Ząbkowanie dziecka - gdy pojawią się pierwsze ząbki

Wyrzynanie pierwszego ząbka może rozpocząć się w bardzo różnym wieku. Prawidłowo powinno nastąpić między 5. a 10. miesiącem życia dziecka, i tak jest u 84 proc. maluchów. Nie ma jednak nic niepokojącego w sytuacji, gdy pierwsze objawy ząbkowania pojawiają się już u trzymiesięcznego dziecka, podobnie, jak to, iż pierwszy ząbek zaczyna wychodzić pod koniec pierwszego roku życia - w 11. lub 12. miesiącu.

Może to być kwestia dziedziczna, jeśli mama lub tata ząbkowali wyjątkowo wcześnie lub późno, to samo może spotkać ich dziecko. Według literatury prawidłową liczbę zębów mlecznych ustalamy według wzoru: liczba zębów = liczba miesięcy minus 6. Pamiętajmy jednak, że indywidualne wahania, nawet o kilka miesięcy, nie powinny budzić niepokoju.

Statystycznie częściej zdarza się późniejsze niż przedwczesne ząbkowanie. Ale to dobrze, bo zęby wyrzynające się później są bardziej odporne na próchnicę, gdyż są lepiej zmineralizowane. Przesunięcie w czasie wyjścia pierwszego ząbka może mieć wiele przyczyn: od dziedzicznych, przez skutki różnych chorób mamy w okresie ciąży, wolniejsze tempo rozwoju biologicznego, zaburzenia hormonalne, po niedobory witamin A, C lub D.

Warto wiedzieć, że jedno na kilka tysięcy dzieci (a więc wcale nie tak rzadko) rodzi się z zębami lub pojawiają się one już w pierwszym miesiącu życia. Są to zęby wrodzone lub noworodkowe i częściej występują u dziewczynek niż chłopców. Takie ząbki to przedwcześnie wyrżnięte zęby mleczne, najczęściej dolne siekacze.

Warto wybrać się wówczas z dzieckiem do stomatologa, który podejmie decyzję, czy taki ząb może pozostać w buzi malucha, czy trzeba go usunąć. Jest to bowiem dość słaby ząb, ale jeśli trzyma się wystarczająco mocno zostanie. Mleczak zawsze potem będzie mniejszy, a w miarę upływu czasu jego korona ulega starciu.

Ząbkowanie jest procesem fizjologicznym i teoretycznie nie powoduje żadnych chorób. Trudno jednak przyjąć to za pewnik, skoro w okresie ząbkowania dziecko miewa podwyższoną temperaturę ciała, zaburzenia układu pokarmowego, zmiany skórne czy ogólny niepokój. Czy można zatem powiązać to bezpośrednio z wyrzynaniem się ząbków?

Pamiętać trzeba, że to w ogóle czas wielkich zmian w życiu malucha. Powoli wygasa odporność nabyta od matki, pojawiają się więc pierwsze choroby. W tym samym czasie lekarze zalecają powolne, stopniowe rozszerzanie diety, na co wiele dzieci może reagować kłopotami z brzuszkiem, zaparciami czy biegunkami. I są to reakcje dość naturalne.

Mimo to, pamiętać trzeba, że takich objawów jak wymioty, uciążliwa biegunka, temperatura powyżej 38 st. C czy wysypka na ciele, nie powinno się wiązać z wyrzynaniem zębów. Jeśli wystąpią, natychmiast trzeba zgłosić się z dzieckiem do pediatry.

Czego można się spodziewać i jak reagować? Nigdy nie wiadomo jak długo potrwa i jak nieprzyjemne będzie dla dziecka wyrzynanie się zębów. Symptomy pojawiają się zazwyczaj dwa, trzy miesiące przed pojawieniem się ząbka. Często mamy do czynienia z zaczerwienieniem, obrzękiem i bólami dziąseł.

Można wówczas pomóc dziecku, przemywając mu po każdym posiłku jamę ustną tamponikiem gazy nasączonym np. naparem z rumianku lub smarując zmienioną zapalnie błonę śluzową dostępnymi w aptekach preparatami.

Poza tym, dziecko dość czytelnie sygnalizuje zbliżające się ząbkowanie. Wiele dzieci już około trzeciego, czwartego miesiąca ślini się nieustannie. Chociaż samo ząbkowanie może, ale nie musi wzmagać wydzielania śliny. Na pewno wyraźnym symptomem jest gryzienie, ząbkujące niemowlę zaciska dziąsła na czym się da. To pomaga łagodzić uczucie bólu. Warto więc kupić dziecku gryzaczek.

Pociąganie za uszko lub pocieranie policzka to objawy bólu wzdłuż nerwów. Jednak podobne zachowania mogą pojawić się w wypadku zapalenia ucha, dlatego zawsze warto skonsultować to z lekarzem. Poza tym, maluchy w tym okresie często tracą apetyt, lekko gorączkują i ich sen staje się mniej spokojny.