Urlop wychowawczy - charakterystyka, warunki
Urlop wychowawczy to czas, jaki następuje po zakończeniu urlopu macierzyńskiego. Przysługuje on zarówno kobiecie, jak i mężczyźnie. Jest to bezpłatny okres zwolnienia, gdyż płatny urlop wychowawczy przysługuje tylko osobom o niskim dochodzie.
Składka ubezpieczeniowa w czasie urlopu wychowawczego jest opłacana przez budżet państwa. Długość urlopu wychowawczego jest różna, ale maksymalnie może wynosić 3 lata i musi zakończyć się przed ukończeniem przez dziecko 4. roku życia, a przedłużenie następuje tylko w szczególnych przypadkach. W trakcie trwania urlopu wychowawczego obowiązuje szczególna ochrona stosunku pracy i wypowiedzenie na urlopie wychowawczym następuje tylko w przypadku zwolnienia dyscyplinarnego lub upadłości firmy.
1. Urlop wychowawczy - charakterystyka
Urlop wychowawczy to okres, który następuje po urlopie macierzyńskim. Różnic między nimi jest kilka. Po pierwsze, urlop wychowawczy, w przeciwieństwie do macierzyńskiego, przysługuje zarówno kobiecie, jak i mężczyźnie, którzy przepracowali co najmniej 6 miesięcy na umowie o pracę.
Po drugie, w czasie przebywania na urlopie wychowawczym opiekunowi nie przysługują świadczenia finansowe, jak ma to miejsce w czasie urlopu macierzyńskiego. Płatny urlop wychowawczyprzysługuje tylko tym osobom, u których dochód nie przekracza 504 zł na jednego członka rodziny. Liczy się go na podstawie sumy wszystkich dochodów rodziny w roku poprzedzającym urlop macierzyński.
Jeśli dochód jest niższy niż wskazana kwota, to osoba otrzymuje 400 zł każdego miesiąca. W trakcie trwania urlopu wychowawczego składka obowiązkowego ubezpieczenia społecznego jest opłacana przez budżet państwa. Urlop wychowawczy różni się też od macierzyńskiego długością trwania. O ile obligatoryjny urlop macierzyński w przypadku urodzenia jednego dziecka przy jednym porodzie wynosi 20 tygodni, to czas urlopu wychowawczego jest dużo mniej uregulowany.
Okazuje się, że urlop wychowawczy może trwać nawet 3 lata i trzeba go wykorzystać do ukończenia 4. roku życia dziecka. Dodatkowo, urlop wychowawczy może być przedłużony o kolejne 3 lata do 18. roku życia dziecka, gdy dziecko z powodu złego stanu zdrowia posiada orzeczenie o niepełnosprawności lub pewnym stopniu niepełnosprawności.
2. Urlop wychowawczy - warunki
Pracownika, który przechodzi na urlop wychowawczy, dotyczy szczególna ochrona stosunku pracy. Dzięki niej pracodawca nie może wypowiedzieć pracownikowi umowy o pracę, a p powrocie jest zobowiązany zatrudnić go na tym samym stanowisku, na jakim pracował uprzednio.
Jeśli nie ma możliwości zatrudnienia pracownika na tym samym stanowisku, co przed urlopem wychowawczym, to pracodawca zobowiązany jest zatrudnić go na stanowisku równorzędnym lub odpowiadającym jego kwalifikacjom przy zachowaniu wynagrodzenia sprzed urlopu wychowawczego. Wypowiedzenie na urlopie wychowawczym może nastąpić tylko w przypadku: ogłoszenia upadłości firmy lub zwolnienia dyscyplinarnego.
Wniosek o urlop wychowawczynależy przedłożyć pracodawcy 2 tygodnie przed jego rozpoczęciem. Jeśli pracownik złoży go później, to pracodawca jest zobowiązany do udzielenia go w terminie nie późniejszym niż 2 tygodnie od złożenia wniosku. We wniosku powinny się znaleźć następujące informacje:
- data rozpoczęcia i zakończenia urlopu wychowawczego;
- okres urlopu wychowawczego, jaki był dotychczas wykorzystany;
- oświadczenie drugiego opiekuna dziecka o tym, że rezygnuje on z prawa do korzystania z urlopu wychowawczego.
Czasem dołączenie takiego oświadczenia może sprawić wiele trudności (osoba ma ograniczone prawa rodzicielskie, przebywa za granicą), dlatego zamiast powyżej wskazanego oświadczenia dołącza się dokumenty potwierdzające niemożność sporządzenia takiego dokumentu.