Mleko w ciąży: czy jest zdrowe?

Według zaleceń Instytutu Żywności i Żywienia (IŻŻ) i dzieci, i dorośli powinni codziennie spożywać mleko i przetwory mleczne (kefir, kwaśne mleko, jogurt, ser) ze względu na ich wysoką wartość odżywczą i korzystny wpływ na zdrowie człowieka.

Nabiał to źródło cukru mlecznego (laktozy) oraz wartościowego białka (kazeina). Mleko stanowi dobre źródło wapnia, fosforu, potasu, cynku, selenu i witamin (w tym witaminy D), których przyswajalność jest wysoka.

Zawiera ponadto sprzężony kwas linolowy (CLA), kwas masłowy oraz kwasy tłuszczowe z rodziny omega-3. Jogurty i kefiry dostarczają też prozdrowotnych kultur bakterii.

Korzyści dla zdrowia płodu i matki wynikające z picia mleka w ciąży

Nabiał znalazł się ostatnio na cenzurowanym. Zdarza się bowiem usłyszeć, że zwiększa ryzyko wystąpienia różnych chorób, w tym np. cukrzycy czy raka. Ale czy faktycznie?

Badania naukowe przeczom tych stwierdzeniom. Mleko i jego przetwory było od lat ważnym elementem jadłospisu Polaków. Nie ma podstaw, by z tego rezygnować, zwłaszcza że nabiał przez zawartość wapnia, białka i witaminy D3 warunkuje prawidłowy wzrost i kondycję kości. Zapobiega też powstaniu osteoporozy i chorobom przyzębia, a także przyczynia się do remineralizacji szkliwa zębów i spełnia ważną rolę w walce z próchnicą. We krwi jest niezbędny do procesu jej krzepnięcia oraz regulacji ciśnienia, w mięśniach bierze udział w mechanizmie skurczu.

A co z alergią na białko mleka krowiego? Czy unikanie nabiału w ciąży uchroni dziecko przed uczuleniem? Nie ma jednoznacznych dowodów na to, że unikanie nabiału w ciąży i w czasie karmienia piersią zmniejszy ryzyko wystąpienia alergii u dziecka.

Zalecane dzienne spożycie mleka w ciąży nie rożni się od zaleceń dla reszty populacji. Codziennie powinniśmy spożywać co najmniej dwie pełne szklanki mleka, lub tyle samo kefiru albo jogurtu oraz 1-2 plasterki sera.

Wiedząc, że nabiał może gościć w diecie ciężarnych, warto odpowiedzieć na pytanie, czy istnieją ryzyka związane ze spożywaniem mleka w ciąży. I rzeczywiście, są tu pewne ograniczenia.

W głównej mierze dotyczą one spożywania niepasteryzowanego mleka (surowego, tzw. "prosto od krowy"). Znajdujące się w nim mikroorganizmy mogą stwarzać ryzyko listeriozy lub toksoplazmozy. Surowe lub poddane zbyt krótkiej obróbce termicznej mleko i jego przetwory stanowią też potencjalne źródło salmonelozy.

Są to jednak choroby, którym sprzyja przede wszystkim brak zachowania higieny przy przygotowywaniu pokarmów.

Jakie są potencjalne skutki uboczne spożywania mleka w ciąży?

W przypadku spożywania surowego mleko i jego przetworów poważną konsekwencją jest przedostanie się bakterii do płodu przez łożysko, co może prowadzić do przedwczesnego porodu lub powikłań zdrowotnych u dziecka.

Jeśli jednak mleko będzie pasteryzowane, nie ma powodów do obaw. O ile oczywiście kobieta nie zmaga się z nietolerancją laktozy lub alergią na białko mleka krowiego. W tym przypadku powinna poszukać alternatywy dla mleka dla kobiet w ciąży.

Wiadomo, jakie są korzyści zdrowotne spożywania mleka w ciąży dla matki i dziecka. Tą naistotniejszą wydaje się podaż wapnia. Jeśli jednak mleko kobiecie nie służy lub z powodu alergii bądź nietolerancji nie może go spożywać, może sięgnąć po napoje roślinne wzbogacone w ten pierwiastek.

Jest on ponadto obecny w takich produktach jak: tofu, figi, jarmuż, orzechy laskowe, mak niebieski, por, biała fasola, migdały, natka pietruszki, siemię lniane.

Do badań dotyczących korzyści spożywania mleka w ciąży nie dotarliśmy, jednak nabiał pojawia się często w opracowaniach dotyczących zdrowej diety w ciąży. Wskazuje się też na potrzebę dostarczania wartościowych źrodeł wapnia kobiecie w ciąży i karmiącej piersią.