Piosenki patriotyczne w historii Polski

Piosenki patriotyczne śpiewamy najczęściej podczas obchodów Dnia Niepodległości. Wyjątkiem jest Mazurek Dąbrowskiego (hymn Polski), który towarzyszy wielu wydarzeniom, m.in. rozpoczęciu i zakończeniu roku szkolnego.

Pieśni patriotyczne, najprościej mówiąc, to utwory, w których tematem przewodnim jest ojczyzna. Mogą mieć postać wierszy, pieśni lub modlitwy. Najczęściej powstawały w sposób spontaniczny, np. podczas niewoli czy wśród żołnierzy na polu walki.

Za najstarszą polską pieśń patriotyczną, a zarazem religijną, uznaje się „Bogurodzicę”. Jest to utwór anonimowy, najprawdopodobniej napisany na przełomie XIII i XIV wieku (o czym świadczą użyte w utworze archaizmy). W średniowieczu powstała też pieśń „Gaude Mater Polonia” („Raduj się, Matko Polsko”), która wówczas stanowiła hymn ku czci św. Stanisława ze Szczepanowa.

Do pieśni patriotycznych zaliczany jest też XVIII-wieczny utwór „Hymn do miłości Ojczyzny”, do którego słowa napisał Ignacy Krasicki.

W 1797 r. Józef Wybicki napisał „Pieśń Legionów Polskich we Włoszech”, którą dziś znamy jak „Mazurek Dąbrowskiego”. Od 1927 r. jest to uznany oficjalnie hymn państwowy.

Wśród pieśni patriotycznych znajdziemy też takie utwory jak:

• „Boże, coś Polskę” (pierwotnie: „Hymn na rocznicę ogłoszenia Królestwa Polskiego”
• „Warszawianka” (powstała w czasie powstania listopadowego)
• „Witaj, majowa jutrzenko” (poświęcona Konstytucji 3 maja)
• „Polonez Kościuszki”
• „Rota” Marii Konopnickiej (powstała w 1910 r. do melodii Feliksa Nowowiejskiego)
• „Szara piechota”
• „My, Pierwsza Brygada” (popularna pieśń wśród piłsudczyków)
• „Wszystko co nasze” (hymn harcerski od 1918 r.)
• „Czerwone maki na Monte Cassino” (1944 r.)
• „Żeby Polska była Polską” (pieśń „Solidarności” napisana w 1976 r. przez Jana Pietrzaka)
• „Mury” (utwór Jacka Kaczmarskiego, który stanowi symbol walki z komunistyczną władzą).