Wody płodowe - powstawanie, skład, funkcje, niepokojące objawy

Wody płodowe (płyn owodniowy) są naturalną barierą chroniącą twoje dziecko przed urazami i uszkodzeniami. Są też głównym czynnikiem wpływającym na jego rozwój. Dlatego tak ważne jest by obserwować ich stan i w razie nieprawidłowości zgłosić się do lekarza.

1. Powstanie – jeżeli ciąża prawidłowo się rozwija to już około 38. dnia powinien pojawić się wokół zarodka płyn. Wytwarzany jest on przez komórki nabłonka owodni, przez organizm matki oraz dziecka.

2. Wymiana – płyn owodniowy podlega nieustającej wymianie. Dlatego jest zawsze świeży. Wody płodowe ulegają wchłonięciu i natychmiastowej produkcji.

3. Skład – zmienia się w zależności od tego w jakim etapie znajduje się ciąża i rozwój dziecka. Wody płodowe zawierają albuminy, tłuszcze, sole organiczne i nieorganiczne, hormony, enzymy i witaminy. Płyn owodniowy zawiera też elementy meszku i mazi płodowej, które pokrywają skórę dziecka.
4. Funkcje – najważniejsza jest funkcja ochronna wód płodowych, dzięki której dziecko chronione jest przed urazami, wysychaniem, wahaniami temperatur oraz przez drobnoustrojami znajdującymi się w pochwie. Wody płodowe umożliwiają dziecku przemianę materii, a także transport substancji odżywczych między jego organizmem a organizmem matki. Znajdujące się w płynie owodniowym dziecko może ćwiczyć oddychanie i układ moczowy.
5. Ilość – wody płodowe zwiększają swoją ilość równolegle do rozwoju ciąży. Po pierwszym trymestrze jest ich ok. 100 ml, w trzecim od 1 do 1,5 litra.
6. Prawidłowy kolor i zapach– zauważasz u siebie odpływ wód płodowych? Zgłoś się do lekarza. Prawidłowe wody płodowe są przezroczyste, potem lekko opalizujące, a gdy ciąża jest zaawansowana są bardziej mętne. Mogą mieć zapach kojarzący się ze słodka ryba lub też mogą być bezzapachowe.
7. Objawy niepokojące – jeżeli wody płodowe zaczynają być zielone, żółte lub brązowe jest to niewątpliwy znak, że coś dzieje się z dzieckiem. Zielone wody płodowe mogą świadczyć o niedotlenieniu dziecka lub tym, że dziecko zrobiło pierwsza kupkę (smółkę). Kolor żółty wód oznacza, że doszło do konfliktu serologicznego, a brązowy, że nastąpiła śmierć wewnątrzmaciczna płodu.
8. Wypływanie wód – wody płodowe mogą wydostawać się z organizmu w różnej ilości. Jeżeli wody odeszły nagle i za jednym zamachem, oznacz to, że zaczął się poród. Czasami zdarza się, że doszło już do fazy porodu, a pęcherz mimo to nie pękł. Wówczas lekarz musi przebić pęcherz. Jeżeli nastąpił wyciek wód płodowych należy udać się do lekarza. Świadczy to o ty, że pęcherz płodowy został uszkodzony, a co za tym idzie, że dziecko przestało być odpowiednio chronione.
9. Badania – ilość wód płodowych mierzy się wykonując badanie USG. Wzrokowe badanie wód płodowych to amnioskopia. Wykonuje się je ok. 20 tygodnia ciąży.
10. Leczenie nieprawidłowości – amnioredukcja jest stosowana w przypadku ostrej postaci wielowodzia. Polega na punkcji pęcherza płodowego i powolnym puszczaniu nadmiaru płynu. W przypadku małowodzia stosuje się zabieg odwrotny, czyli amnioinfuzję, czyli uzupełnienie wód przez powłoki brzuszne.

Więcej na temat płynu owodniowego znajdziesz w artykule: Sączenie wód płodowych. Co to oznacza, kiedy jechać do szpitala?.

Źródła

1. Berek J.S., Novak E. Ginekologia, Medipage, Warszawa 2008, ISBN 978-83-89769-46-6
2. Opala T. Ginekologia - podręcznik dla położnych, pielęgniarek i fizjoterapeutów, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2006, ISBN 83-200-3353-5
3. Bręborowicz G. (red.), Ginekologia, Urban & Partner, Wrocław 2006, ISBN 83-89581-39-6
4. Bręborowicz G. Ginekologia i położnictwo, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2005, ISBN 83-200-3082-X