Zabawy edukacyjne

Rodzice wydają mnóstwo pieniędzy na różne książki i poradniki, które mówią, jak rozwijać potencjał intelektualny własnych pociech, jak usprawniać pamięć, myślenie logiczne, koordynację ruchową, zdolność kojarzenia faktów, jak poprawić kompetencje językowe itp. Czasem jednak lepiej zaufać swojej intuicji i uczyć za pomocą tego, co ma się pod ręką.

Dzieci nie uczą się jedynie wzrokiem i słuchem. One też chcą dotykać, wąchać, smakować, oglądać z każdej strony, eksperymentować. Jak można spędzić efektywnie wolny czas z własnym dzieckiem w domu? Niżej można znaleźć kilka ciekawych propozycji zabaw edukacyjnych, które nic nie kosztują, a naprawdę kształtują umysł małego dziecka.

1) Państwa, miasta – gra znana każdemu z nas. Polega na wypisaniu nazw – państwa, miasta, rośliny, zwierzęcia, imienia i rzeczy – które zaczynają się na określoną literkę alfabetu. Zabawa nie tylko rozwija zasób słownictwa, sprawdza wiedzę dziecka, ale pozwala też małym szkrabom utrwalić alfabet.

2) Wielowyrazówka – zabawa polega na tym, że zapisuje się na kartce jedno dłuższe słowo, np. „wywiadówka”. Dziecko ma wymyślić spośród liter składających się na dany wyraz jak najwięcej nowych słów, np. wyka, kiwa, kawy, wódka itp.

3) Omnibus – zabawa polega na tym, by dziecko w określonym czasie, np. przez 5 minut, wymieniło jak najwięcej słów, które wpadają w określoną kategorię. Prosi się, np. by podano jak najwięcej owoców albo nazw kwiatów. Zadanie można utrudnić, zawężając tworzenie konkretnych nazw do tych, które np. rozpoczynają się wyłącznie na literę „k”.

4) Zabawa z encyklopedią – do tej zabawy potrzeba słownika lub encyklopedii dla dzieci. Maluch podaje numer strony i kolejność hasła, np. strona 112, pierwsze hasło od góry. Druga osoba odnajduje hasło, czyta je, np. „ryś” i wymyśla trzy warianty odpowiedzi do hasła, spośród których tylko jedno jest prawidłowe, np.:

• ryś to zwierzę drapieżne z rodziny kotów;
• ryś to rodzaj udomowionego kota;
• ryś to ssak drapieżny z rodziny łasicowatych.

Zadaniem dziecka jest odgadnięcie, która odpowiedź jest prawidłowa.

5) Co to jest? – zabawa polega na umieszczeniu w nieprzezroczystym worku jakiegoś przedmiotu codziennego użytku. Dziecko, nie widząc wcześniej danej rzeczy, wkłada rękę do worka i za pomocą dotyku próbuje odgadnąć, co to za przedmiot. Dzięki tej zabawie rozwija się myślenie i sprawność manualna dziecka.

6) Mały artysta – zabawa polega na tym, by dziecko dokończyło według swojego uznania rysunek. Maluchowi wręcza się kartkę, na której widnieje kilka plam czy kresek, które należy tak wkomponować w pracę plastyczną, by tworzyła logiczną całość. Zabawa ćwiczy sprawność manualną i myślenie twórcze.

7) Zgadnij, co to? – zabawa rozwija percepcję słuchową. Maluch jedynie na podstawie dźwięku przedmiotu ma odgadnąć, co to jest. Nie widzi rzeczy, nie może jej dotknąć. Musi opierać się wyłącznie na wrażeniu słuchowym.

8) Tajemnicze odgłosy – zabawa polega na wsłuchiwanie się w odgłosy dobiegające zza okna i nazywanie ich, np. warkot ciągnika, szum wiatru, śpiew ptaków, ćwierkanie wróbli, szum kosiarki, klakson samochodu.

9) Zabawa w skojarzenia – najlepiej uczyć się, tworząc asocjacje, czyli połączenia między danymi pojęciami. Podaje się dziecku dwa wyrazy, określające, np. zawód, kwiat czy dyscyplinę sportu i prosi o odgadnięcie odpowiedniego słowa, np. dzieci, szkoła (nauczyciel); węgiel, kopalnia (górnik); wysokość, tyczka (skok o tyczce).

10) Łańcuch słów – zabawa polega na tym, że dziecko wymyśla jakieś słowo, np. słoik, a kolejna osoba musi utworzyć wyraz zaczynający się na ostatnią literę tego słowa, np. kufer itd.

Oczywiście, to tylko niektóre propozycje na walkę z nudą i ciekawe spędzanie wolnego czasu z dzieckiem. Można wymyślić jeszcze wiele innych sposobów na zabawę i naukę. Wystarczy odrobina kreatywności.

Źródła

1. Friedl J., Zabawy, które uczą. Jak wspierać rozwój małego dziecka?, „Jedność”, Kielce 2006, ISBN 83-7442-025-1
2. Laniado N., Zamiast telewizji. Jak pobudzić i rozwijać zainteresowania dziecka oraz czym się kierować przy wyborze zajęć dodatkowych?, „eSPe”, Kraków 2006, ISBN 83-7482-032-2.
3. Mitros K., Jak wychować geniusza przez zabawę?, „Publicat”, Poznań 207, ISBN 978-83-245-1210-2.