W Wielkiej Brytanii szczepionka jest już za darmo. W Polsce rodzice muszą płacić
W wielu krajach Europy szczepienie przeciw ospie wietrznej jest już standardem. W Wielkiej Brytanii od stycznia 2026 r. wszystkie dzieci będą mogły skorzystać z bezpłatnych szczepień, a podobne rozwiązania wprowadzono m.in. na Węgrzech. W Polsce szczepienie jest darmowe tylko w określonych grupach ryzyka. Tymczasem ospa, choć często postrzegana jako łagodna choroba dziecięca, może prowadzić do groźnych powikłań i nawet hospitalizacji.
W tym artykule:
Sytuacja w Polsce i na świecie
Brytyjski NHS wprowadza szczepionkę jako element kalendarza obowiązkowego, podawaną w dwóch dawkach (12. i 18. miesiąc życia) razem z MMR. Jak informuje BBC, zaplanowano też kampanię nadrabiania zaległości dla nieco starszych dzieci, żeby nie zostały pominięte. Do tej pory rodzice musieli płacić nawet 200 funtów.
- Dajemy rodzicom możliwość ochrony swoich dzieci. Ta szczepionka stawia zdrowie dzieci na pierwszym miejscu i zapewnia wsparcie rodzinom pracującym, na jakie zasługują - powiedział brytyjski minister zdrowia Stephen Kinnock cytowany przez BBC.
W Polsce bezpłatne szczepienia obowiązują dzieci i młodzież do 19. roku życia, które nie chorowały na ospę wietrzną:
z obniżoną odpornością (wrodzoną, nabytą, przed leczeniem immunosupresyjnym lub chemioterapią),
z najbliższego otoczenia osób z obniżoną odpornością,
przebywające lub skierowane do placówek opiekuńczych, takich jak: domy dziecka, żłobki, domy pomocy społecznej czy zakłady opiekuńczo-lecznicze.
Dla pozostałych dzieci i dorosłych są zalecane, ale odpłatne. Stosuje się dwa preparaty monowalentne: VARILRIX i VARIVAX, które, jak podkreślają eksperci z Polskiego Zakładu Higieny, "nie różnią się między sobą pod względem skuteczności ani bezpieczeństwa".
Przedstawiciele Radia Zet zwrócili się z zapytaniem do Ministerstwa Zdrowia o możliwość rozszerzenia kalendarza szczepień dla dzieci o ospę wietrzną, jednak nie otrzymali odpowiedzi.
Jak często chorujemy?
Ospa wietrzna jest jedną z najbardziej zaraźliwych chorób zakaźnych. Jak podaje serwis Szczepienia.info, w Polsce co roku rejestruje się 150-220 tys. przypadków, głównie u dzieci do 10. roku życia. Z powodu ciężkiego przebiegu lub powikłań hospitalizowanych jest nawet 1,3 tys. osób rocznie.
Co kilka lat obserwuje się tzw. epidemie wyrównawcze – np. w 2014 r. zachorowało ponad 221 tys. osób. Choć śmiertelność jest niska, statystyki wskazują, że raz na 60 tys. zachorowań dochodzi do zgonu, częściej u dorosłych.
Objawy i charakterystyka choroby
Do głównych objawów ospy należą:
swędząca wysypka grudkowo-pęcherzykowa,
gorączka i złe samopoczucie,
bóle głowy i mięśni,
czasami powiększenie węzłów chłonnych.
Wysypka zwykle pojawia się na tułowiu i twarzy, a następnie obejmuje całe ciało. Okres zakaźności trwa od 1-2 dni przed wysypką do czasu przyschnięcia wszystkich pęcherzyków. Po przechorowaniu wirus pozostaje w organizmie w formie utajonej, co może prowadzić do rozwoju półpaśca w dorosłości.
Zobacz także: Coraz więcej przypadków odry. W USA zmarło dziecko
Dlaczego szczepienia są ważne?
Ospa u dzieci często przebiega łagodnie, jednak jej przebieg jest trudny do przewidzenia. „Ospa wietrzna jest nieprzewidywalna, powikłania mogą wystąpić u dotychczas zdrowych osób” – przypominają eksperci z Szczepienia.info. Co roku ponad 90 proc. hospitalizowanych dzieci to wcześniej zdrowe maluchy.
Najczęstsze komplikacje związane z ospą to bakteryjne zakażenia skóry, które mogą pozostawić blizny, oraz powikłania neurologiczne takie jak zapalenie móżdżku czy mózgu. Zdarzają się także cięższe komplikacje, m.in. zapalenie płuc, serca lub ostra małopłytkowość.
Jak zaznacza dr n. med. Ewa Duszczyk, specjalistka pediatrii: "Szczepienie jest jedynym skutecznym i bezpiecznym sposobem profilaktyki!".
Dzięki dwóm dawkom szczepionki uzyskuje się ponad 95 proc. skuteczności, a odporność utrzymuje się przez całe życie. Szczepienie można też wykonać do 3 dni po kontakcie z osobą chorą, aby znacznie zmniejszyć ryzyko zachorowania.
Magdalena Pietras, dziennikarka Wirtualnej Polski
Źródła
- Szczepienia.info
- Ministerstwo Zdrowia
- BBC
- Radio Zet