów i jamy brzusznej,
- szybki oddech,
- biegunka.
Chore dziecko z takimi objawami powinno jak najszybciej zostać zbadane przez lekarza.
4. Sepsa: objawy
Objawy sepsy na początku mogą być podobne do symptomów przeziębienia. Jeśli jednak stan dziecka nieustannie się pogarsza, nie należy zwlekać z wyjazdem do szpitala. Symptomy, które powinny wzbudzić niepokój, to:
- wysoka gorączka (nie można jej zbić lekami przeciwgorączkowymi) lub przeciwnie – zbyt niska temperatura ciała,
- biegunka,
- wymioty,
- znacznie przyspieszone tętno (powyżej 90/minutę),
- ból kończyn,
- ciemnoczerwone wybroczyny (nie bledną pod naciskiem)
- częstotliwość oddechu powyżej 20/minutę.
Sepsa rozwija się błyskawicznie, a pomoc choremu powinna być udzielona jak najszybciej (znacznie zwiększa to szansę na wyleczenie).
W przypadku sepsy meningokokowej konieczne jest podjęcie działań profilaktycznych, które koordynują służby sanitarne. Osobom, które w ciągu 10 dni od wystąpienia zachorowania miały bezpośredni i długotrwały kontakt z chorym, podaje się antybiotyk o szerokim spektrum działania.
5. Sepsa: profilaktyka
Pewną ochronę stanowią szczepienia przeciwko bakteriom, które doprowadzić mogą do rozwoju sepsy. Warto więc rozważyć szczepienie przeciwko pneumokokom i meningokokom, zwłaszcza jeśli pacjent znajduje się w grupie ryzyka. Należą do nich:
- dzieci w wieku przedszkolnym i szkolnym,
- żołnierze, rekruci, mieszkańcy akademików,
- przewlekle chorzy (np. pacjenci z cukrzycą),
- osoby podróżujące w rejony o podwyższonym ryzyku zachorowania(Arabia Saudyjska, Afryka Północna i Środkowa).
Jeśli sepsa zostanie szybko rozpoznana, a leczenie wdrożone, wówczas w wielu przypadkach udaje się zahamować postęp reakcji zapalnej.
Pamiętajmy też, że dzieci urodzone po 1 stycznia 2017 roku są szczepione obowiązkowo przeciwko pneumokokom. Do wyboru mamy bezpłatną, "sanepidowską" szczepionkę chroniącą przeciwko 10 typom pneumokoków (10-walentną), ale obowiązku szczepiennego dopełnimy też preparatem skuteczniejszym – 13-walentnym, za który jednak trzeba zapłacić. O wyborze szczepionki warto porozmawiać z pediatrą.
