Rakieta kosmiczna. Czym jest, jakie są rodzaje rakiet?

Rakieta kosmiczna jest to obiekt latający, napędzany silnikiem rakietowym, który służy do przenoszenia ładunku użytecznego, np. statku kosmicznego, o czym uczymy się w szkole na fizyce. Od zawsze przyciąga uwagę, a jej charakterystyczny wygląd i moc odczuwalna szczególnie podczas startu budzą pewien rodzaj respektu. Czym są rakiety kosmiczne, jakie są ich rodzaje i jakie paliwo je napędza?

Rakieta kosmiczna jest wykorzystywana do eksploracji kosmosuRakieta kosmiczna jest wykorzystywana do eksploracji kosmosu
Źródło zdjęć: © Adobe Stock
Ewa Rosiecka

Czy jest rakieta kosmiczna?

Rakieta kosmiczna to rodzaj statku kosmicznego. Zwykle posiada silnik odrzutowy, zwany rakietowym, który generuje ruch poprzez wyrzucanie gazu z komory spalania. Może być napędzana także poprzez spalanie paliwa w wyrzutni.

Siła, która działa na rakietę to wynik trzeciej zasady dynamiki Newtona. Rakieta może poruszać się zarówno w atmosferze ziemskiej, jak i poza nią; często osiąga szybkość przekraczającą prędkość dźwięku.

Wzorem dzisiejszych rakiet były rakiety prochowe, używane jeszcze w XIII wieku w Chinach i w XIV wieku w Europie. Były to strzały zapalające, stworzone z rurek z prochem. Szybki ich rozwój nastąpił jednak dopiero w XX wieku. Zasady budowy oraz teoria ruchu rakiety kosmicznej została ogłoszona w 1903 roku przez rosyjskiego uczonego polskiego pochodzenia, Konstantina Ciołkowskiego.

W latach 20. i 30. pracowano nad silnikami rakietowymi na paliwo płynne, które początkowo stosowano w pociskach, a następnie w rakietach kosmicznych.

Za ich pomocą można wysłać w kosmos satelity, sondy, a nawet astronautów, co pozwala ludzkości eksplorować kosmos.

Jak działa rakieta kosmiczna?

Zasada działania rakiety kosmicznej jest taka sama jak w przypadku pierwszych rakiet prochowych, znanych od 1232 roku. Zasadniczo stosuje się do trzeciego prawa Newtona, zasady działania i reakcji. Rakieta kosmiczna używa silnika spalinowego do produkowania energii kinetycznej, która jest niezbędna do rozprężania się gazu.

Mówiąc inaczej, powietrze popycha rakietę z tą samą siłą, z jaką siła jest skierowana w dół przez gaz. Gdy gaz jest wyrzucany, wyrzucona w tym procesie energia powoduje, że rakieta nie tylko się podnosi, ale także może osiągać niezwykłą prędkość.

Jakie są rodzaje rakiet kosmicznych?

Wyróżnić możemy kilka rodzajów rakiet kosmicznych, a najważniejsze z nich to:

  • ze względu na liczbę etapów: jednofazowe (rakiety monolityczne) i rakiety wielofazowe;
  • ze względu na rodzaj paliwa: rakiety na paliwo stałe (utleniacz i propelent mieszają się w stanie stałym w komorze spalania) i rakiety na paliwo ciekłe (utleniacz i propelent przechowywane są poza komorą).

Najsłynniejsze rakiety kosmiczne w historii

  • Wostok-K 8K72K - pierwsza załogowa rakieta, wyprodukowana w Rosji, dzięki niej Jurij Gagarin został pierwszą osobą, która dotarła do kosmosu;
  • Atlas LV-3B - pierwsza amerykańska rakieta, która osiągnęła orbitę okołoziemską;
  • Saturn V - rakieta, dzięki niej pierwsi ludzie: Neil Armstrong, Michael Collins i Buzz Aldrin dotarli na Księżyc.
Wybrane dla Ciebie
Odkryli jedną z możliwych przyczyn poronień. Naukowcy wskazali na rolę metabolizmu
Odkryli jedną z możliwych przyczyn poronień. Naukowcy wskazali na rolę metabolizmu
Gorączka bez objawów? Eksperci tłumaczą, co może się za tym kryć
Gorączka bez objawów? Eksperci tłumaczą, co może się za tym kryć
Kobiety w patowej sytuacji. Odstawienie tych leków przed ciążą zwiększa ryzyko tycia
Kobiety w patowej sytuacji. Odstawienie tych leków przed ciążą zwiększa ryzyko tycia
Emoji jako wołanie o pomoc. KidsAlert ujawnia ukryty język dzieci w internecie
Emoji jako wołanie o pomoc. KidsAlert ujawnia ukryty język dzieci w internecie
Dwulatek po hipotermii wrócił do zdrowia. "Cud zespołowej pracy"
Dwulatek po hipotermii wrócił do zdrowia. "Cud zespołowej pracy"
Przełomowe wytyczne dotyczące cukrzycy w ciąży. 27 kluczowych rekomendacji WHO
Przełomowe wytyczne dotyczące cukrzycy w ciąży. 27 kluczowych rekomendacji WHO
Dwa produkty dla dzieci wycofane z dużych sieciówek. Stanowią realne zagrożenie
Dwa produkty dla dzieci wycofane z dużych sieciówek. Stanowią realne zagrożenie
Liczba dzieci z nadciśnieniem się podwoiła. Eksperci alarmują
Liczba dzieci z nadciśnieniem się podwoiła. Eksperci alarmują
Barwniki w żywności zagrażają zdrowiu dzieci. Naukowcy alarmują o skali problemu
Barwniki w żywności zagrażają zdrowiu dzieci. Naukowcy alarmują o skali problemu
Oglądanie TV a późniejsze objawy ADHD. Brytyjczycy doszli do ciekawych wniosków
Oglądanie TV a późniejsze objawy ADHD. Brytyjczycy doszli do ciekawych wniosków
Finlandia uczy tego już przedszkolaków. Dlaczego Polska powinna wziąć z niej przykład?
Finlandia uczy tego już przedszkolaków. Dlaczego Polska powinna wziąć z niej przykład?
Autyzm a COVID-19. Naukowcy odkryli powiązanie, wyniki są niepokojące
Autyzm a COVID-19. Naukowcy odkryli powiązanie, wyniki są niepokojące