Szkodliwe tworzywo. Naukowcy obwiniają je o choroby przewlekłe u dzieci
Plastik od dziesięcioleci ułatwia życie codzienne, ale coraz więcej badań pokazuje, że jego obecność ma także ciemną stronę. Szczególnie wrażliwą grupą okazują się dzieci, których organizm rozwija się i łatwo ulega wpływowi szkodliwych substancji. Eksperci ostrzegają rodziców, że to właśnie najmłodsi mogą ponosić największe konsekwencje rosnącego zanieczyszczenia środowiska plastikiem.
W tym artykule:
Wszechobecny plastik
Plastik towarzyszy nam na każdym kroku, od opakowań żywności, przez kosmetyki, aż po paragony. Eksperci podkreślają, że największe niebezpieczeństwo związane z użytkowaniem tego tworzywa wiąże się z podgrzewaniem czy chemiczną obróbką plastiku, ponieważ wtedy uwalniają się mikro- i nanocząsteczki, które trafiają do organizmu człowieka. Naukowcy badają, jak bliski kontakt z substancją może wpływać na nasze zdrowie.
Najnowsze badanie opublikowane w prestiżowym piśmie "The Lancet Child & Adolescent Health" pokazuje, że plastik istotnie wpływa na rozwój chorób przewlekłych, szczególnie wśród dzieci.
- Nasze ustalenia wskazują na rolę plastiku w początkach wielu chorób przewlekłych, które dają o sobie znać w okresie dorastania i dorosłości - wyjaśnia dr Leonardo Trasande, pediatra i główny autor najnowszego badania. - Jeśli chcemy, aby dzieci były zdrowe i żyły dłużej, musimy poważnie ograniczyć stosowanie tych materiałów - dodaje ekspert.
Wpływ plastiku na zdrowie
Eksperci z NYU Langone Health dokonali analizy setek najnowszych badań, obejmujących tysiące ciężarnych kobiet, płodów i dzieci. Wyniki zostały opublikowane 21 września w we wspomnianym czasopiśmie.
Autorzy skupili się na trzech grupach substancji chemicznych powszechnie dodawanych do plastiku:
ftalanach (odpowiedzialnych za elastyczność),
bisfenolach (nadających sztywność),
PFAS (związkach zapewniających odporność na wysoką temperaturę i działanie wody).
Wyniki przeprowadzonych analiz wskazują, że kontakt z plastikowymi toksynami od wczesnego dzieciństwa może prowadzić do wielu długofalowych problemów zdrowotnych, takich jak:
Co więcej, substancje te zaburzają funkcjonowanie hormonów i wywołują przewlekłe stany zapalne w tkankach organizmu. Coraz więcej dowodów wskazuje również, że wpływają na rozwój mózgu, łączone są z obniżeniem IQ, a także zwiększonym ryzykiem wystąpienia autyzmu i ADHD.
Co można zrobić?
Autorzy badania zalecają ograniczenie kontaktu z plastikiem. Podkreślają, że każdy może wprowadzić małe zmiany w życiu codziennym.
- Istnieją bezpieczne i proste sposoby, dzięki którym rodzice mogą zmniejszyć kontakt dzieci z plastikiem bez nadmiernych kosztów - mówi dr Trasande.
Można na przykład zastąpić plastikowe pojemniki szklanymi lub stalowymi. Warto też unikać poddawania plastikowych produktów wysokim temperaturom, np. przez podgrzewanie czy zmywanie w gorącej wodzie w zmywarce.
Trasande dodaje, że lekarze powinni dawać rodzicom jasne wskazówki dotyczące wyboru bezpieczniejszych produktów, a także angażować szkoły i społeczności lokalne w edukację najmłodszych.
Potrzebne zmiany systemowe
Naukowcy apelują również o wprowadzenie globalnych regulacji ograniczających nadmierne użycie plastiku, szczególnie w społecznościach o niskich dochodach, gdzie skutki zdrowotne są najpoważniejsze.
Jak zauważa dr Trasande, koszty zdrowotne wynikające z kontaktu z plastikiem są olbrzymie, tylko w Stanach Zjednoczonych szacuje się je na około 250 miliardów dolarów rocznie.
Magdalena Pietras, dziennikarka Wirtualnej Polski
Źródła
- Science Daily
- The Lancet Child & Adolescent Health