Za wysoki cholesterol - problem, który dotyczy też dzieci
O wysokim poziomie cholesterolu mówi się zazwyczaj w kontekście dorosłych, a nawet starszych ludzi. Tymczasem coraz większa grupa dzieci ma podwyższony poziom tej substancji, choć rzadko rodzice zdają sobie z tego sprawę, bowiem dzieci nie są zazwyczaj badane pod tym kątem.
Na choroby serca i całego układu krążenia „zarabia się” latami. Nadmierne spożycie cholesterolu i tłuszczów nasyconych zaczyna się już w dzieciństwie. Złe nawyki żywieniowe wynoszone z domu mogą już w wieku kilku lat owocować poziomem cholesterolu, jakiego „nie powstydziłby się” 50-latek ze sporą nadwagą…
Gdy dziecko będzie trwać w złych nawykach dotyczących odżywiania, prawie pewne jest, że jako 30-latek będzie potencjalnym zawałowcem. Mało kto wie, że pierwsze blaszki miażdżycowe zaczynają się odkładać już w naczyniach dwuletnich dzieci. Poniżej 10 roku życia rozwija się u nich miażdżyca, która prowadzi do zawałów serca i udarów mózgu oraz znacznie skraca życie… Dlatego warto zainteresować się poziomem cholesterolu u swojego dziecka zawczasu.
1. Co to jest cholesterol?
Cholesterol to substancja tłuszczowa produkowana w organizmie ludzkim głównie przez wątrobę oraz dostarczana do niego wraz z pożywieniem. Najbogatszymi źródłami tej substancji są produkty pochodzenia zwierzęcego - czerwone mięso, podroby np. w wątróbka i móżdżek, wyroby mięsne takie jak pasztety, parówki, kiszki, salcesony itp. oraz żółtka jaj. Nie znajduje się ona natomiast w produktach pochodzenia roślinnego.
Cholesterol jest składnikiem wszystkich błon komórkowych. Przy jego udziale powstają kwasy żółciowe - a te są niezbędne są do prawidłowego trawienia - oraz hormony, takie jak kortyzol i kortykosteron, progesteron, testosteron, aldosteron, estrogeny. Jest też potrzebny do produkcji i przyswajania witaminy D. Jest to substancja niezbędna małym dzieciom do prawidłowego rozwoju mózgu i całego układu nerwowego.
Cholesterol jest niezbędny, aby organizm funkcjonował prawidłowo, jednak w nadmiarze prowadzi do powstania miażdżycy, a ta z kolei odpowiada za większość chorób układu krążenia.
2. Jakie są przyczyny nadmiernego poziomu cholesterolu u dzieci?
Przyczyną pojawienia się problemu u najmłodszych jest coraz większy udział tłuszczów nasyconych i trans w diecie oraz niewielka aktywność fizyczna, które zaburzają naturalną gospodarkę lipidową.
Zawarte w pożywieniu człowieka kwasy tłuszczowe nasycone mają decydujący wpływ na poziom cholesterolu w surowicy krwi. Ustalono, że kwasy te wykazują silne działanie hipercholesterolemiczne (tj. podnoszą zawartość cholesterolu we krwi), przyspieszając rozwój zmian w naczyniach tętniczych. Liczne wyniki badań doświadczalnych i epidemiologicznych wskazują, że najskuteczniejszym sposobem obniżenia zawartości cholesterolu we krwi jest ograniczenie spożycia nie tylko samego cholesterolu, lecz przede wszystkim nasyconych kwasów tłuszczowych.
Ale nie jest to łatwe, bowiem głównym źródłem tłuszczów trans u dzieci są przekąski typu fast food, krakersy, chipsy oraz wszelkie słodycze.
3. Profilaktyka nadmiaru cholesterolu
Ostatnio coraz większa jest grupa lekarzy, którzy podkreślają, że regularne badania z oznaczaniem poziomu cholesterolu powinny być przeprowadzane u dzieci regularnie począwszy od wieku 9 lat. Zwłaszcza, że ta nadwyżka w organizmie zazwyczaj nie daje zupełnie żadnych objawów. I nie zawsze dotyczy wyłącznie dzieci otyłych czy z nadwagą.
4. Szczególnie narażeni
Istnieje kilka czynników ryzyka wysokiego poziomu cholesterolu dzieci. Jeśli wasze dziecko znajduje się w tej grupie – powinniście profilaktycznie wykonać u niego badania jak najszybciej
- jeśli rodzice mają poziom cholesterolu powyżej 240 mg/dl,
- jeśli w rodzinie zdarzył się zawał serca, udar mózgu,
- gdy dziecko jest otyłe lub ma nadwagę,
- gdy choruje na cukrzycę lub ma wysokie ciśnienie krwi.
To musisz wiedzieć:
5. Dieta
Profilaktyka podwyższonego poziomu cholesterolu we krwi polega przede wszystkim na nauce zdrowych nawyków żywieniowych od najmłodszych lat. Dieta dziecka powinna być pełna świeżych owoców i warzyw oraz produktów pełnoziarnistych. Jako źródło białka należy stosować chude mięso i odtłuszczony nabiał lub potrawy z roślin strączkowych. Warto ograniczyć do minimum ilość białego cukru oraz tłuszczów nasyconych i trans. Jeśli już u malucha wykryto podwyższony poziom cholesterolu, należy ograniczyć w diecie dziecka mięso czerwone (do 2-3 razy w miesiącu), śmietanę, tłuste sery i produkty mleczne, parówki, podroby. Menu należy komponować tak żeby ograniczać cholesterol, ale nie eliminować go w ogóle z diety. Ograniczenie ilości tłuszczu u dzieci można wprowadzać u dzieci powyżej 3 roku życia. Ale uwaga! Niektóre badania pokazują, że maluchy, z których diety wyeliminowano jaja czy masło, doprowadzając do niedoborów cholesterolu, miały nie tylko gorsze wyniki w nauce, ale i większą skłonność do agresji.