Retinopatia
Retinopatia wcześniaków, czyli zwłóknienie pozasoczewkowe, to uszkodzenie i bliznowacenie siatkówki oka, które powstało w okresie okołourodzeniowym u dzieci z małą masą urodzeniową i urodzonych przedwcześnie. To zaburzenie pojawia się dlatego, że dziecko rodzi się, zanim w pełni ukształtuje się siatkówka, a rozwój oka trwa niemal do samego końca ciąży (a częściowo także po urodzeniu). Zaawansowana retinopatia powoduje ślepotę u dzieci, gdyż prowadzi do odwarstwienia siatkówki.
Retinopatia
W tym artykule:
Jakie są czynniki ryzyka retinopatii?
Retinopatia wrodzona pojawia się przede wszystkim u dzieci z niską masą urodzeniową, urodzonych przed 28. tygodniem ciąży. To ryzyko zwiększa się u malców z niską punktacją w skali Apgar, a także w przypadku ciąży mnogiej. Dodatkowo tlenoterapia i wspomaganie oddychania, konieczne dla większości wcześniaków z zaburzeniami oddychania, pogarszają stan siatkówki oka.
Inne zaburzenia zwiększające ryzyko wystąpienia retinopatii to rzucawka i stan przedrzucawkowy, krwawienia, ostra niedokrwistość i cukrzyca u matki. Obecność zielonych wód płodowych, krwawienia dokomorowe w mózgu, zaburzenia oddychania, zamartwica i niedotlenienie podczas porodu, przetrwały przewód Botalla - to także czynniki zwiększające ryzyko, że u dziecka wystąpi retinopatia. Wszystkie dzieci, u których wystąpiły powyższe czynniki są więc badane okulistycznie w 4., 8., 12. tygodniu życia i po pierwszym roku życia.
Objawy retinopatii wcześniaczej
Retinopatia wcześniaków ma różne objawy w zależności od fazy, czyli natężenia zaburzenia. W pierwszej fazie pojawia się na dnie oka biała linia demarkacyjna między nieunaczynioną, a unaczynioną częścią siatkówki. W drugiej fazie tę linia zamienia się w wał, w który mogą wnikać naczynia siatkówki. Pierwsze dwie fazy nasilenia retinopatii nie wymagają leczenia i są możliwe do stwierdzenia tylko podczas specjalistycznych badań. Często zaburzenia o takim natężeniu samoczynnie się cofają w przeciągu pierwszego roku życia dziecka i nie powodują żadnych problemów. Trzecia faza to proliferacja tkanki włóknistej i naczyń. W fazie czwartej dochodzi do częściowego odwarstwienia siatkówki poza plamką żółtą lub obejmującą plamkę żółtą. Ostatnia faza to całkowite odwarstwienie siatkówki.
Leczenie retinopatii wcześniaków
Retinopatię u wcześniaków leczy się, jeśli pojawią się zaburzenia w budowie oka bardziej zaawansowane niż 1. i 2. faza retinopatii. Stosowana jest fotokoagulacja laserowa i krioterapia. Niszczą one komórki wrzecionowate, które mogłyby doprowadzić do odwarstwienia siatkówki i dalszych zniszczeń wewnątrz narządu wzroku. W przypadkach najbardziej zaawansowanych, czyli, kiedy już doszło do odwarstwienia siatkówki, stosowane jest leczenie chirurgiczne. W większości przypadków retinopatii w pierwszych trzech fazach, leczenie daje pozytywne efekty. Może jednak doprowadzić do powikłań takich jak wtórna jaskra, małoocze, zez i astygmatyzm. U malców z bardzo zaawansowanymi wadami, leczenie może być całkowicie nieskuteczne. Tego typu zaburzenia są najczęstszą przyczyną ślepoty u dzieci.
