Alergia na jajka
Alergia na białko jaja kurzego znajduje się na 2 miejscu w rankingu alergii najczęściej występujących. W białku znajduje się kilkadziesiąt alergenów. W związku z tym należy je wprowadzać do diety niemowlaka najwcześniej w 7 miesiącu życia. Przy skłonności do alergii rozszerzanie diety niemowlakao jaja należy przesunąć.
1. Alergeny występujące w białku jaja kurzego
Cztery główne to:
- owoalbumina;
- owomukoid;
- owotransferyna;
- lizozym.
Ze względu na silne potencjalne działanie alergizujące jajek, trzeba je wprowadzać do diety dziecka ze szczególną ostrożnością. Żółtko może się pojawić w niej już w 7 miesiącu życia, początkowo w niewielkiej ilości, jako dodatek np. do zupy. Białko natomiast w okolicach pierwszych urodzin. Gdy maluch ma predyspozycje do reakcji alergicznych, dobrze jest skonsultować się z lekarzem. Przy alergicznej tendencji nawet wprowadzenie żółtka może się odwlec, a białko na talerzu zagości najwcześniej po pierwszych urodzinach. Niestety, nasze pociechy są zdecydowanie bardziej podatne na ten rodzaj alergii niż dorośli. Szacuje się, że dotyka ona 24% maluchów w pierwszym roku życia i ok. 12% w drugim. Optymistycznie brzmi to, że dość często mija wraz z wiekiem. By do tego doszło, konieczne jest wyłączenie alergenu z diety na co najmniej rok.
2. Objawy alergii na białko jaja kurzego
Typowa alergia na białko jaja kurzegoujawnia się na ogół przed drugimi urodzinami. Może dawać przeróżne objawy, takie jak:
- stany zapalne jamy ustnej;
- dolegliwości ze strony układu pokarmowego;
- wysypki;
- zapalenia spojówek;
- katar;
- duszności;
- astma.
Na domiar złego proteiny białka jaja są nie tylko alergenami pokarmowymi, ale i wziewnymi. Reakcja na nie może więc być bardzo silna. Stwierdzono również, że w przypadku występowania AZS (atopowego zapalenia skóry) u dziecka białko jaja kurzego jest najczęstszym alergenem pokarmowym.
Gdy występuje reakcja alergiczna na białko jaja kurzego, najprawdopodobniej obejmie ona również jaja kacze, gęsie i przepiórcze, mimo iż te ostatnie podobno uczulają w najmniejszym stopniu. Istnieje też ryzyko, że wystąpi alergia na mięso drobiowe. Zdarzają się ponadto sytuacje, w których reakcja alergiczna pojawia się jedynie po spożyciu białka w postaci surowej, co jest niewskazane również ze względu na zawartość awidyny, która blokuje przyswajanie biotyny w organizmie.
Gotowanie przez 15 minut zdecydowanie niszczy znaczną część alergenów, lecz niestety nie wszystkie. Ponieważ jeden z bardziej zjadliwych jest odporny, nawet po gotowaniu problem pozostanie. Ponadto tak długie gotowanie niszczy cenne wartości odżywcze jajka.
3. Co zrobić w przypadku wystąpienia alergii na białko jaja kurzego?
Wszystko zależy od siły uderzeniowej objawów itp. Jeżeli nie są bardzo nasilone, wystarczy ograniczenie ilości i wykluczenie białka. Jeżeli żywimy nadzieję na pozbycie się tej alergii, konieczne będzie wyeliminowanie jakiejkolwiek formy jajka z jadłospisu. Wbrew pozorom nie jest to łatwe. Jajko jest składnikiem ogromnej liczby produktów spożywczych. W tej czy innej postaci występuje prawie wszędzie, co możemy zaobserwować przy czytaniu etykiet. Gdy restrykcyjne podejście do tematu stanie się konieczne, trzeba zasięgnąć porady specjalisty i dobrze zbilansować dietę w celu zastąpienia tego źródła aminokwasów, witamin itd.
3.1. Czego nie można jeść?
Oczywiście jajka w czystej postaci, co w czasie Wielkanocy może być przykre. Nie jemy również naleśników, omletów, mięs w panierce, makaronów jajecznych, bez, ciast, pieczywa, oraz słodyczy, do wyrobu których użyto jajka. Nie jemy sosów majonezowych, marcepana, kremów, lodów. My dorośli musimy uważać na wina i piwa, gdyż zdarza się, że w tej czy innej formie jajko używane jest do klarowania lub ulepszania piany.
Bardzo ważna kwestia przy alergii na białko jaja kurzego: trzeba bardzo uważać ze szczepieniami i lekami. Przy produkcji niektórych leków i szczepionek wykorzystuje się bowiem białko kurze.
Gdy jedzenie przygotowujemy w domu, zazwyczaj dobrze wiemy, co jemy. Przy kupowaniu gotowców lub półproduktów koniecznie czytajmy etykiety, a gdy znajdziemy na nich którąś z poniższych nazw:
- białko,
- żółtko jaja,
- albumina,
- globulina,
- lipovitellina,
- owoalbumina,
- owoglobulina,
- owomukoid,
- jaja w proszku,
- witelina
odłóżmy produkt na półkę. To nie jest produkt dla osoby z alergią na jajko!
Niestety, choć pojawiają się sugestie by kobiety w III trymestrze ciąży i matki karmiące prowadziły dietę eliminacyjną bądź chociaż ograniczającą, nie zapobiega to wystąpieniu alergii u dziecka. Chyba więc nie ma sensu decydować się na taką prewencję, szczególnie, że wpływa ona negatywnie na urozmaicenie diety.
Jak można zastąpić jajko w diecie? Sposobów jest kilka. Zależą głównie od tego, co akurat zamierzamy przygotować. Przy słodkościach do zagęszczenia można użyć banana rozgniecionego na papkę. 1 banan zastępuje 1 jajo. Można użyć mączki kukurydzianej o neutralnym smaku (jest ona dobra do szerszego zastosowania), 1 łyżeczka = 1 jajko. Podobnie z mąką ziemniaczaną 1 łyżeczka = 1 jajo. Łyżeczka drożdży rozgniecionych w 1 filiżanki ciepłej wody. Opakowanie żelatyny rozpuszczonej bezpośrednio przed użyciem z 1 łyżką ciepłej wody. To tylko kilka pomysłów. Znacznie więcej można znaleźć w kuchni wegańskiej.