Koniec z "godzinami czarnkowymi". Zmiany wchodzą w życie już 1 września

Nowelizacja ustawy likwiduje obowiązek tzw. godzin dostępności nauczycieli, wprowadzonych w 2022 roku przez ministra Przemysława Czarnka. Zgodnie z tym przepisem każdy nauczyciel musiał poświęcać jedną godzinę tygodniowo na konsultacje dla uczniów i rodziców, niezależnie od tego, czy istniała realna potrzeba takich spotkań.

W praktyce rozwiązanie to nie spełniło oczekiwań. Konsultacje często kolidowały z lekcjami i innymi obowiązkami uczniów, a dodatkowa biurokracja związana z ich ewidencją była dla nauczycieli uciążliwa. Jak zaznaczono w uzasadnieniu zmian, "obowiązek udzielania wsparcia wynika już z zadań statutowych szkoły, więc dodatkowe przepisy były zbędnym nadmiarem legislacyjnym".

Środowisko oświatowe od dawna apelowało o likwidację tych godzin. Związek Nauczycielstwa Polskiego przeprowadził ankietę wśród 12,5 tys. nauczycieli i aż 96 proc. uznało, że przepis należy usunąć. Aż trzy czwarte ankietowanych stwierdziło, że uczniowie w ogóle nie korzystali z godzin dostępności, a 79 proc. wskazało, że nie robili tego również rodzice. "To martwy przepis, ponieważ godziny dostępności nie ułatwiły kontaktów między szkołą a rodzicami" - podkreślano w pismach kierowanych do Ministerstwa Edukacji.

Zniesienie godzin czarnkowych ma zwiększyć elastyczność w organizacji czasu pracy nauczycieli. Konsultacje nie znikają, ale od września będą prowadzone w ramach innych działań statutowych szkoły, w formie dopasowanej do potrzeb uczniów i możliwości nauczycieli.

Zobacz także: Edukacja zdrowotna już od 1 września. Eksperci: powinna być obowiązkowa

Drugą istotną zmianą w Karcie Nauczyciela jest rozszerzenie możliwości zatrudniania psychologów, pedagogów, logopedów i innych nauczycieli specjalistów w placówkach niepublicznych. Od września takie osoby będą mogły prowadzić zajęcia w ramach pomocy psychologiczno-pedagogicznej także na podstawie umów cywilnoprawnych, takich jak umowa zlecenie czy kontrakt B2B.

Nowe przepisy określają jednak limit, specjalista nie może prowadzić więcej niż dziewięć godzin zajęć tygodniowo w jednej placówce. Godziny te będą wliczane do standardów zatrudnienia, co ma pomóc szkołom wypełniać wymogi ustawowe i szybciej reagować na potrzeby uczniów.

Zmiana ma charakter pilotażowy i obowiązuje do 31 sierpnia 2027 roku. Po tym czasie rząd oceni skuteczność rozwiązań i zdecyduje o ich ewentualnym przedłużeniu.

Ustawa wprowadza także kryteria bezpieczeństwa, specjaliści muszą mieć odpowiednie kwalifikacje i nie mogą być osobami skazanymi ani objętymi postępowaniem karnym lub dyscyplinarnym.

W uzasadnieniu podkreślono, że nowe rozwiązanie odpowiada na rosnące zapotrzebowanie na wsparcie psychologiczne wśród dzieci i młodzieży. Coraz więcej młodych osób zmaga się z depresją, lękami czy kryzysami emocjonalnymi, a brak specjalistów w szkołach stanowi poważny problem.

Zobacz także: Brakuje ponad 21 tys. nauczycieli. Nowy rok szkolny, stary problem

Magdalena Pietras, dziennikarka Wirtualnej Polski

Źródła

1. PAP
2. Ministerstwo Edukacji Narodowej