Podtlenek azotu

Podtlenek azotu (inaczej tlenek diazotu, N2O) należy do nieorganicznych związków chemicznych. Jego działanie na organizm człowieka zostało odkryte już w XVIII wieku, natomiast jako środek do analgezji porodu jest znany od XIX wieku. Jest to bezbarwny, niepalny gaz o słabym zapachu i słodkim smaku. Niektórzy nazywają go gazem rozweselającym. Stosowany jest zazwyczaj w anestezjologii, stomatologii oraz w położnictwie jako znieczulenie porodu. Podtlenek azotu należy również do grupy gazów cieplarnianych.

Podtlenek azotu wykazuje działanie przeciwbólowe i znieczulające. Nie wpływa na zwiotczenie mięśni. Podaje się go w połączeniu z tlenem, gdyż jego stosowanie może powodować niedotlenienie tkanek. Mieszanka tlenu i podtlenku azotu (50% N2O i 50% O2) znana jest z nazwy Entonox. Gaz rozweselający, jak sama nazwa wskazuje, posiada działanie euforyzujące, choć dłuższe jego wdychanie powoduje senność.

Podtlenek azotu jest obecnie jedynym środkiem do znieczulenia w postaci wziewnej podczas porodu. Efekt przeciwbólowy można zaobserwować po około 10 wdechach bądź 50- 60 sekundach wdychania. Dlatego też kobieta rodząca, która sama kontroluje podaż tego gazu, powinna zacząć wdychać gaz na samym początku skurczu, przed jego szczytem. Podtlenek azotu nie jest wystarczającym lekiem przeciwbólowym do porodu zabiegowego z użyciem kleszczy położniczych lub próżnociągu położniczego. Stosowanie gazu rozweselającego podczas porodu ma zarówno wady, jak i zalety. Do zalet podtlenku azotu można zaliczyć:

• niweluje ból porodowy,
• poprawia nastrój,
• rozluźnia kobietę rodzącą,
• kobieta ma kontrolę nad lekiem, samodzielnie dozuje wdychanie gazu,
• nie jest potrzebna obecność anestezjologa,
• szybkie zadziałanie leku,
• gaz szybko ulatnia się z organizmu kobiety (może być wadą lub zaletą),
• nie zakłóca parcia, nie działa zwiotczająco na mięśnie.

Jak każdy lek, również podtlenek azotu ma swoje wady. Wady podtlenku azotu to między innymi:

• powoduje senność, zawroty głowy, nudności,
• może powodować suchość w ustach,
• powoduje „mgliste” wspomnienie porodu,
• może spowodować zaburzenia świadomości z utratą przytomności,
• krótkie działanie leku,
• ogranicza poruszanie się kobiety (tyle, co zasięg maseczki z gazem); podczas wdychania kobieta powinna siedzieć lub leżeć.

Ból podczas porodu jest nieuniknionym zakończeniem ciąży. Na szczęście szybko zapomina się o bólu już po urodzeniu maluszka. Każdy rodzaj znieczulenia w trakcie porodu powinien być rozważony przez kobietę. Najlepiej, jeśli kobieta ma możliwość zapoznania się z różnymi metodami łagodzenia bólu porodowego już w ciąży, na zajęciach w szkole rodzenia.