Ważny pierwiastek w organizmie. Gdzie znajduje się chlor i kto powinien go suplementować?

Sód, potas i chlor to trzy składniki nieorganiczne, które omawia się zazwyczaj razem. Wszystkie bowiem współpracują ze sobą w utrzymaniu prawidłowej dystrybucji płynów w organizmie. Wraz z innymi pierwiastkami, tj. magnez i wapń, uczestniczą w procesie regulowania skurczy i rozkurczy mięśni. Biorą także udział w przekazywaniu impulsów nerwowych.

Jon chloru razem z sodem jest odpowiedzialny za utrzymywanie prawidłowego ciśnienia osmotycznego. Jest potrzebny do zachowania równowagi kwasowo-zasadowej we krwi. Chlor wchodzi w skład kwasu żołądkowego i wspiera trawienie. Występuje w płynie mózgowo-rdzeniowym w stężeniu przekraczającym jego zawartość w innych płynach ustrojowych (4,4 g/1 kg). Ilość tego pierwiastka w surowicy lub osoczu określa się na 3,65 g/1 kg, we krwi na 2,6 g/kg, a komórki zawierają go w ilości 1,9 g/kg, nerwy 1,71 g/kg, mięśnie 0,4 g/kg.

Chlor znajdziemy przede wszystkim w soli kuchennej, która stanowi połączenie chloru z sodem. W mniejszych ilościach znajduje się w produktach: ryby, mięso, sery, wędliny, konserwy, dania przetworzone i typu instant. W niewielkich ilościach pierwiastek ten występuje w orzechach, mleku i przetworach mlecznych. Niekiedy chlor występuje także w wodzie mineralnej.

Ze względu na to, że chlorki bardzo często występują w codziennym pożywieniu, nie podejmowano wielu badań ustalających dzienne zapotrzebowanie na ten składnik. Zapotrzebowanie na chlor uzależnione jest od kilku czynników, m.in. od wieku i płci danej osoby.

Niektóre źródła podają, że aktualne rekomendacje dla ludności Polski (według Jarosz M., Bułhak-Jachymczyk B., 2008), ustalone na poziomie wystarczającego spożycia, przedstawiają się następująco:

• osoby dorosłe w wieku 19–50 lat powinny spożywać 2300 mg chloru/osobę/dobę,

• osoby pomiędzy 51. a 65. rokiem – 2150 mg/osobę/dobę,

• osoby w wieku 66–75 lat – 2000 mg/osobę/dobę,

• osoby po 75. roku życia norma wynosi 1850 mg/osobę/dobę.

Jeśli chodzi o zapotrzebowanie na chlor wśród dzieci, to:

• niemowlęta do 5. miesiąca życia potrzebują 190 mg chloru na dzień,

• dzieci powyżej 5. miesiąca do 1 roku – 570 mg,

• dzieci między 1. a 3. rokiem życia – 1150 mg chloru,

• dzieci między od 4. a 5. rokiem życia – 1550 mg,

• dzieci od 7 do 9 lat – 1850 mg,

• młodzież w wieku 10–12 lat – 2000 mg chloru.

Mimo że zawartość tego pierwiastka w ludzkim ciele jest dość niewielka, to jego niedobór może przyczyniać się do poważnych problemów zdrowotnych. Niski poziom chlorków w organizmie określany jest jako hipochloremia i dotyczy zawartości chloru na poziomie niższym od 95-100 mEq / L. Niewystarczający poziom tego pierwiastka objawia się zazwyczaj:

• bólem i zawrotami głowy,

• osłabieniem organizmu, zmęczeniem,

• drgawkami,

• skurczami mięśni,

• problemami z trawieniem,

• zaburzeniami koncentracji i kłopotami z pamięcią.

Skutkami hipochloremii mogą być również wymioty, biegunki i nadmierna potliwość. Bardzo poważne niedobory chloru w organizmie są zazwyczaj związane z zasadowicą metaboliczną (wysokie pH krwi powyżej 7,45), powodującą m.in. zaburzenia rytmu serca, mięśni oddechowych, spadek ciśnienia tętniczego i zaburzenia pracy mięśni oddechowych.

Zawartość chloru sprawdza się na podstawie badań krwi, wykonywanych na czczo. Jak już wspomniano, prawidłowy wynik dla stężenia chlorku w organizmie wynosi od 95 do 105 mmol/l. Spadek stężenia poniżej 70 mmol/l może być bardzo groźny, określany jest jako stan zagrażający życiu. Z tego względu wszystkie otrzymane wyniki, które wykraczają poza zakres norm, należy skonsultować z lekarzem.

Odżywiając się w zdrowy sposób, stosując dietę składającą się z nieprzetworzonych produktów, naturalnych, jesteśmy w stanie dostarczyć odpowiednią ilość chlorku i nie trzeba jej wtedy dodatkowo suplementować. Zazwyczaj po suplementację chloru należy sięgnąć w przypadku udokumentowanych wynikami krwi niedoborów lub w przypadku częstych i długotrwałych wymiotów i biegunek. W takich przypadkach zaleca się uzupełnienie poziomu elektrolitów.

W uzupełnianiu deficytów zazwyczaj wystarczy modyfikacja diety, wzbogacenie menu o produkty zawierające chlor, czy też zwiększenie spożycia soli kuchennej.

Suplementacja preparatami zalecana jest bardzo rzadko, tylko w przypadkach naprawdę dużych niedoborów. Przed jej rozpoczęciem trzeba jednak zasięgnąć konsultacji lekarskiej. Niekiedy rekomendują się ją też kobietom w ciąży i matkom karmiącym, osobom aktywnie uprawiającym sport i nadużywającym napoje wysokoprocentowe.

Źródło: "Encyklopedia witamin i składników mineralnych", Elizabeth Somer, wyd. Amber, 1997.

Źródła

1. Dagmara Dąbek