Nietolerancja fruktozy u dzieci: czym jest i jak się objawia?

Fruktoza to cukier, który naturalnie znajduje się w niektórych owocach, warzywach i miodzie. Występuje w trzech postaciach:

• jako wolny cukier prosty,
• w formie dwucukru w sacharozie (wraz z glukozą)
• w postaci polimerów, określanych łączną nazwą fruktany (fruktooligosacharydy i inuliny).

W przebiegu nietolerancji fruktozy zaburzony może być metabolizm fruktozy lub dochodzi do upośledzenia jej wchłaniania w przewodzie pokarmowym.

W wielu przypadkach mija sporo czasu, nim rozpoznana zostaje nietolerancja cukru. Stanowi ona częstą przyczynę niewyjaśnionych objawów żołądkowo-jelitowych u dzieci.

Alergia na fruktozę – objawy najczęściej zgłaszane to:

• nawracające bóle brzucha,
• odbijania,
• wzdęcia,
• gazy,
• biegunki,
• nudności.

Z kolei wrodzona nietolerancja fruktozy ma podłoże genetyczne i związana jest z deficytem aldolazy w wątrobie. Choroba ujawnia się najczęściej w okresie niemowlęcym. W jej przebiegu może dojść do ciężkiej hipoglikemii, a spożycie fruktozy wywołuje poważne powikłania, m.in. hepatomegalię, żółtaczkę, uszkodzenie kanalików nerwowych, apatię, senność, drgawki.

Dzieci z niezdiagnozowaną wrodzoną nietolerancją fruktozy mogą nie mieć apetytu i przejawiać opóźniony rozwój fizyczny.

Złotym standardem w potwierdzeniu nietolerancji fruktozy jest wodorowy test oddechowy po doustnym obciążeniu fruktozą. Jest to badanie nieinwazyjne, łatwe w interpretacji i stosunkowo tanie.

Warto wiedzieć, że nietolerancja fruktozy często idzie w parze z nietolerancją laktozy. Zdarza się, ale alergia na fruktozę ustępuje z wiekiem. Nie dotyczy to jednak dzieci z wrodzoną nietolerancją fruktozy. Z tej choroby się nie wyrasta i konieczne jet ścisłe przestrzeganie zaleceń dietetycznych.

Rozpoznanie nietolerancji fruktozy nie jest łatwe. Choroba jest różnicowana z kolką brzuszną, zatruciem pokarmowym lub wrodzonymi defektami wątroby.

W przypadku alergii na fruktozę leczenie opiera się na diecie eliminacyjnej. Podstawą jest unikanie produktów, które zawierają fruktozę w ilości znacznie przewyższającej zawartość glukozy lub galaktozy. Z jadłospisu trzeba wyeliminować m.in.

• soki i świeże owoce drobnopestkowe, melony, arbuzy,
• miód,
• suszone owoce (jabłka, śliwki, morele, daktyle, rodzynki).

A jakie owoce zawierają fruktozę w mniejszej ilości, przez co są lepiej tolerowane przez alergików? To m.in. świeże owoce grubopestkowe (morele, śliwki, brzoskwinie, nektarynki), owoce jagodowe (czarne jagody, żurawiny, maliny, truskawki), a także owoce cytrusowe (grejpfruty, pomarańcze, cytryny, kumkwaty, mandarynki),

Fruktoza obecna jest też w napojach, słodyczach, deserach i przetworach mlecznych.