Zapalenie skóry, utrata apetytu i niestrawność – jakie jeszcze mogą być objawy niedoboru witaminy B5?

Witamina B5, czyli jedna z witamin należąca do witamin z grupy B, występuje również pod nazwą kwas pantotenowy. Za odkrywcę tej witaminy uznawany jest R.J. Williams (1935 r.), który 5 lat później określił budowę chemiczną kwasu pantotenowego (pantotenianu). Termin ten zaczerpnięty został z języka greckiego - słowo "panthos" znaczy wszędzie i nie jest przypadkowe. Witamina B5 jest bowiem wszechobecna - występuje zarówno w roślinach, jak i u zwierząt. W aptekach kwas pantotenowy dostępny jest w postaci preparatu o nazwie pantotenian wapnia.

Witamina B5 wpływa na gruczoł, który produkuje adrenalinę, z tego względu ma jeszcze jedną nazwę – "witamina antystresowa". Pełni jednak o wiele więcej funkcji niż kojenie nerwów. Jej główne zadania to:

• uczestniczy w budowie komórek,

• dba o prawidłowy rozwój ośrodkowego układu nerwowego,

• dba o właściwy wzrost,

• pomaga w procesie produkcji hormonów nadnercza,

• wspiera kształtowanie przeciwciał,

• umożliwia przetwarzanie witamin przez organizm,

• wspiera zamianę tłuszczy, węglowodanów i białek na energię,

• pełni istotną rolę w syntezie koenzymu A.

Witamina B5 ma także znaczenie dla naszego wyglądu. Jest odpowiedzialna za stan włosów i skóry, w związku z tym jej brak może niekorzystnie odbijać się na naszym wyglądzie.

Kluczowe znaczenie kwas pantotenowy ma w odniesieniu do funkcjonowania układu immunologicznego - wzmacnia odporność, zwalcza infekcje i przyspiesza gojenie się ran. Przeciwdziała skutkom ubocznym związanym z przyjmowaniem antybiotyków, jest polecany cukrzykom, ponieważ ma właściwości obniżające poziom cukru we krwi.

Naukowcy, prowadzący badania na temat właściwości witaminy B5 i jej wpływu na organizm podkreślają, że niedobór tej substancji jest rzadko spotykany. Ta witamina jest bowiem bardzo popularnym składnikiem pożywienia, występuje w produktach spożywczych zarówno pochodzenia roślinnego, jak i zwierzęcego.

Witamina B5 naturalnie występuje w:

• drożdżach,

• chudym mięsie,

• tłustych rybach jak makrela,

• jajkach,

• ziarnach zbóż,

• warzywach: liściastych, kapuście, ziemniakach,

• miodzie,

• grzybach.

W związku z tym, jeśli w organizmie doszło do dużego deficytu, nie jest to raczej kwestia diety - chyba, że jesteśmy od dłuższego czasu na restrykcyjnej diecie odchudzającej lub w naszym codziennym menu dominuje wysokoprzetworzone jedzenie, żywność typu fast food i rafinowane zboża.

Niedobór kwasu pantotenowego jest najczęściej spowodowany przyjmowaniem przez długi czas silnych antybiotyków, które zaburzają funkcjonowanie flory bakteryjnej jelit, bądź stosowaniem leków przeciwpadaczkowych lub środków nasennych. Negatywnie na zawartość tej witaminy wpływa picie alkoholu; osoby, które go nadużywają, mogą narazić się na deficyt B5. Działanie obniżające ilość witaminy B5 ma w tym przypadku również długotrwały stres, choroby jelit i zespół złego wchłaniania.

Niedobór tej witaminy może przyczynić się do powstania hipowitaminozy witaminy B5 (hipowitaminoza to zespół objawów, które są wywołane niedoborem witaminy). Taki stan wiąże się z szeregiem niepokojących objawów, które często pomylić można z innymi dolegliwościami. Najczęściej są to:

• zaburzenia składu krwi,

• problemy ze skórą,

• zapalenia skóry,

• uciążliwe uczucie pieczenia,

• problemy z koordynacją ruchową,

• niepokój, lęk, drażliwość,

• utrata apetytu, niestrawność,

• osłabienie, zmęczenie,

• przyspieszone bicie serca,

• omdlenia,

• obniżona odporność,

• drętwienie i mrowienie dłoni oraz stóp.

W większości przypadków leczenie deficytu witaminy opiera się na modyfikacji diety. Specjaliści zalecają odstawienie wysokoprzetworzonej żywności, fast foodów i dań typu instant, a zwiększenie ilości produktów zawierających kwas pantotenowy. Podczas przygotowywania posiłków na bazie tych produktów warto wziąć pod uwagę, że witamina B5 jest wrażliwa na obróbkę cieplną – przyrządzanie potraw w wysokiej temperaturze może ją w dużej części zniszczyć.

Jeśli z różnych powodów nie możemy uzupełnić niedoborów dietą, to zaleca się suplementację. Przyjmowanie dodatkowych preparatów należy jednak skonsultować z lekarzem, który dobierze odpowiednią dawkę i uwzględni ewentualnie niekorzystne interakcje z innymi lekami. Mimo tego, że witamina B5 uznawana jest za jedną z najbezpieczniejszych witamin, to przyjmowanie bardzo wysokich dawek może wywołać skutki uboczne - w postaci problemów żołądkowych i bólu głowy.

Pozostaje jeszcze jedna kwestia - jeżeli niedobór spowodowany jest występowaniem choroby jelit, czy też powiązany jest z przyjmowaniem leków, np. przeciwpadaczkowych bądź antybiotyków, to warto spróbować wyleczyć się z pierwotnych dolegliwości. Skuteczne leczenie tych chorób lub pozbycie się przyczyny - w postaci zmniejszenia bądź odstawienia antybiotyków mogą jednocześnie rozwiązać problem deficytu omawianej witaminy.

Źródło: "Abecadło witamin i pierwiastków" Stanisław K. Więckowski, wydawnictwo Tower Press, 2004 rok.

Źródła

1. Dagmara Dąbek