31 tydzień ciąży - zmiany w organizmie, proces ciąży, rozwój dziecka

Waga dziecka w 31 tygodniu ciąży to ponad półtora kilograma. Tempo jego wzrostu uległo lekkiemu spowolnieniu, natomiast coraz szybciej przybiera na wadze. Co tydzień może przytyć nawet 200 gramówi powoli zaczyna zbliżać się do swojej masy urodzeniowej. Ciało jest coraz pulchniejsze, a skóra, do tej pory dość pomarszczona, zaczyna się napinać. Co jeszcze zmienia się w 31 tygodniu ciąży?

1. Rozwój dziecka w 31 tygodniu ciąży

Ponieważ dziecko jest coraz większe, jest mu znacznie ciaśniej. W 31 tygodniu ciąży waga dziecka to już około półtora kilograma. Nie może zmieniać położenia tak często, jak kiedyś, natomiast ruchy dziecka i kopnięcia są silne i wyraźnie ukierunkowane.

Ruchy kończynami bywają dobrze widoczne na powierzchni brzucha w postaci poruszających się wypukłości. Co więcej, mogą się stać nie tylko lepiej wyczuwalne, ale wręcz bolesne. Nieraz jeszcze wydasz z siebie nagły, nieartykułowany dźwięk w odpowiedzi na niespodziewanego kopniaka.

Tabela. Szacowane, średnie wymiary płodu w 31 tygodniu ciąży, wzrost i waga dziecka - normy. Opis skrótów przedstawionych w tabeli znajdziesz w artykule Biometryczne wymiary płodu.

Wymiar (mm)	Średnia	5 centyl	95 centyl
CHL	400	369	431
BPD	80	70	90
OFD	101	93	109
HC	289	271	307
AC	260	235	285
FL	59	55	64
Masa (g)	1750	1368	2132

Zobacz film: "#dziejesienazywo: Badania genetyczne w ciąży"

Obok aktywności ruchowej dziecka, pojawia się intensywna bioelektryczna aktywność kory mózgowej i tworzą się nowe szlaki połączeń między różnymi częściami kory oraz między mózgiem a obwodem ciała. W ten sposób układ nerwowy może sprawniej koordynować ruchy ciała, pracę wszystkich narządów i zawiadywać czynnościami, myśleniem, a nawet uczuciami.

W stosunku do reszty ciała, najsłabiej rozwinięte w 31 tygodniu ciąży są płuca dziecka, które mogą nie być jeszcze w stanie podołać samodzielnemu oddychaniu w razie przedwczesnego porodu. W efekcie dalszego rozwoju pęcherzyków płucnych dziecko będzie w stanie samodzielnie oddychać w ciągu trzech-czterech tygodni.

Jeśli pojawi się ryzyko wystąpienia przedwczesnego porodu, otrzymasz odpowiednie leki sterydowe, które przyspieszą ten rozwój i przygotują dziecko do szybszego przyjścia na świat, zmniejszając ryzyko zaburzeń oddychania.

Na tym etapie ciąży większość dzieci zajęło już tzw. położenie główkowe, leżąc głową w dół i spokojnie oczekując porodu. Jeśli jednak twoje dziecko wciąż leży nogami w dół, nie ma powodów do niepokoju, gdyż ma ono jeszcze dużo czasu na zmianę pozycji. Gdyby nie zmieniło pozycji, a jest będzie to twój pierwszy poród, to będzie to wskazaniem do przeprowadzenia cięcia cesarskiego.

Wyraźnie zarysowują się okresy snu i aktywności dziecka. Dziecko posiada rozwinięty porządek dnia, określone pory snu, aktywnego czuwania i spokojnego czuwania.

Prawdopodobnie związane są one pośrednio z twoją aktywnością, porami odpoczynku oraz rozpoznawanym już przez dziecka świetle dziennym, które, według najnowszych badań, dociera w niewielkim natężeniu przez rozciągnięte powłoki brzuszne do macicy.

Spróbuj nauczyć się jego pór aktywności - pozwoli ci to rozpoznać nietypowe zachowanie dziecka, mogące świadczyć o przeżywaniu stresu. Schemat jego aktywności zostanie zachowany przez pierwsze miesiące po urodzeniu, choć zapewne jego aktywność w nocy, w porównaniu z życiem płodowym, wzrośnie, co zapewni ci wiele niezapomnianych nocy z maluszkiem u piersi.

2. Zmiany w organizmie w 31 tygodniu ciąży

Macica cały czas rośnie i podchodzi coraz wyżej pod klatkę piersiową. Dno macicy w trzydziestym pierwszym tygodniu ciąży znajduje się trochę poniżej połowy odległości między pępkiem a wyrostkiem mieczykowatym (najniżej położoną częścią mostka).

Powinnaś zacząć przygotowywać się do porodu w każdym możliwym wymiarze – budując swoją wiedzę o samym fizjologicznym akcie, ale i o opiece nad noworodkiem, przygotowując siebie i przyszłego tatę psychicznie oraz robiąc ostatnie zakupy niezbędnych dziecku przedmiotów.

Możesz zacząć przygotowywać i kompletować torbę do szpitala. W kolejnych tygodniach zrobienie zakupów może okazać się coraz trudniejsze.

W 31 tygodniu ciąży mogą nabrać intensywności wycieki pokarmu z piersi. Pokarmu może być tak dużo, że będzie on istotnie brudził bieliznę i powodował dyskomfort. Rozwiązaniem tego problemu będą wkładki laktacyjne dla karmiących matek, które włożone w biustonosz będą wchłaniać wszelkie wycieki i chronić bieliznę i bluzki przed zabrudzeniem.

W 31 tygodniu ciąży macica jest już tak duża, że doszło do istotnego przemieszczenia i „ściśnięcia” wszystkich narządów i organów wewnętrznych w jamie brzusznej. W ciągu trzeciego trymestru ciąży możesz nie móc już spożywać dużych, obfitych posiłków, do jakich przywykłaś.

Obiad będziesz musiała rozłożyć na dwie-trzy raty. Nacisk macicy na organy układu pokarmowego sprawi, że po każdym większym posiłku pojawiać się będzie zgaga, a w dalszej kolejności wzdęcia, uczucie ciężkiego brzucha i niestrawności.

Konieczność ograniczenia wielkości spożywanych posiłków może stanowić poważny problem, gdyż zapotrzebowanie dziecka na składniki odżywcze jest coraz większe. Unikaj pokarmów zatwardzających, a wybieraj te lekko rozwalniające.

Zatwardzenie nie tylko jest przykrą dolegliwością, ale będzie się też przyczyniać do powstawania hemoroidów i w dalszym stopniu zwiększenia ciśnienia wewnątrz jamy brzusznej.

Duża macica powoduje też coraz większy ucisk klatki piersiowej, co w dalszym ciągu utrudnia oddychanie i powodować może ból okolicy przepony i żeber. twój oddech będzie spłycony, a w razie niewielkiego nawet wysiłku będzie dochodziło do zadyszki i problemów ze złapaniem oddechu.

Jeśli jednak duszności w 31 tygodniu ciąży pojawią się nagle, będzie towarzyszyć im kołatanie serca, zgłoś się niezwłocznie do lekarza.

Na tym etapie ciąży niektóre kobiety doświadczają pogorszenia ostrości widzenia, pojawić się może krótkowzroczność. Przyczynia się do tego podatność na odwodnienie, zwiększona objętość krwi w krwiobiegu oraz zmiany hormonalne. Pamiętaj by pić możliwie dużo, choć częste parcie na mocz może cię zniechęcać do sięgania po napoje.

Pogorszenie jakości widzenia powinno ustąpić bezpośrednio po rozwiązaniu. Jednocześnie pamiętaj, by w razie nagłego pojawienia się problemów z widzeniem, zwłaszcza podwójnego widzenia, „mroczków” czy „światełek”, udać się na ginekologiczną izbę przyjęć. Może to być objawem zespołu HELLP, który może być poważną komplikacją zagrażającą dziecku i tobie.

W dalszym ciągu cierpieć będziesz z powodu obrzęków nóg i stóp, a poruszanie stanie się coraz większym wyzwaniem. Bóle pleców utrudnią też stanie czy siedzenie.

Skurcze Braxtona-Hicksa w 31 tygodniu ciąży będą silniejsze i z czasem będą coraz trudniejsze do odróżnienia od właściwej akcji porodowej. Mogą bowiem stać się bolesne i zyskać pewną regularność.

Dobrym sposobem ich odróżniania jest zmiana pozycji i odpoczynek, po którym powinny ustać. Jeśli jednak masz wątpliwości, udaj się na ginekologiczną izbę przyjęć bez zbędnej zwłoki.

Na skutek obrzęków stawów i ucisku nerwów w dłoniach może pojawić się zespół cieśni nadgarstka, który w trzecim trymestrze dotyka nawet 25% ciężarnych.

Objawy są podobne do reumatoidalnego zapalenia stawów – będziesz mieć trudności z „rozruszaniem” palców po ich dłuższym spoczynku, na przykład rano.

Oprócz trudności z poruszaniem palcami pojawią się mrowienia, zaburzenia czucia w obrębie dłoni, osłabienie koordynacji w dłoni i chwytu czy wypadanie przedmiotów. Wszystkie te objawy powinny ustąpić bezpośrednio po rozwiązaniu ciąży i zaniknięciu obrzęków.

3. 31 tydzień ciąży - proces ciąży

W tym okresie dziecko zwykle ustawia się już główką do dołu i pozostaje w tej pozycji aż do chwili porodu. Jeżeli jednak nie ustawiło się w ten sposób, co dotyczy około jednej piątej płodów w 31 tygodniu, to nie ma powodów do obaw, gdyż jest jeszcze sporo czasu na odwrócenie się do właściwego położenia – porównaj odsetek płodów w pozycji pośladkowej na załączonym wykresie.

Pomimo że w większości przypadków dziecko ustawia się poprawnie główką w dół, to zdarzają się porody, przy których dziecko jest położone miednicowo.

Nie są znane dokładnie wszystkie uwarunkowania powodujące takie niefizjologiczne ułożenie. Wyodrębniono natomiast wiele czynników ryzyka sprzyjających wystąpieniu położenia miednicowego płodu w czasie porodu, do których należą:

• Przedwczesny poród (dziecko nie zdążyło się jeszcze obrócić).
• Wady genetyczne lub rozwojowe dziecka.
• Wady budowy macicy (nietypowy kształt, macica z przegrodą, macica dwurożna, macica podwójna, mięśniaki).
• Ciąża mnoga.
• Niewłaściwa ilość płynu owodniowego (zbyt mała lub zbyt duża).

W niektórych krajach zalecaną procedurą przy utrzymywaniu się położenia pośladkowego po 36 tygodniu ciąży jest próba obrócenia dziecka z zewnątrz przez doświadczonego lekarza położnika, po wcześniejszym podaniu leków rozluźniających macicę.

Dokonuje się tego przez mechaniczne obracanie dziecka przez powłoki brzuszne. Zabieg ten niesie pewne ryzyko i musi odbywać się w szpitalu, przy szczegółowym kontrolowaniu czynności życiowych dziecka.

Nieraz konieczne jest wykonanie szybkiego cięcia cesarskiego, np. w razie przedwczesnego odklejenia łożyska. Jednocześnie przeprowadzanie tego zabiegu prowadzi do wyraźnego obniżenia odsetka cięć cesarskich spowodowanych niefizjologicznym ułożeniem dziecka.