Zespół Otella

Zespół Otella bywa inaczej określany jako obłęd zazdrości albo obłęd alkoholowy, gdyż zazwyczaj dotyczy mężczyzn, którzy nadużywają alkoholu. Zespół Otella to rodzaj uporczywej psychozy urojeniowej i patologicznej zazdrości o partnerkę. U osoby cierpiącej na zespół Otella rodzą się chore przekonania i irracjonalne myśli, że małżonka (partnerka) jest niewierna i dopuszcza się licznych zdrad z rzeszą kochanków. Zespół Otella nie jest zwykłą zazdrością, obecną w każdym związku. Zespół Otella to patologiczna zazdrość powstała na bazie urojeń niewierności małżeńskiej. Jak przejawia się zespół Otella?

1. Objawy chorobliwej zazdrości

Zespół Otella może stanowić dobry przykład związku podwójnie toksycznego. Z jednej strony, psychoza zazdrości stanowi skutek uzależnienia od alkoholu, które samo w sobie niszczy relację dwojga bliskich sobie osób, a z drugiej strony – chorobliwa zazdrość mnoży kolejne problemy w związku, np. kłótnie, awantury, przemoc fizyczną itp. Urojenia niewierności małżeńskiej mają szeroki zasięg, zwykle obejmują liczny krąg „domniemanych kochanków”, a dowody zdrady są wręcz absurdalne. Zespół Otella to nie tylko patologiczna zazdrość o partnera, to przede wszystkim ciągłe urojenia, które każą wierzyć choremu, że współmałżonek jest niewierny. Tak naprawdę każde zachowanie, gest i słowo partnera są interpretowane jako oznaka zdrady. Dowodem zdrady może być awizo z poczty, paragon ze sklepu czy głuchy telefon. Obłędowi zazdrości sprzyja osobowość paranoiczna, cechująca się podejrzliwością i nieufnością. Jak zachowuje się osoba cierpiąca na zespół Otella?

• Nieustannie wypytuje partnerkę, co robiła o danej godzinie w ciągu dnia. Zadręcza ją pytaniami o wierność seksualną, żąda wyjaśnień.
• Śledzi każdy krok partnerki, sprawdza jej bieliznę osobistą, szuka śladów zdrady na ciele, np. włosów obcego mężczyzny.
• Jest przekonany, że żona ma mnóstwo kochanków.
• Chorobliwie zazdrosny partner nawet najbardziej niewinne i przypadkowe zdarzenia intepretuje jako dowody na niewierność małżeńską.
• Na tle rzekomych zdrad dochodzi między partnerami do licznych kłótni i awantur, nierzadko z obecnymi rękoczynami.
• Chory nie jest w stanie krytycznie ocenić swoich irracjonalnych myśli i wyobrażeń, coraz bardziej inwigilując partnerkę, kontrolując jej billingi telefoniczne, sprawdzając maile, zatrudniając detektywów.
• Paranoik wymusza na partnerce przyznanie się do tego, że go zdradziła.
• W apogeum paranoi zazdrości następuje zawężenie wszystkich aktywności chorego do działań związanych ze sprawdzaniem, czy partnerka dochowuje wierności – pacjent zaniedbuje swoje obowiązki zawodowe, wchodzi na drzewa w celu śledzenia partnerki, instaluje podsłuch w domu, robi partnerce zdjęcia itp.
• Do urojeń zazdrości dochodzą z czasem urojenia prześladowcze – przekonanie, że żona wraz z kochankami dybie na życie chorego – co prowadzi do narastania agresji i nadpobudliwości. Osoba cierpiąca na zespół Otella może stać się niebezpieczna.

Zespół Otella to bardzo trudna do wyleczenia psychoza urojeniowa, która powstaje na bazie uzależnienia od alkoholu. Terapia odwykowa zwykle nie wystarcza, by pozbyć się irracjonalnych myśli. Najczęściej chorym na obłęd zazdrości podaje się neuroleptyki. Objawy psychotyczne narastają powoli, ale zespół Otella, nawet leczony, może trwać całe życie, gdyż leki przeciwpsychotyczne zazwyczaj nie dają pożądanego efektu.