- dr n. med. Jolanta Popielska
- Artykuł zweryfikowany przez eksperta
O czym warto pamiętać przy owsicy?
Owsica to choroba pasożytnicza układu pokarmowego wywołana przez nicienie nazywane owsikami ludzkimi. Do zarażenia dochodzi poprzez połknięcie lub wdychanie inwazyjnych jaj. Mogą one się znajdować dosłownie wszędzie – na ubraniach, pościeli, zabawkach, meblach lub dłoniach chorego.
Rozprzestrzenianiu choroby sprzyja bliski kontakt z nosicielem oraz przebywanie w grupie np. szkolnej lub przedszkolnej. O czym należy pamiętać przy owsicy? Czy narażone są na nią wyłącznie dzieci?
O higienie
Owsica jest nazywana również chorobą brudnych rąk, ponieważ inwazyjne jaja pasożytów w większości przypadków przenoszone są na dłoniach lub pod płytkami paznokci. Skąd się tam biorą? Najbardziej charakterystyczny objaw owsicy, czyli swędzenie w okolicach odbytu, wywoływany jest nocną wędrówką samic nicienia. Wychodzą one przez odbyt, aby na powierzchni skóry złożyć jajeczka (dorosła samica jednorazowo nawet 12 000 sztuk), z których wylęgną się owsiki. W tym właśnie czasie osoba chora odczuwa silne swędzenie, które trudno jest zignorować.
Z uwagi na to, że objaw ten dokucza zwłaszcza nocą, często nieświadomie dochodzi do uporczywego drapania, które skutkuje przedostaniem się jajeczek na dłonie i paznokcie. A stąd już krótka droga do samozakażenia czy zakażenia kolejnej osoby i roznoszenia jajeczek na wszystkie przedmioty, których się dotknie.
O generalnych porządkach
W związku z tym, że jaja owsików znajdują się nie tylko w organizmie nosiciela, ale także w środowisku, w którym przebywa, konieczne jest generalne sprzątanie całego domu. Zalecane jest wypranie bielizny, ubrań i pościeli w wysokiej temperaturze, która jest w stanie zabić pasożyty.
Następnym etapem jest prasowanie zarówno ubrań, jak i narzut, koców czy też pluszowych przedmiotów. Zabawki wykonane z plastiku należy dokładnie umyć wodą z mydłem lub wyparzyć we wrzątku. Wszystkie meble znajdujące się w mieszkaniu powinny zostać przetarte, a podłogi umyte. W ferworze porządków nie wolno zapominać o żadnym z pomieszczeń.
O leczeniu całej rodziny
Aby leczenie przyniosło skutek, kuracji musi zostać poddana cała najbliższa rodzina, która ma codzienny kontakt z nosicielem. Pasożytnicze jaja mogą znajdować się nie tylko w pokoju chorego, ale także na klamkach, ręcznikach, meblach. Są one bardzo lekkie i lepkie, dlatego mogą przyczepić się do kurzu i wraz z nim osiąść na przedmiotach znajdujących się w całym domu. Nawet po wyschnięciu zachowują zdolność zakażania do 20 dni.
Można więc zarazić się owsicą nie tylko poprzez dotyk, ale również przez połknięcie lub wdychanie. Niestety, zakażenie nie zawsze daje objawy, dlatego trudno jest stwierdzić, kto został zarażony i najbezpieczniej jest podać leki wszystkim domownikom.
O diecie
Oprócz farmakoterapii bardzo ważne jest zdrowe odżywianie. Obowiązkowym składnikiem odżywczym powinien być błonnik, który przyspieszy perystaltykę jelit i pomoże wydalić owsiki z organizmu. Zalecane jest więc spożywanie wszystkich warzyw, a w szczególności tych strączkowych, oraz produktów zakwaszających, takich jak kapusta kiszona lub ogórki. Mile widziane jest także chude mięso, pełnoziarniste pieczywo oraz kasze.
O profilaktyce
Bardzo często owsica ma charakter nawracający. Dzieje się tak, ponieważ całkowite wyleczenie zależy nie tylko od podania odpowiednich leków, ale również od szeregu innych czynników. Ważne jest więc wyrobienie nawyków higienicznych u wszystkich członków rodziny, dzięki czemu znacznie zmniejszymy ryzyko ponownego zakażenia.
Konieczna jest codzienna higiena osobista, bardzo częste mycie rąk (zwłaszcza po skorzystaniu z toalety lub przed jedzeniem), stosowanie oddzielnych ręczników oraz oduczenie wkładania rąk lub przedmiotów do ust. Nieoceniona jest czujność rodziców, którzy po zauważeniu pierwszych charakterystycznych dla owsicy objawów powinni poczynić odpowiednie kroki w celu wyleczenia z choroby.