Etapy rozwoju dziecka
Znając etapy rozwoju dziecka, możemy zauważyć, czy rozwija się ono prawidłowo. Chodzenie dla dziecka jest nie lada umiejętnością do opanowania. Zanim jednak maluch zrobi swój pierwszy krok, musi wzmocnić mięśnie nóg, rąk i brzucha. Dopiero po opanowaniu kołysania, raczkowania i siedzenia bez kiwania się na boki dziecko zaczyna chodzić. Dlaczego tak ważne jest wychwycenie nieprawidłowości na wczesnych etapach rozwoju dziecka?
Mając już na rękach długo wyczekiwane dziecko, pragniemy dla niego jak najlepiej. Niemal z utęsknieniem czekamy na pierwszy uśmiech, raczkowanie, pierwszy krok i inne umiejętności, które nasze dziecko opanuje. Jakie zatem są etapy rozwoju niemowlęcia?
1. Etap pierwszy – kołysanie
Kołysanie się dziecka, które wyprostowane rączki trzyma na podłodze i opiera się na kolanach, może wyglądać zabawnie. Nie mniej, jest to doskonałe ćwiczenia, które uczy przenoszenia ciężaru ciała z jednaj strony na drugą – w przód i w tył. Dzięki zdobytym informacjom niemowlę dowiaduje się, że oderwanie kończyn od podłoża jest możliwe. Trenuje do tej chwili, aż zdoła na przemian ruszyć ręką i nogą.
2. Etap drugi – raczkowanie
Odrywając na przemian rękę i nogę, a następnie drugą rękę i drugą nogę, dziecko uświadamia sobie, że dzięki temu porusza się szybciej i może dostać się do ulubionej zabawki lub ciekawego przedmiotu leżącego na przykład na dywanie. Taki sposób przemieszczania się nazywamy raczkowaniem. Ma ono bardzo ważne znaczenie dla całego rozwoju ruchowego. Lewa ręka porusza się w tym samym momencie, co prawa noga, a prawa noga razem z lewą ręką. Z początku dziecko może odrywać od podłoża dwie nogi jednocześnie. Przypomina to wówczas bardziej kicanie zająca niż raczkowanie. Innym razem dziecko zaczyna poruszać się do tyłu lub pełza. Taki stan może jednak trwać około dwóch tygodni. Po tym okresie dziecko powinno raczkować prawidłowo.
Prawidłowe raczkowanie to przemieszczanie się do przodu, bez podgiętych palców ani bez napiętych części ciała. Jeżeli ciało dziecka jest przy raczkowaniu napięte, warto skonsultować się z neurologiem. Może on wówczas zalecić kilka ćwiczeń, które okażą się pomocne. Podginanie palców lub ugięte w łokciach dłonie również nie są objawami prawidłowego raczkowania. Co więcej, jeżeli dziecko podczas przemieszczania się cały czas chce coś chwycić, ugina ręce i palce dłoni, w przyszłości może mieć problem z rysowaniem i pisaniem. Dlatego tak ważne jest wychwycenie nieprawidłowości we wczesnym stadium.
3. Etap trzeci – siedzenie
Kiedy raczkowanie jest przez dziecko opanowane, oznacza to, że ma odpowiednio wypracowane mięśnie, aby zacząć siadać. Opanowanie techniki siedzenia to pionowa postawa bez podpierania się rękami podłoża. Dziecko może swobodnie bawić się zabawkami, a jednocześnie siedzi wyprostowane, nie kiwa się na boki i się nie przewraca.
Opanowanie sztuki prawidłowego siedzenia nie powinno przypominać wyścigu – im wcześniej, tym lepiej. Dziecko ma swój własny czas. Pytanie, czy w czwartym lub piątym miesiącu dziecko już siedzi, niepotrzebnie wywołuje u rodziców niepokój. A strach przed tym, że nasze dziecko nie siedzi, a już przecież powinno, może prowadzić do sytuacji, w której na siłę będziemy sadzać malucha. Niestety, jest to bardziej szkodliwe. Nieprzygotowane do siedzenia niemowlę nie ma jeszcze wystarczająco wyrobionych mięśni, co może się przyczynić w przyszłości do skrzywienia kręgosłupa.
Musisz to wiedzieć
4. Etap czwarty – chodzenie
Opanowywanie poszczególnych etapów – kołysania się, raczkowania i siedzenia – trwa od około 6 do 12 miesiąca życia. W późniejszym etapie dziecko zaczyna wstawać, poruszać się, trzymając mebli, aż w końcu nadchodzi czas, gdy rusza do przodu samodzielnie. Pierwszy krok jest bardzo ważny, ale poza szczęściem, że w końcu nadszedł ten moment, warto przyjrzeć się, czy dziecko chodzi prawidłowo.
Podczas poruszania się dziecko powinno obciążać zewnętrze brzegi stóp. Zbyt wczesne oprowadzanie malucha, trzymając go za obie ręce, może doprowadzić do koślawienia stóp, a w efekcie do płaskostopia. Dobrym sposobem jest pozwolenie dziecku na dłuższe raczkowanie, dłuższe chodzenie samodzielnie przy meblach, a na samodzielne chodzenie wówczas, gdy będzie ono na to gotowe. Mięśnie stóp możemy wzmocnić, pozwalając dziecku na chodzenie boso po trawie, piasku, miękkiej wykładzinie i twardej podłodze. Dzięki temu sklepienie stopy ukształtuje się prawidłowo.
5. Etapy rozwoju na najwyższym poziomie
Podsumowując, nieważne jest, kiedy dziecko zacznie raczkować, nieważne, kiedy zacznie siedzieć, nieważne, kiedy zacznie chodzić. Istotną kwestią jest to, czy poszczególne etapy rozwoju będzie wykonywało prawidłowo. Najgorszą rzeczą, jaką możemy zrobić jako rodzice, to porównywanie własnego dziecka do innych. Każdy bowiem rozwija się według własnego tempa. Narzucanie dziecku szybszego uczenia się raczkowania, siadania – bo inne dzieci znajomych już siedzą – lub chodzenia – bo to już najwyższy czas, aby zacząć – mogą wyrządzić więcej szkody niż pożytku.
Jeżeli mamy jakiekolwiek wątpliwości co do prawidłowego rozwoju dziecka, warto skonsultować się z neurologiem dziecięcym. W pierwszym roku życia możemy jeszcze skorygować wszelkie nieprawidłowości.