Orzeczenie imienne - czym jest? Z jakich części się składa?

Orzeczenie imienne (inaczej nazywane orzeczeniem złożonym) to jeden z rodzajów orzeczenia. Składa się z orzecznika o charakterze imiennym i łącznika, który jest elementem czasownikowym, występującym w zgodzie z podmiotem.

Zwykle łącznik jest osobową formą czasowników: "być", "stać się", "zostać", "zrobić się", "wydawać się", "posłużyć za", a także formy niedokonane: "bywać", "zostawać", stawać się".

Przykłady łączników w orzeczeniu imiennym:

• "Po dwudziestej drugiej zostało ich tylko ośmiu.";
• "Kiedyś miewała lepszy humor.";
• "Zegar okazał się zepsuty.";
• "Kiedyś będę adwokatem.";
• "To brzmi ciekawie."

W roli orzecznika mogą występować różne części mowy (jeśli są odmienne, w mianowniku lub dopełniaczu):

• rzeczownik;
• przymiotnik;
• liczebnik;
• imiesłowy przymiotnikowe;
• zaimek rzeczowny;
• przysłówek;
• wyrażenie przyimkowe.

Przykłady orzeczników w orzeczeniu imiennym:

• "To brzmi niewiarygodnie.";
• "W tym momencie stałaś się moją żoną.";
• "Jego obraz zdawał się mieć głębię."
• "Wtedy wyglądała na szczęśliwą."
• "To zaczyna być męczące".

Warto zapamiętać, że wyrazy zakończone na -to, -no często pojawiają się w zdaniach bezpodmiotowych jako orzeczenie. Jeśli nauczymy się na pamięć połączeń łącznika z innymi częściami mowy, które mogą wystąpić jako orzecznik, z łatwością rozpoznamy orzeczenie imienne w całości.