Choroby przewlekłe a planowana ciąża

Wiele chorób przewlekłych leczy się za pomocą środków farmakologicznych. Niektóre z nich mogą być używane podczas ciąży, inne nie – dlatego też konsultacja z lekarzem jest konieczna. Jeśli okaże się, że kobieta nie może przyjmować dotychczasowych leków, lekarz przedstawi jej inne opcje leczenia schorzenia.

Aby myśleć o ciąży, choroba przewlekła musi być dobrze kontrolowana. Stan kobiety musi być ustabilizowany jeszcze przed rozpoczęciem starań o dziecko. Należy też pamiętać, że niektóre choroby mogą się pogłębić podczas ciąży. Jeśli kobieta choruje, powinna jak najwięcej dowiedzieć się na temat wpływu swojego schorzenia na ciążę, co może jej pomóc w podjęciu najlepszej decyzji odnośnie starań o dziecko. Celem wszystkich tych zabiegów jest zmniejszenie ryzyka wystąpienia problemów zdrowotnych u matki lub dziecka podczas ciąży.

Jeśli kobieta choruje na nią, powinna być przede wszystkim objęta opieką specjalistyczną. Poziom cukru we krwi musi być wyrównany kilka miesięcy przed rozpoczęciem starań o dziecko. Jeśli jest on zbyt wysoki (hiperglikemia) przed i w pierwszych miesiącach ciąży może powodować u dzieci wady serca, rozszczep kręgosłupa, wodogłowie, podnosić ryzyko wystąpienia poronienia i obumarcia płodu wewnątrz macicy. Przy współwystępowaniu nefropatii czy choroby niedokrwiennej serca lekarze odradzają ciążę.

Jeśli choroba jest leczona prawidłowo – nie ma napadów duszności – ryzyko wystąpienia komplikacji podczas ciąży jest nieduże. Większość leków, które wykorzystuje się w leczeniu astmy, nie ma negatywnego wpływu na dziecko.

Nie są one przeszkodą do zajścia w ciążę. Nie należy przerywać leczenia – trzeba odwiedzić alergologa i zmodyfikować leczenie. Poza tym w ciąży należy bardziej ostrożnie podchodzić do produktów, które uczulają.

Jeśli mimo choroby narządy te są wydolne, ciąża nie wpływa na chorobę. Jeśli kobieta przeszła przeszczep nerki, może starać się o dziecko po 2-3 latach od zabiegu.

Przy niewielkich wadach serca kobieta może zajść bezpiecznie w ciążę i przebyć ją bez komplikacji. Gdy przyjmuje doustne leki przeciwzakrzepowe powinna zmienić je na preparaty heparyny podawane pozajelitowo. Jeśli u kobiety występują sinicze wady serca, zespół Eisenmengera lub pierwotne nadciśnienie płucne, nie powinna zachodzić w ciążę. W takich przypadkach w związku z ciążą, porodem i połogiem występuje wysoka śmiertelność matek (ok. 50 proc.) i płodów (ok. 40 proc.).

Nawet jeśli problemy z tarczycą występowały kiedyś w przeszłości, kobieta powinna odwiedzić specjalistę, który obejrzy gruczoł i oceni jego stan i funkcjonowanie. Przy wystąpieniu jakichkolwiek nieprawidłowości konieczne jest odpowiednie leczenie, ponieważ przy nieuregulowanej pracy tarczycy wzrasta ryzyko poronienia, porodu przedwczesnego, niższej wagi urodzeniowej, a nawet śmierci okołoporodowej noworodka.

Nadciśnienie tętnicze w ciąży może przyczynić się do powstania komplikacji zarówno u matki jak i dziecka. U kobiet jest to związane z ryzykiem wystąpienia zaburzenia pracy nerek, bólami głowy i skokami ciśnienia. Wzrost ciśnienia u przyszłej matki może być przyczyną zmniejszonego przepływu krwi do łożyska, co prowadzi do opóźnienia rozwoju płodu. Jeśli kobiet przed ciąża cierpi z powodu wysokiego ciśnienia, należy zastosować leczenie, które będzie bezpieczne podczas ciąży. Branie pigułek na własną rękę nie jest mądrym rozwiązaniem.

Kilka miesięcy przed zajściem w ciążę kobieta powinna poradzić się neurologa odnośnie jej planów prokreacyjnych. Ciąża niestety może przyczynić się do wystąpienia większej liczby ataków padaczkowych, które negatywnie wpływają na stan dziecka. Poza tym lekarz musi także przepisać inne leki – takie, które można bezpiecznie stosować podczas ciąży.

Ciąża może pogłębić wadę wzroku kobiety, szczególnie gdy wada jest głęboka lub na siatkówce pojawiły się zmiany. Z tego też powodu okuliści zalecają wykonanie cesarskiego cięcia, a nie poród siłami natury, który mógłby przyczynić się do pogorszenia wzroku.

Nawet jeśli kobieta choruje na hiperprolaktynemię ciąża nie jest wykluczona, mogą jednak pojawić się problemy z samym zajściem w ciężę. Zmniejszone wydzielanie hormonów płciowych powoduje nieregularne miesiączki, hamuje owulację. Prawidłowe zdiagnozowanie choroby i odpowiednie jej leczenie pozwala na zajście w ciążę w większości przypadków.

Źródła

1. Dębska M., Dębski R. (red.), Choroby internistyczne i inne zaburzenia zdrowotne w ciąży, Urban & Partner, Wrocław 2009, ISBN 978-83-7609-055-9
2. Szczeklik A. (red.), Choroby wewnętrzne, Medycyna Praktyczna, Kraków 2011, ISBN 978-83-7430-289-0
3. Bręborowicz G. Ginekologia i położnictwo, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2005, ISBN 83-200-3082-X
4. Słomko Z. Ginekologia, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2008, ISBN 978-83-200-3153-9