Ale lipa! Na przeziębienie, problemy trawienne i uspokojenie
Lipy to długowieczne drzewa, które rosną w parkach, ogrodach, miastach, a także w lasach. W Polsce możemy spotkać dwa gatunki – lipę drobnolistną (Tilia cordata) oraz lipę szerokolistną (Tilia platyphyllos).
Drzewa są długowieczne, rozłożyste i osiągają wysokość od 20 do 40 metrów. Różnią się kształtem i wielkością liści, budową kwiatostanów oraz okresem kwitnienia. Lipa szerokolistna zakwita pod koniec czerwca, natomiast drobnolistna około dwóch tygodni później. Mimo tych różnic, wykazują podobne właściwości lecznicze.
Zbiera się je razem z przysadkami w okresie kwitnienia, podczas gorącej i suchej pogody. Po ususzeniu kwiaty powinny mieć naturalny zapach i jasnożółty kolor. Przyrządza się z nich herbaty oraz napary.
Co znajdziemy w kwiatach lipy?
W ziołolecznictwie wykorzystuje się kwiatostany lipy. Znajdziemy w nich flawonoidy, fitosterole, olejki eteryczne i związki śluzowe.
Wśród flawonoidów przeważają pochodne kwercetyny i kemferolu, które chronią komórki przed uszkodzeniem, wzmacniają naczynia krwionośne i działają rozkurczowo. Z kolei tylirozyd ma właściwości przeciwzapalne i to właśnie on odpowiada za napotne działanie lipy.
Kwiaty zawierają także od 0,02 do 0,05 proc. olejku eterycznego, którego najważniejszymi składnikami są związki terpenowe, takie jak farnezol, geraniol i eugenol. Olejek eteryczny wykazuje właściwości uspokajające i rozkurczowe.
Śluzy działają osłaniająco, przeciwkaszlowo, łagodząco na błony śluzowe żołądka i gardła. Innymi związkami czynnymi są garbniki, kwasy organiczne, witamina C, E, PP oraz sole mineralne.
W aptekach dostępne są gotowe herbatki i preparaty z lipą, ale łatwo możemy przygotować też domowe napary z ususzonych kwiatów.
Działanie przeciwzapalne
Napary z kwiatów lipy są znane przede wszystkim z właściwości napotnych, przeciwzapalnych i odkażających. Za tę aktywność odpowiedzialne są związki śluzowe. To one łagodzą bóle gardła i silny kaszel. Olejek eteryczny działa natomiast antyseptycznie.
Natomiast rutyna zwiększa szczelność naczyń włosowatych.
Gorące napary z kwiatów lipy powinno się pijać w trakcie przeziębienia, w stanach gorączkowych, anginie, zapaleniu gardła, krtani i oskrzeli. Nasze babcie chętnie stosowały lipę jako dodatek do soku lub herbatki malinowej. Podobne działanie ma miód lipowy.
To doskonały środek napotny w chorobach, którym towarzyszy podwyższona temperatura. Zwiększają ilość wydzielanego potu i przyspieszają wydalanie toksyn z organizmu.
Kwiat lipy na trawienie
Terpeny znajdujące się w olejku eterycznym, występującym w kwiatach lipy działają moczopędnie. Drażniąc kanaliki nerkowe, zwiększają wydzielanie moczu. W ten sposób wspomagają usuwanie z organizmu toksyn.
Lipa wykazuje także łagodne właściwości żółciopędne. Zawarte w jej kwiatach związki chemiczne powodują rozkurcz mięśni gładkich przewodu pokarmowego, w tym dróg żółciowych, co ułatwia przepływ żółci do dwunastnicy.
Ponadto lipowe herbatki warto stosować w problemach żołądkowo-jelitowych. Pobudzają bowiem wydzielanie enzymów trawiennych.
Lipa na ukojenie nerwów i dobry sen
Napary z kwiatów lipy obniżają napięcie nerwowe, ułatwiają zasypianie oraz utrzymują naczynia krwionośne w dobrej kondycji.
Dlatego też można je z powodzeniem stosować w przypadkach nadpobudliwości i stresujących sytuacjach, aby łagodnie uspokoić skołatane nerwy. Są bezpieczne dla małych dzieci i osób starszych.
Zewnętrzne zastosowanie lipowych naparów
Napary i odwary mogą być stosowane zewnętrznie. Nadają się do płukania gardła i jamy ustnej w stanach zapalnych.
Zalecane są także do przemywania podrażnionej, wysuszonej, swędzącej skóry i miejsc po ukąszeniach owadów.
Od czasu do czasu warto również przygotowywać sobie kąpiel z dodatkiem lipowego naparu w połączeniu z lawendą.Takie zabiegi działają uspokajająco i rozkurczowo. Dodatkowo regenerują i uelastyczniają skórę.
Domowe herbatki z kwiatów lipy
Aby przygotować lipowy napar, zalewamy półtorej łyżki kwiatów dwiema szklankami wrzącej wody. Pozostawiamy pod przykryciem na 5-10 minut. Odcedzamy. Pijemy trzy razy dziennie po małej filiżance. Herbatka ma przyjemny zapach kojarzący się z latem.
Możemy również połączyć pół na pół kwiat lipy i suszone maliny. Tak przygotowany napar dosładzamy do smaku miodem.
Natomiast do stosowania zewnętrznego przygotowujemy odwar z ośmiu łyżek kwiatów lipy, które zalewamy dwiema szklankami letniej wody i gotujemy na wolnym ogniu przez 20 minut. Po tym czasie odcedzamy. Płynem płuczemy bolące gardło lub dolewamy go do kąpieli, aby złagodzić nerwobóle.
