Nadciśnienie u dzieci – przyczyny i leczenie
W powszechnej świadomości nadciśnienie tętnicze jest problemem, który nie dotyczy małych pacjentów. W rzeczywistości jednak dotyka 2 proc. dzieci.
U maluchów poniżej trzeciego roku życia stosunkowo rzadko wykonuje się pomiar ciśnienia tętniczego w czasie wizyty u pediatry. Badanie takie jest jednak konieczne w przypadku:
- porodu przedwczesnego,
- choroby nerek,
- wrodzonej wady serca,
- przeszczepienia szpiku lub narządu miąższowego,
- nowotworu złośliwego,
- objawów podwyższonego ciśnienia wewnątrzczaszkowego,
- stosowania leków, które mogą podwyższać ciśnienie.
1. Jak prawidłowo mierzyć dziecku ciśnienie?
By badanie było miarodajne, mały pacjent przed wykonaniem pomiaru powinien co najmniej 5 minut odpocząć (najlepiej spokojnie siedząc). Nie wolno również spożywać pobudzających napojów oraz pokarmów, np. słodyczy.
Zaleca się wykonanie pomiaru na prawym ramieniu. Dziecko musi siedzieć z podpartymi plecami i prawym ramieniem położonym w taki sposób, by łokieć znajdował się na poziomie serca.
Kluczowe znaczenie dla uzyskania prawidłowego pomiaru ma dobranie mankietu o odpowiednim rozmiarze.
Uzyskany wynik należy porównać z tabelami norm, które w przypadku najmłodszych uzależnione są od wieku, płci i wzrostu.
2. Przyczyny nadciśnienia u dzieci
U najmłodszych pacjentów rzadko diagnozowane jest nadciśnienie pierwotne. Pojawia się ono najczęściej u dzieci z nadwagą.
Zdecydowana większość przypadków nadciśnienia u dzieci związana jest z poważnymi chorobami (nadciśnienie wtórne). Objaw ten występuje w przebiegu chorób nerek, tarczycy lub serca. Bardzo pomocny okazać się może w tym przypadku wywiad lekarski, który – jeśli zostanie rzetelnie przeprowadzony – ujawni występowanie innych oznak choroby.
Ciśnienie tętnicze podwyższać mogą również niektóre leki i środki odurzające.
W poszukiwaniu przyczyn nadciśnienia tętniczego, konieczne jest wykonanie badania krwi oraz ogólnego badania i posiewu moczu. Wskazane jest również USG nerek.
By sprawdzić, czy na skutek nadciśnienia nie doszło do uszkodzenia narządów, lekarz może zlecić echokardiografię oraz badanie dna oka.
3. Leczenie nadciśnienia tętniczego u dzieci
W przypadku nadciśnienia tętniczego wtórnego najważniejsze jest leczenie choroby podstawowej.
Jeśli jednak nadciśnienie ma charakter pierwotny, wówczas konieczna jest zmiana stylu życia. Swoim zasięgiem powinna ona objąć wszystkich członków rodziny, wówczas szansa na sukces terapeutyczny jest zdecydowanie większa.
Podstawą jest zmniejszenie masy ciała w przypadku nadwagi oraz regularna aktywność fizyczna. Modyfikacji ulec powinna również dieta (ważne jest unikanie słodyczy oraz zmniejszenie ilości spożywanej soli).
Farmakologiczne leczenie nadciśnienia tętniczego u dzieci jest wskazane w sytuacji, w której zmiana stylu życia jest nieskuteczna lub gdy występują objawy uszkodzenia narządów (serca, nerki).
W wielu przypadkach nadciśnienie zdiagnozowane w dzieciństwie utrzymuje się również po osiągnieciu pełnoletności.
Problem nadciśnienia tętniczego u dzieci jest coraz powszechniejszy. Lekarze zwracają uwagę na problem nadwagi wśród najmłodszych i brak odpowiedniej dawki ruchu. Zmiany w tym zakresie są konieczne.
