6 oznak, że masz toksycznego rodzica

Kontrolowanie prywatnej korespondencji, grona znajomych, wyjść. Wyzywanie od egoistów i niewdzięczników. Wymaganie stałej uwagi, nawet gdy przestaje się być dzieckiem i zakłada własną rodzinę. To tylko niektóre "narzędzia" toksycznych rodziców.

Problem po raz pierwszy opisała w swojej książce Susan Forward. Zaznaczyła jednoznacznie, że chora relacja nie polega tylko i wyłącznie na biciu, alkoholizmie, molestowaniu seksualnym czy szantażu emocjonalnym. Toksyczny rodzic manipuluje dzieckiem, zaniedbuje je, warunkuje miłość, poniża – również w towarzystwie. Jest nadopiekuńczy lub krzykiem narzuca swoje zdanie.

Takie zachowanie nie jest często intencjonalne. Wynika najczęściej ze złych doświadczeń samego rodzica – w myśl przysłowia: "Czego Jaś się nie nauczy, tego Jan nie będzie umiał". Jeśli toksyczny rodzic w dzieciństwie nie został nauczony bezwarunkowej miłości, okazywania szacunku i zdrowej opiekuńczości, nie będzie potrafił przekazać tego swoim dzieciom.

Na kolejnym slajdzie obejrzysz WIDEO.

Zobacz też: Antybiotyk stosowany podczas leczenia grypy i przeziębienia wycofany z obrotu

Toksyczni rodzice mogą zniszczyć życie dzieckaToksyczni rodzice mogą zniszczyć życie dziecka
Źródło zdjęć: © Toksyczni rodzice mogą zniszczyć życie dziecka [123rf]
Ewa Rycerz

/ 7Toksyczność a prawo

Za swoje krzywdzące zachowania rodzice mogą odpowiadać przed sądem tylko wtedy, gdy naruszają kodeks karny lub kodeks opiekuńczy i rodzinny. Tam jednak znajdziemy tylko zapisy dotyczące znęcania się emocjonalnego lub fizycznego. Toksyczne zachowania często nie są jednak tak jawną formą przemocy, a dziecko latami, nawet jako dorosły człowiek, może nie zdawać sobie sprawy z tego, że z rodzicielską "miłością" coś jest nie w porządku.

Mimo to istnieją sygnały, po których można poznać, czy tkwimy w niezdrowej relacji z rodzicem. Oczywiście, nie należy ich odnosić do pojedynczych incydentów, a raczej do stałego i celowego działania.

/ 7Rodzic chce, by się nim opiekować

Rodzice chcą, by dziecko się nimi zaopiekowało
Rodzice chcą, by dziecko się nimi zaopiekowało © Rodzice chcą, by dziecko się nimi zaopiekowało [123rf]

Jednym z klasycznych zachowań rodzica w relacji z dzieckiem jest chęć matki lub ojca, by dziecko się nimi zaopiekowało. Nie odnosi się to oczywiście do pomocy rodzicom niepełnosprawnym lub chorym lub jednorazowych sytuacji, w których taka pomoc jest czymś zrozumiałym.

Rodzic, który wymaga od swojego dziecka, by na niego pracowało, przyrządzało w domu posiłki, sprzątało i dbało o ogólny porządek w mieszkaniu, było na każde zawołanie – przejawia cechy toksyczne. Wyżej wymienione czynności powinny być obowiązkiem rodziców, małe dziecko po przyjściu ze szkoły ma czas na naukę lub zabawę, może rodzicom pomagać, ale ich nie wyręczać.

Podobnie z dorosłym człowiekiem, który założył własną rodzinę. Opiekowanie się matką czy ojcem jest naturalne, o ile nie przysłania obowiązków wobec dzieci, partnera lub własnych życiowych planów. Tymczasem toksyczny rodzic wymaga, aby dorosłe dziecko poświęciło się dla niego, niejako w podzięce za wychowanie. Jeśli tego nie zrobi, wpędzane jest w poczucie winy.

Na kolejnym slajdzie obejrzysz WIDEO.

Zobacz też: Czy wiesz, jak wygląda życie w domu dziecka? Odwiedziliśmy jeden z nich

/ 7Ich uczucia są ważniejsze niż twoje

W nietoksycznych relacjach rodzic–dziecko uczucia wszystkich domowników mają jednakową wagę i nie są oceniane, ale omawiane.

Rodzic toksyczny uważa, że najważniejsze jest to, co on czuje – jego strach, radość, ból, euforia lub inne emocje. Taka osoba zwykle dominuje w rodzinie, najgłośniej mówi o tym, czego potrzebuje i co odczuwa, nie dając jednocześnie dojść do głosu innym. Przekłada się to na poczucie niezrozumienia u dziecka, które najczęściej ukrywa emocje.

/ 7Są uzależnieni, ale proszą byś nikomu o tym nie mówił

Uzależnienie rodziców
Uzależnienie rodziców © Uzależnienie rodziców [123rf]

Nieodłącznym atrybutem matki jest kieliszek wina? Ojciec ucieka w hazard? Wszelkie uzależnienia są przejawem toksyczności.

Dlaczego ukrywanie rodzinnych problemów negatywnie wpływa na psychikę? Ciągła izolacja, niezdolność do zaufania rodzicom, zakłopotanie – to wszystko powoduje, że dziecko – w każdym wieku – nie czuje się bezpiecznie, nie ma "swojego miejsca".

Długotrwały stres wydziela w organizmie kortyzol, hormon, który ma niszczący wpływ na rozwój mózgu u dzieci i wywołuje nerwicę, zaburzenia lękowe i depresję.

Zobacz też: Zmarła dzień przed planowaną walką. Była odwodniona

/ 7Stosują pasywną agresję

Pasywna agresja przeszkadza
Pasywna agresja przeszkadza © Pasywna agresja przeszkadza [123rf]

Popełniłeś błąd, źle się zachowałeś, jednak zamiast podjęcia rozmowy, rodzic reaguje milczeniem, które wzbudza poczucie winy, stres i strach. Ty nie wiesz, co on myśli; on – chce, żebyś przemyślał swój uczynek i wyciągnął wnioski. Błędne, toksyczne koło.

Brak skutecznej komunikacji od najmłodszych lat i wyjaśnienia przewinienia jest tutaj podstawowym błędem. Przemilczenie i założenie, że dziecko wyciągnie wnioski, jakie wyciągnęliby rodzice, to właśnie przejaw toksycznego zachowania. Taki schemat zostanie prawdopodobnie wdrukowany młodemu człowiekowi, które może go z kolei powielać w relacjach z partnerem i swoimi dziećmi.

/ 7Nie szanują granic

Toksyczni rodzice nie szanują granic
Toksyczni rodzice nie szanują granic © Toksyczni rodzice nie szanują granic [123rf]

Kolejną praktyką toksycznych rodziców jest nieszanowanie granic. Wchodzą bez pukania, dzwonią kilka razy dziennie, nawet gdy widzą, że jesteś w pracy lub śpisz. Ich wścibstwo zaczyna męczyć, szczególnie gdy komentują twoje zachowanie wśród rodziny lub znajomych. A jeśli próbujesz się bronić – zareagują gniewem, krzykiem, może nawet siłą lub obarczą cię winą za wszczynanie kłótni.

Kolejnym przejawem nieposzanowania granic jest udzielanie nieproszonych rad i zbytnie angażowanie się w życie dorosłego dziecka, które ma już własne życie i większość spraw powinno rozwiązywać, jeśli nie całkiem samodzielnie, to na pewno nie przy udziale rodzica. To także oznaka nieprzeciętej pępowiny lub problem z tzw. syndromem pustego gniazda.

/ 7Wzbudzają poczucie winy

Rodzice wzbudzają poczucie winy
Rodzice wzbudzają poczucie winy © Rodzice wzbudzają poczucie winy [123rf]

Wzbudzanie poczucia winy to jedno z ulubionych narzędzi toksycznego rodzica. Mowa tu jednak nie o naturalnym i adekwatnym uczuciu, które pojawia się u dziecka, kiedy postąpiło faktycznie źle, ale o byciu obarczanym za wszelkie niepowodzenia, a nawet humory, emocje i błędy rodzica.

To dziecko staje się odpowiedzialne za to, że mama miała zły dzień w pracy, a tata znowu się upił. Młody człowiek dorasta w ten sposób, tworząc zupełnie wypaczony obraz samego siebie. Konsekwencje brania na siebie winy za zdarzenia zupełnie od nas niezależne, skutecznie utrudnia życie.

Wybrane dla Ciebie
Odkryli jedną z możliwych przyczyn poronień. Naukowcy wskazali na rolę metabolizmu
Odkryli jedną z możliwych przyczyn poronień. Naukowcy wskazali na rolę metabolizmu
Gorączka bez objawów? Eksperci tłumaczą, co może się za tym kryć
Gorączka bez objawów? Eksperci tłumaczą, co może się za tym kryć
Kobiety w patowej sytuacji. Odstawienie tych leków przed ciążą zwiększa ryzyko tycia
Kobiety w patowej sytuacji. Odstawienie tych leków przed ciążą zwiększa ryzyko tycia
Emoji jako wołanie o pomoc. KidsAlert ujawnia ukryty język dzieci w internecie
Emoji jako wołanie o pomoc. KidsAlert ujawnia ukryty język dzieci w internecie
Dwulatek po hipotermii wrócił do zdrowia. "Cud zespołowej pracy"
Dwulatek po hipotermii wrócił do zdrowia. "Cud zespołowej pracy"
Przełomowe wytyczne dotyczące cukrzycy w ciąży. 27 kluczowych rekomendacji WHO
Przełomowe wytyczne dotyczące cukrzycy w ciąży. 27 kluczowych rekomendacji WHO
Dwa produkty dla dzieci wycofane z dużych sieciówek. Stanowią realne zagrożenie
Dwa produkty dla dzieci wycofane z dużych sieciówek. Stanowią realne zagrożenie
Liczba dzieci z nadciśnieniem się podwoiła. Eksperci alarmują
Liczba dzieci z nadciśnieniem się podwoiła. Eksperci alarmują
Barwniki w żywności zagrażają zdrowiu dzieci. Naukowcy alarmują o skali problemu
Barwniki w żywności zagrażają zdrowiu dzieci. Naukowcy alarmują o skali problemu
Oglądanie TV a późniejsze objawy ADHD. Brytyjczycy doszli do ciekawych wniosków
Oglądanie TV a późniejsze objawy ADHD. Brytyjczycy doszli do ciekawych wniosków
Finlandia uczy tego już przedszkolaków. Dlaczego Polska powinna wziąć z niej przykład?
Finlandia uczy tego już przedszkolaków. Dlaczego Polska powinna wziąć z niej przykład?
Autyzm a COVID-19. Naukowcy odkryli powiązanie, wyniki są niepokojące
Autyzm a COVID-19. Naukowcy odkryli powiązanie, wyniki są niepokojące