Odruch Moro. Na czym polega i czy znika samoistnie?

Odruch Moro u niemowląt to jeden z tzw. odruchów pierwotnych - takich, z którymi przychodzimy na świat. Jego nazwa pochodzi o nazwiska austriackiego pediatry Ernsta Moro, który pierwszy go zaobserwował i opisał.

Jest bardzo charakterystyczny i bezwarunkowy - występuje w reakcji na ostry dźwięk, nagły hałas lub zmianę pozycji i objawia się bardzo gwałtownym ruchem. Często opisywany jest jako wzdryganie podczas snu u dziecka.

Odruch Moro u dziecka zasadniczo przebiega w dwóch fazach: wskutek impulsu płynącego z pnia mózgu noworodek gwałtownie odrzuca w bok rączki i nóżki, zaciska piąstki i wygina plecki w łuk, po czym wykonuje rączkami taki ruch, jakby chciał objąć swoją klatkę piersiową. Stąd też odruch ten nazywany jest odruchem obejmowania.

Taka reakcja wynika z tego, że środowisko, w którym przebywał maluch przez ostatnich 9 miesięcy, bardzo różni się od miejsca, w którym znajduje się po urodzeniu.

Odruch Moro u niemowlaka ułatwia dziecku zaczerpnięcie pierwszego haustu powietrza, wpływa również na przygotowanie malucha do utrzymywania główki w pozycji siedzącej.

Odruch Moro może nie występować początkowo u wcześniaków lub być na tyle słaby, że trudno go zaobserwować, jednak nie powinno nas to martwić.

Co ciekawe może występować także podczas snu dziecka, a w niektórych przypadkach może być tak silny, że noworodek się obudzi. Nerwowe ruchy niemowlaka podczas snu, wzdrygnięcia u niemowlaka, mogą oznaczać, że dziecko śpi w niewygodnej pozycji lub dotarł do niego zbyt głośny dźwięk.

Wyzwalcze odruchu Moro to bodźce:

• dźwiękowe (np. szczeknięcie psa);
• dotykowe (np. zmiana temperatury);
• wzrokowe (np. wyskakujący tost z tostera);
• przesionkowe (np. zmiana pozycji ciała).

Odruch Moro podczas snu? Odruch moro u dzieci może przyczyniać się do nocnych wybudzeń lub występować w czasie karmienia. Nagła zmiana pozycji przez matkę lub nagle wypowiedzane słowo mogą wytrącić dziecko z równowagi. Dobrze jest też trzymać dziecko pewnie na rękach, by nie musiało obawiać się upadku.

Odruch ten zaczyna kształtować się jeszcze w życiu płodowym, pomiędzy 9. a 12. tygodniem życia płodu i rozwija się przez całą ciążę. Pod jej koniec można zaobserwować go na badaniu USG.

Odruch Moro - do kiedy możemy go obserwować? Zanika między 2. a 4. miesiącem życia niemowlęcia. Jeśli nie zaniknie po 6. miesiącu, u dziecka mogą pojawiać się przesadne reakcje na zaskoczenie, powodujące ciągłą nadwrażliwość na niektóre bodźce.

Nagły ruch, zmiana pozycji, światło czy hałas mogą wywołać ten odruch w zupełnie niespodziewanych momentach. Przez trwanie w stałej gotowości maluch może cierpieć na dolegliwości ze strony układu nerwowego.

Dzieci, u których przetrwał odruch Moro mogą stać się wycofane i bojaźliwe, przejawiać trudności w nawiązywaniu relacji lub też, wręcz przeciwnie, mogą być zbyt aktywne, nadmiernie pobudzone z potrzebą dominowania nad innymi.

Niezależnie od tego, jak organizm dziecka zareaguje na przetrwały odruch Moro, jego konsekwencją poprzez zaburzoną gospodarkę hormonalną jest zmniejszona odporność oraz większa skłonność do alergii i infekcji.

Odruch Moro - jak wyciszyć? Jeśli odruch Moro nie wygasł samoistnie, może to być znak, że środowisko dziecka nie jest dla niego sprzyjające. Warto spróbować zmienić warunki, w których maluch przebywa, np. wyciszyć hałasy, wyłączyć zbyt mocne światło, oraz zadbać o właściwą stałą temperaturę powietrza, aby nie narażać dziecka na wahania temperatury.

Jeśli domowe sposoby nie pomogą, warto skonsultować się z pediatrą, który w razie wątpliwości pokieruje nas do odpowiedniego specjalisty.

Brak odruchu obejmowania powinniśmy zawsze skonsultować z neurologiem, ponieważ u noworodków i niemowląt powinien występować. Jego brak może świadczyć o problemach z rdzeniem kręgowym lub mózgiem, zaś ruch tylko jednej strony ciała może świadczyć o problemach w zakresie układu nerwowego.

Ruchy jednej strony ciała mogą też wynikać ze złamania kości ramienia. Aby poznać konkretną przyczynę niewystępowania odruchu Moro u malucha, powinniśmy wykonać zdjęcie RTG barku (sprawdzenie kości), a także badania neurologiczne (aby sprawdzić poprawność działania nerwów splotu ramiennego).