Trwa ładowanie...

AFP. Kiedy warto wykonać to badanie?

Badanie AFP pozwala wykryć m.in. wady rozwojowe płodu
Badanie AFP pozwala wykryć m.in. wady rozwojowe płodu (Adobe Stock)

AFP to nieinwazyjne badanie prenatalne. Zwiększone ilości alfafetoproteiny we krwi matki mogą wskazywać na uszkodzenia układu nerwowego u dziecka w postaci rozszczepu kręgosłupa albo bezmózgowia. Zaniżony poziom tej substancji może oznaczać występowanie zespołu Downa lub innej wady chromosomalnej. To badanie, w którym każda anomalia powinna być powodem do przeprowadzenia dodatkowych badań. Co to jest alfa-fetoproteina (AFP) i jakie pełni funkcje w organizmie? Jakie są normy AFP? Kiedy należy wykonać to badanie?

spis treści

1. Co to jest alfa-fetoproteina i jakie pełni funkcje w organizmie?

Alfa-fetoproteina (AFP) to białko wytwarzane przez komórki rakowe, ale także przez tkanki płodowe. Stwierdzono, że związek ten jest w stanie przekroczyć barierę łożyskową, co może prowadzić do zwiększenia jego stężenia we krwi matki.

Jaka jest rola alfa-fetoproteiny w organizmie? Główne funkcje AFP to:

Zobacz film: "Czego unikać w ciąży?"
  • transport składników odżywczych i hormonów od matki do płodu;
  • zapobieganie działaniu matczynej odporności na płód, chroniąc go przed atakiem układu odpornościowego matki;
  • pomoc w rozwoju płuc płodu poprzez regulację stężenia kwasu retinolowego;
  • rola markera diagnostycznego w monitorowaniu pacjentów z nowotworami wątroby i jajnika.

Zawsze należy pamiętać, że interpretacja wyników AFP wymaga zrozumienia kontekstu klinicznego i często wymaga potwierdzenia za pomocą dodatkowych badań.

2. Przygotowanie do badania AFP

Badanie AFP przeprowadzane jest na podstawie próbki krwi. Zaleca się, aby w dniu poprzedzającym test zrezygnować z obfitych i tłustych posiłków, jak również z alkoholu.

Pobranie krwi może odbyć się o dowolnej porze, osoba badana nie musi być na czczo. Przed przystąpieniem do badania, powinno się odpocząć przez około 10-15 minut w pozycji siedzącej. Nawet mały wysiłek fizyczny może wpłynąć na dokładność wyniku.

Badania do porodu
Badania do porodu

Już w szpitalu, na sali porodowej, powinnaś być przygotowana na szereg badań. Co pewien czas położna

przeczytaj artykuł

3. Jakie są zastosowania AFP w wykrywaniu wad wrodzonych u płodu?

Alfa-fetoproteina może być używana jako marker w diagnostyce prenatalnej do wykrywania nieprawidłowości rozwojowych u płodu, zwłaszcza wad cewy nerwowej.

Metoda wykrywania polega na badaniu poziomu AFP we krwi matki lub w płynie owodniowym.

Oto kilka zastosowań AFP w wykrywaniu wad wrodzonych u płodu:

  • testy skriningowe - badanie poziomu AFP we krwi matki jest często wykorzystywane jako część testów skriningowych, takich jak m.in. test potrójny; testy te mogą obejmować także oznaczenie poziomów estriolu i hormonu gonadotropiny kosmówkowej; zbyt wysoki poziom AFP w testach skriningowych może sugerować ryzyko wystąpienia nieprawidłowości rozwojowych u płodu;
  • badanie ultrasonograficzne - wysoki poziom AFP we krwi matki może skłonić lekarza do zalecenia badania USG, aby dokładniej ocenić rozwój płodu; ultrasonografia może pomóc w potwierdzeniu lub wykluczeniu obecności wad wrodzonych;
  • badanie płynu owodniowego - jeśli wyniki testów skriningowych sugerują wysokie ryzyko wystąpienia wad wrodzonych, lekarz może zalecić amniopunkcję, która polega na pobraniu próbki płynu owodniowego; próbka ta może być poddana badaniu pod kątem poziomu AFP.

Wysoki poziom AFP nie zawsze oznacza obecność wad wrodzonych u płodu, ponieważ inne czynniki mogą również wpływać na jego stężenie, takie jak wielkość płodu, wiek matki, wielopłodowość i termin ciąży.

4. Normy AFP

Wartości referencyjne stężenia AFP:

  • osoby dorosłe: 6-7 kU/l
  • kobiety w ciąży: (16.-18. tydzień): 23-100 kU/L (28-120 ng/ml).

Stężenie białka płodowego u noworodków w pierwszej dobie życia jest podwyższone i w ciągu sześciu miesięcy życia osiąga wartość referencyjną typową dla osoby dorosłej.

5. Czy badanie AFP jest rutynowym badaniem prenatalnym?

Badanie poziomu alfa-fetoproteiny (AFP) we krwi matki nie jest rutynowym badaniem prenatalnym dla wszystkich kobiet. Zamiast tego często jest wykonywane jako część opcjonalnych testów skriningowych, które mogą być zalecane w określonych sytuacjach lub dla określonych grup ryzyka.

Decyzja o przeprowadzeniu badania AFP zależy od wielu czynników, w tym od wieku matki, historii medycznej oraz czynników ryzyka genetycznego.

Rekomendowane przez naszych ekspertów

Następny artykuł: Biopsja kosmówki
Polecane dla Ciebie
Pomocni lekarze