Żelazo u dzieci
Żelazo u dzieci jest szczególnie ważnym pierwiastkiem. Bez żelaza nie byłaby możliwa produkcja czerwonych krwinek (zbyt mała ich ilość prowadzi do niedokrwistości, czyli anemii!). Ten minerał wspomaga także zwalczanie infekcji przez organizm, prawidłową pracę serca, dotlenienie organizmu, oraz korzystnie wpływa na rozwój mózgu. W przypadku jego niedoboru, dziecko traci apetyt, co może przełożyć się na kolejne niedobory innych składników odżywczych.
1. Jak nie dopuścić do niedoboru żelaza u dziecka?
Żelazo ma dwie odmiany:
- odmiana hemowa żelaza – występuje w produktach pochodzenia zwierzęcego i jest łatwiej przyswajalna przez organizm;
- odmiana niehemowa żelaza – występuje w produktach pochodzenia roślinnego i jest gorzej przyswajalna przez organizm.
Ze względu na łatwość wchłaniania, bardziej zalecane są produkty zwierzęce zawierające żelazo. Dieta przy niedoborze żelaza u dziecka w przypadku dzieci karmionych piersią dotyczy matki.
Źródła żelaza łatwo przyswajalnego:
- wątróbka,
- nerki,
- serce,
- czerwone mięso,
- kaszanka,
- drób (indyk, kurczak),
- ryby (tuńczyk, halibut).
Źródła żelaza trudniej przyswajalnego:
- pieczywo pełnoziarniste i inne produkty z pełnego ziarna,
- płatki śniadaniowe zawierające żelazo,
- kakao,
- orzechy,
- pestki dyni,
- suszone morele,
- suszone figi,
- kasze,
- warzywa strączkowe,
- brokuły,
- buraki,
- papryka,
- fasola,
- natka pietruszki.
Żelazo w formie suplementów bywa konieczne w przypadku wcześniaków i dzieci po konflikcie serologicznym. Kobiety wegetarianki karmiące piersią powinny przyjmować suplementy żelaza.
Ogólne zasady diety przeciw anemii to także:
- unikanie produktów wysoko przetworzonych (typu gotowe potrawy, jedzenie w puszkach),
- jak najczęstsze jedzenie warzyw i owoców surowych i świeżych,
- unikanie słodyczy,
- unikanie kawy i herbaty (utrudniają wchłanianie żelaza),
- unikanie mleka, serów i czekolady (utrudniają wchłanianie żelaza),
- stosowanie diety bogatej w witaminę C, która ułatwia wchłanianie żelaza (witamina C występuje w dużych ilościach w cytrusach, kapuście kiszonej, ziemniakach).
2. Objawy anemii u dziecka
Anemia wywołana zbyt małą ilością żelaza, a przez to także zbyt małą ilością czerwonych krwinek, może się objawiać w następujący sposób:
- bladość,
- zmęczenie,
- niechęć do zabawy,
- łatwe nabijanie sobie siniaków,
- zawroty głowy,
- brak apetytu,
- bóle głowy,
- zasłabnięcia,
- problemy z koncentracją,
- krwawienia z dziąseł.
Anemia u dziecka nie zawsze wynika z niedoboru żelaza. Może wynikać z niedoboru witaminy B12, kwasu foliowego, zaburzeń wchłaniania, chorób genetycznych, utraty krwi, nieprawidłowości w wytwarzaniu hemoglobiny, osłabionego wytwarzania czerwonych krwinek. Może także dojść do utraty żelaza z organizmu z powodu chorób pasożytniczych układu pokarmowego, celiakii, zapalenia jelit lub alergii pokarmowej. Dlatego zawsze, jeśli pojawią się objawy sugerujące anemię, należy pójść z dzieckiem do lekarza, który zbada dziecko i zleci dalsze odpowiednie badania, przede wszystkim badanie krwi.
Ilość żelaza we krwi dziecka do szóstego roku życia powinna wynosić co najmniej 110 g/l, a u dzieci do czternastego roku życia co najmniej 120 g/l. Anemia u dziecka obniża jego odporność i sprawia, że jest podatne na przeróżne infekcje.