Niedobór a przedawkowanie witaminy D
Dbanie o zdrowie poprzez przyjmowanie witaminowych suplementów diety to nic złego pod warunkiem, że robimy to odpowiedzialnie i mądrze. Nie zawsze zdajemy sobie sprawę, że tak jak niebezpieczny może być niedobór witamin, tak samo przedawkowanie jest groźne dla naszego zdrowia. Jest tak w przypadku wielu witamin, w tym także witaminy D. Zarówno jej niedobór, jak i nadmiar mogą powodować poważne zaburzenia w funkcjonowaniu większości układów naszego organizmu. Jak jednak rozpoznać symptomy wysyłane przez nasze ciało, które alarmują o zbyt małym lub zbyt dużym stężeniu witaminy D?
1. Niedobór witaminy D
Jeśli każdego dnia towarzyszą nam bóle kości, stawów i mięśni, mamy problemy z zębami, pojawia się biegunka i utrata apetytu, nie możemy spać, mamy zaburzenia widzenia, obniżony nastrój i odczuwamy częste pieczenie w jamie ustnej, możemy mieć do czynienia z niedoborem witaminy D w organizmie. U małych dzieci za objawy niedoboru tej witaminy uznaje się spłaszczoną główkę, trudno zrastające się ciemiączko, a także krzywicę żeber i słabe mięśnie brzucha. Niedobory witaminy D mogą mieć bardzo poważne skutki, niekiedy nawet zagrażające życiu. U dzieci najczęściej dochodzi do rozwoju krzywicy, u dorosłych – do osteoporozy. Pojawiają się też bolesne skurcze związane z osłabieniem siły mięśni oraz większe ryzyko zachorowania na cukrzycę, nowotwory i otyłość. Przyjmowanie niewystarczających ilości witaminy D groźne jest także u kobiet w ciąży i może prowadzić do nieprawidłowego rozwoju mózgu dziecka, zwiększając ryzyko wystąpienia chorób, takich jak autyzm czy schizofrenia.
2. Badanie poziomu witaminy D
Aby uniknąć groźnych skutków niedoboru witaminy D w organizmie, warto raz na jakiś czas zmierzyć jej poziom w organizmie. Dla oznaczenia wyniku od pacjenta pobiera się krew, a następnie pracownik laboratoryjny odpowiednim wskaźnikiem sprawdza wartość stężenia 25-hydroksywitaminy D. Jeżeli takie badanie zleci lekarz i potwierdzi to skierowaniem, zostanie ono wykonane w ramach NFZ. Jeśli jednak chcemy sprawdzić poziom witamin D bez konsultacji z lekarzem, musimy przygotować się na koszt rzędu 40-100 złotych. Przyjmuje się, że prawidłowy wynik poziomu witaminy D powinien oscylować w normach od 30 do 80 ng/ml. Jeśli nasz wynik znajduje się w przedziale 20-30 ng/ml mamy do czynienia z niedoborem lekkim. Wynik pomiędzy 10 a 20 ng/ml świadczy o niedoborze średnim, a poniżej 10 ng/ml o niedoborze ciężkim. W każdym z tych przypadków konieczna jest konsultacja lekarska.
3. Przedawkowanie witaminy D
Równie niebezpieczne w skutkach może być przedawkowanie witaminy D. Najczęściej objawia się wzmożonym oddawaniem moczu, bólem głowy, biegunką, nadmiernym poceniem, zwiększonym uczuciem pragnienia oraz osłabieniem i wymiotami. Zbyt duża ilość witaminy D w organizmie może prowadzić do magazynowania wapnia w najważniejszych organach i naczyniach krwionośnych. Prowadzi do zaburzeń pracy serca i może być przyczyną kamicy nerek i woreczka żółciowego. Jednak najgroźniejsze skutki ma przedawkowanie witaminy D przez kobiety w ciąży. Może prowadzić m.in. do deformacji w układzie kostnym nienarodzonego jeszcze dziecka. Przedawkowanie witaminy D zdarza się na szczęście bardzo rzadko – ma miejsce, kiedy pacjent przez długi czas przyjmuje ogromne dawki przekraczające 100 000 UI.
4. Źródła witaminy D
To musisz wiedzieć
Według wielu polskich lekarzy każdy powinien przyjmować sam i podawać swojemu dziecku witaminę D w okresie od września do maja, kiedy nasłonecznienie w naszym kraju jest niewystarczające, aby mogło pobudzić produkcję tej witaminy w naszych organizmach. Jednak decyzję o rozpoczęciu suplementacji witaminy D warto skonsultować ze specjalistą, który określi, czy nie ma żadnych przeciwwskazań do jej przyjmowania. Warto też postarać się o odpowiednią dawkę witaminy D pochodzącą nie tylko z tabletek, ale ze spacerów na słońcu i odpowiedniej diety. Już 20-minutowy spacer w słoneczny dzień skutecznie zwiększy jej stężenie w organizmie. Jeśli w dodatku zadbamy, aby nasza dieta bogata była w jaja, tłuste ryby i nabiał, problem niedoboru z pewnością nie będzie nas dotyczył.
Warto wiedzieć, że właściwa dawka witaminy D powinna różnić się w zależności od wieku. Niemowlaki powinny dostawać od 400 do 800 IU witaminy D na dobę. W przypadku dzieci starszych dawka powinna wahać się między 600 a 1000 IU, a dorośli powinni przyjmować dobową dawkę wynoszącą od 800 do 2000 IU. Inna dawka obowiązuje też kobiety w ciąży. Powinna ona wynosić pomiędzy 1500 a 2000 IU witaminy D dziennie.
