Okolicznik. Co to za część zdania, jakie są rodzaje okolicznika?
Okolicznik jest częścią zdania ściśle związaną z orzeczeniem. Określa daną czynność i może być wyrażona różnymi częściami mowy, uzupełnia czasownik o dodatkowe elementy. O częściach zdania dzieci uczą się jeszcze w szkole postawowej i warto dopilnować, aby nasz uczeń również dobrze je znał. Czym jest okolicznik i jakie rodzaje okolicznika występują w zdaniach?
Okolicznik
W tym artykule:
Co to jest okolicznik?
Każde zdanie główne składa się z podmiotu i orzeczenia. Gdy rozwijamy to zdaniem, pojawiają się ich określenia, które nazywamy w przypadku podmiotu przydawką, w przypadku orzeczenia zaś dopełnieniem lub okolicznikiem.
Możemy powiedzieć zatem, że okolicznik to część zdania, która określa orzeczenie - mówi o okolicznościach, które występują podczas wykonywania jakiejś czynności lub też mówi o jej cechach.
Na jakie pytania odpowiada okolicznik?
Okolicznik odpowiada na pytania:
- jak?
- gdzie?
- w jaki sposób?
- dlaczego?
![Części mowy: odmienne i nieodmienne. Czym są, jak je dzielimy? [Pytania i przykłady]](https://v.wpimg.pl/X2FmM2Qud1MnDzsBfg56RmRXb1s4V3QQM093EH5Eagp2FWJCPgcsUypALFAyDzxAKRokV38CKFEiA2NCPVpqAnRcYgJnWmoBaQooRiUMMV8nCihBfENqA3JYfAJkQQdTIF4pHDsFPxA7)
Które części mowy mogą być okolicznikiem?
Okolicznik może być:
- rzeczownikiem (np. szliśmy drogą);
- przysłówkiem (np. pociąg jedzie szybko);
- wyrażeniem przyimkowym (np. ludzie skaczą na koncercie);
- zaimkiem przysłownym (np. dzieci pójdą tam);
- imiesłowem przysłówkowym współczesnym (np. tata prowadził, słuchając radia);
- bezokolicznikiem (np. poszedł się przyznać).
Jakie są rodzaje okoliczników?
Wyróżniamy:
- okolicznik miejsca - określa miejsce/kierunek wykonywanej czynności, odpowiada na pytania: skąd? dokąd? gdzie? którędy?;
- okolicznik czasu - określa czas lub długość wykonywania czynności, odpowiada na pytania: kiedy? do kiedy? od kiedy? jak często? jak długo? odkąd? dokąd?;
- okolicznik celu - określa cel wykonywanej czynności, odpowiada na pytania: po co? w jakim celu?;
- okolicznik przyczyny - opisuje powód wykonywanej czynności, odpowiada na pytania: z jakiego powodu? z jakiej przyczyny? dlaczego?;
- okolicznik sposobu - określa sposób wykonywania czynności, odpowiada na pytania: w jaki sposób? jak?;
- okolicznik przyzwolenia - określa czynności, które mogły utrudnić wykonanie czynności, odpowiada na pytania: mimo co? pomimo czego?;
- okolicznik warunku - mówi, od czego jest zależna dana czynność, odpowiada na pytania: w jakim wypadku, pod jakim warunkiem?
