Rozwój motoryczny niemowlaka

W pierwszym roku życia dziecko rozwija się bardzo intensywnie. Około czwartego miesiąca życia maluch podwaja swoją wagę z momentu narodzin. Roczne dziecko jest też dwukrotnie wyższe niż w chwili przyjścia na świat. Rozwój motoryczny manifestuje się najbardziej w zdolności dziecka do panowania nad swoim ciałem, w pionizacji i umiejętności zmiany pozycji. W okresie niemowlęcym licznym modyfikacjom ulega kościec i układ mięśniowy, które są filarami w rozwoju motorycznym niemowlęcia.

Niektórzy kierują się w ocenie rozwoju szkraba tabelami, które opisują, w jakim czasie powinna być nabyta przez dziecko określona umiejętność motoryczna. Trzeba jednak podchodzić do tego typu zestawień z rozsądkiem, gdyż każde dziecko prezentuje ma indywidualne tempo rozwoju.

Niektóre dzieci rozwijają się na początku bardzo wolno, by potem zanotować akcelerację i dogonić rówieśników. Inne z kolei odwrotnie. W pierwszych miesiącach życia rozwijają się szybko, wyprzedzają kolegów ze swojego rocznika, a potem „stopują”. Trudno zatem o uśrednione standardy rozwoju motorycznego niemowląt.

Niemniej jednak pediatrzy, lekarze i psychologowie określają pewne ramy czasowe, optymalne dla pojawienia się określonej funkcji ruchowej u dziecka.

I tak – dwumiesięczne niemowlę powinno umieć podnieść główkę wzdłuż osi ciała, a miesiąc starszy brzdąc w pozycji na brzuchu powinien potrafić utrzymać uniesioną głowę już przez dłuższy czas. Półroczne dziecko powinno pełzać – jest to spowodowane nierównoczesnym rozwojem kończyn dolnych i górnych. Dziecko w ten sposób przemieszcza się do przodu dzięki sile rąk, natomiast nogi pełnią tylko funkcję pomocniczą.

Około piątego miesiąca życia niemowlę kontroluje już ruchy głowy i szyi. W pozycji na plecach umie zgiąć głowę w kierunku tułowia, a nawet za pomocą ruchów mięśni karku i szyi zdolne jest usiąść.

Ośmiomiesięczny niemowlak siedzi samodzielnie bez podtrzymywania. Około dziewiątego miesiąca maluch wstaje podtrzymywany za rączki, raczkuje na dłoniach i kolanach oraz chodzi podtrzymywany za pachy. W dziesiątym miesiącu życia niemowlę powinno samo stać, w jedenastym miesiącu – chodzić trzymane za rękę, a około roku – zacząć stawiać pierwsze kroki.

Jest to oczywiście tylko hipotetyczny model rozwoju ruchowego dziecka w pierwszym roku życia. Jeśli maluch nieco odstaje od zaproponowanych ram czasowych, nie warto wpadać w panikę. W przypadku znacznych odchyleń od normy, warto skontaktować się z lekarzem pediatrą.

Źródła

1. Harwas-Napierała B., Trempała J., (red.), Psychologia rozwoju człowieka. Charakterystyka okresów życia człowieka, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2006, ISBN 83-01-14151-4.
2. Miller L., Steiner D., Reid S., Od niemowlęcia do dwulatka, Świat Książki, Warszawa 1996, ISBN 83-71292-29-5.