"Latarnik" streszczenie noweli Henryka Sienkiewicza

Skawiński zatrudnia się jako latarnik w nadmorskim miasteczku Aspinwall. Jego życie obfitowało w trudne doświadczenia. Walczył o niepodległość w powstaniu listopadowym. Brał też udział w bitwach w Hiszpanii, Stanach Zjednoczonych, we Francji i na Węgrzech. Pracował w wielu zawodach. Poszukiwał złoto w Australii i diamenty w Afryce. Był też kowalem Arkansas i pływał jako harpunnik na wielorybniku.

Praca latarnika ma być spokojna i dać mężczyźnie zasłużony odpoczynek. Skawiński w samotności sporo rozmyśla i wspomina dawne lata, jednak swoje obowiązki zawsze wykonuje sumiennie. Fascynuje go otaczająca przyroda. Podziwia ptaki, które pojawiają się w pobliżu latarni.

Skawiński wraz z paczką żywności otrzymuje pewnego dnia książki. Wśród zbioru znalazł się też „Pan Tadeusz” Adama Mickiewicza. Mężczyzna zatopił się w lekturze. Zmęczony czytaniem, zasnął kamiennym snem. Kiedy obudził się rano, okazało się, że nie włączył latarni, przez co rozbiła się łódź. W wypadku na szczęście nikt nie zginął.

Za swoje zaniedbanie latarnik został zwolniony. Czytelnik dowiaduje się, że wyruszył statkiem do Nowego Jorku. I choć wydarzenia z latarni odbiły się na jego wyglądzie (postarzał się), to „oczy miał tylko błyszczące. Na nowe zaś drogi życia miał także na piersiach swoją książkę, którą od czasu do czasu przyciskał ręką, jakby w obawie, by mu i ona nie zginęła…”

Książka, jaką otrzymał Skawiński, a która jest perłą literacką polskiego romantyzmu, zburzyła spokój mężczyzny. Obudziła w nim dawne uczucia. Spotęgowała tęsknotę za Polską, z której latarnik musiał wyjechać i gdzie najpewniej już nie wróci. Był politycznym emigrantem skazanym na tułaczkę po świecie. Nie bał się walczyć o ukochany kraj, który jednak z powodu odniesionej klęski powstańczej musiał opuścić.

"Latarnik" Henryka Sienkiewicza to utwór, który stanowi hołd dla literatury romantyzmu. Pokazana jest jej wielka siła i moc, jednak okazuje się być mocą niszczycielską, destrukcyjną.

Oddanie się lekturze spowodowało wygnanie siedemdziesięcioletniego mężczyzny z miejsca, które stanowiło dla niego oazę spokoju. Czytanie narodowej epopei doprowadziło Skawińskiego do zapomnienia o całym świecie. Doprowadziło wręcz do sytuacji bardzo niebezpiecznej – latarnik zaniedbał swoje obowiązki, co żeglarze mogli przepłacić życiem.

Skawiński podszedł do lektury Mickiewicza w sposób bardzo emocjonalny. Uległ silnym wzruszeniom, oddał się marzeniom za utraconą ojczyzną. Książka trafiła na podatny grunt.