Trwa ładowanie...
Artykuł zweryfikowany przez eksperta: Lek. Piotr Raganowski

Macica w ciąży

Avatar placeholder
28.05.2017 13:21
Macica w ciąży
Macica w ciąży

W dzisiejszych czasach ciąża zaskakuje już tylko w nielicznych przypadkach. Kobiety są coraz bardziej świadome własnego ciała, zdrowia i fizjologii. Organizm kobiety ciężarnej wykonuje ogromny wysiłek, tak aby dziecko rozwijało się w komfortowych warunkach. Początkowym środowiskiem rozwoju każdego człowieka jest macica jego matki.

1. Budowa i rola macicy

Macica (uterus) to narząd zbudowany z trzech warstw: błony śluzowej (wyścielającej jamę macicy), mięśni gładkich (w postaci pęczków, które z prawej i lewej strony tworzą skośne i krzyżujące się spirale) oraz błony surowiczej (omacicze-otrzewna), która ściśle przylega do powierzchni trzonu macicy. Kształtem przypomina odwróconą gruszkę. Masa macicy wynosi około 50 g.

W macicy możemy wyróżnić trzy główne części: trzon, cieśń oraz szyjkę. Szyjka macicy objęta jest w 1/3 dolnej części macicy przez pochwę, która dzieli ją na część nadpochwową i pochwową. Cieśń to krótki odcinek macicy łączący się z jednej strony z szyjką, natomiast z drugiej z jamą macicy. Trzon składa się z: brzegu górnego (dna macicy), brzegów bocznych (tworzących rogi macicy), a także powierzchni przedniej (tzw. pęcherzowej) oraz powierzchni tylnej (tzw. jelitowej).

Macica nie jest sztywno umocowana w miednicy, lecz zawieszona na przymocowanych do szkieletu trzech parach więzadeł, zwanych więzadłami macicy. Cały aparat mocujący macicę w miednicy jest znacznie bardziej rozbudowany i w jego skład wchodzą: przymacicze boczne (więzadło podstawowe macicy), przymacicze tylne (więzadło krzyżowo-maciczne), przymacicze przednie (więzadło pęcherzowo-maciczne), więzadło szerokie macicy oraz więzadło obłe macicy.

Zobacz film: "Pierwsze objawy ciąży"

Prawidłowo ułożona macica charakteryzuje się przodozgięciem i przodopochyleniem oraz nieznacznym skręceniem w prawo. Nieprawidłowe położenie może pojawić się wtórnie i mieć związek z różnymi schorzeniami, takimi jak zrosty czy endometrioza.

Jamę macicy wyściela błona śluzowa, którą dzieli się na warstwę podstawną i czynnościową. Warstwa czynnościowa tworzy się od nowa przy każdym cyklu miesiączkowym i po zapłodnieniu staje się miejscem zagnieżdżania się komórki jajowej. Jeśli jednak do zapłodnienia nie dochodzi, warstwa ta złuszcza się i zostaje wydalona w postaci krwi menstruacyjnej. Warstwa podstawna macicy uczestniczy w tym procesie nieznacznie. Główną jednak rolą macicy jest bycie pierwszym środowiskiem wzrastania i rozwoju dla płodu. Dlatego, kiedy kobieta zajdzie w ciążę, w miarę czasu trwania ciąży macica zwiększa swe rozmiary wielokrotnie. Kiedy ciąża jest już bardziej zaawansowana, macica coraz szybciej się rozciąga, co powoduje także rozciąganie mięśni brzucha, a tym samym odczuwalny przez kobietę ból.

Dla ochrony przed przedostaniem się do jamy macicy zarazków, w kanale szyjki powstaje galaretowaty śluz, odgradzający skutecznie szyjkę od pochwy. W czasie owulacji śluz ten zazwyczaj rozrzedza się, dzięki czemu może dojść do zapłodnienia. Po zajściu w ciążę śluz ponownie zagęszcza się, tym razem tworząc czop śluzowy hermetycznie zamykający szyjkę macicy aż do momentu, kiedy bezpośrednio przed porodem zostanie wydalony, aby mogła rozpocząć się akcja porodowa.

W czasie ciąży macica ulega wielu zmianom. Błona śluzowa macicy przekształca się w doczesną, w której zagnieżdża się jajo płodowe. Masa macicy powiększa się około 20-krotnie (z 50 g na 1000 g). Grubość ściany macicy zwiększa się początkowo, następnie maleje i pod koniec ciąży wynosi ok. 8 mm i mniej. Odcinek cieśni ulega znacznemu powiększeniu w miarę rozwoju jaja płodowego i począwszy od 16 tygodnia ciąży, tworzy tzw. dolny odcinek, w którym znajduje się dolny biegun jaja płodowego. Szyjka macicy staje się rozpulchniona. Tętnice maciczne, dotąd spiralnie skręcone, rozprostowują się, osiągając przez to długość potrzebną do zaopatrywania całej ciężarnej macicy.

Z chwilą rozpoczęcia porodu macica dzieli się na dwie czynnościowe części: górną - aktywną, i dolną - bierną, które stanowią pierścień skurczowy (pierścień Bandla). Górną część stanowi trzon macicy, który w trakcie wydalania płodu silnie kurczy się, wykonując zasadniczą pracę. Dolna część, składająca się z dolnego odcinka macicy oraz szyjki macicy, jest rozciągana. Szyjka skraca się, a następnie rozwiera. W czasie pełnego rozwarcia zostaje zakończony pierwszy okres porodu.

Dokładna obserwacja ciała, zmian w nim zachodzących i jego potrzeb pozwala na dostosowanie trybu życia i zaakceptowanie nowej sytuacji. Należy pamiętać, że ciąża to nie choroba, ale w przypadku wszelkich niepokojących objawów należy zwrócić się do lekarza.

Następny artykuł: Niepokojące objawy ciąży
Polecane dla Ciebie
Pomocni lekarze